Table of Contents
- Bài 1 trang 20. Phân tích nghĩa sự việc và nghĩa tình thái trong các câu sau:
- Bài 2 trang 20. Xác định những từ ngữ thể hiện nghĩa tình thái trong các câu sau:
- Bài 3 trang 20. Chọn từ ngữ tình thái ở cột B điền vào chỗ trống ở cột A để tạo nên câu có nghĩa tình thái phù hợp với nghĩa sự việc.
- Bài 4 trang 20. Đặt câu với mỗi từ ngữ tình thái sau đây: chưa biết chừng, là cùng, ít ra, nghe nói, chả lẽ, hóa ra, sự thật là, cơ mà, đặc biệt là, đấy mà.
Bài 1 trang 20. Phân tích nghĩa sự việc và nghĩa tình thái trong các câu sau:
a. Ngoài này nắng đỏ cành cam / Chắc trong ấy nắng xanh lam ngọn dừa. (Tố Hữu, Tiếng hát sang xuân)
Nghĩa sự việc: Hiện tượng thời tiết (nắng) khác biệt ở hai miền Nam -Bắc.
Nghĩa tình thái: Phỏng đoán với mức độ tin cậy cao (chắc).
b.Tấm ảnh chụp hai mẹ con kia rõ ràng là mợ Du và thằng Dũng. (Nguyên Hồng, Mợ Du)
Nghĩa sự việc: Hai mẹ con trong ảnh là mợ Du và thằng Dũng (biểu thị quan hệ).
Nghĩa tình thái: Khẳng định tính chân thực của sự việc ở mức độ cao (rõ ràng là).
c. Thật là một cái gông xứng đáng với tội án sáu người tử tù. (Nguyễn Tuân, Chữ người tử tù)
Nghĩa sự việc: Cái gông xứng đáng với tội án tử tù.
Nghĩa tình thái: Khẳng định sự việc một cách mỉa mai (thật là).
d. Xưa nay hắn chỉ sống bằng giật cướp và dọa nạt. Nếu không còn sức mà giật cướp, dọa nạt nữa thì sao? Đã đành, hắn chỉ mạnh vì liều. (Nam Cao, Chí Phèo).
Nghĩa sự việc: Biểu thị hành động của Chí Phèo sống bằng giật cướp và doạ nạt, mạnh vì liều.
Nghĩa tình thái: Nhấn mạnh, khẳng định sự việc (chỉ); thể hiện thái độ băn khoăn của người nói về lối sống của Chí khi không còn đủ sức để sống như cũ nữa (nếu không-thì sao); miễn cưỡng công nhận sự việc (đã đành).
Bài 2 trang 20. Xác định những từ ngữ thể hiện nghĩa tình thái trong các câu sau:
- Nói của đáng tội, thằng bé hay ăn chóng lớn lắm.
- Cuộc đấu tranh chống lại kẻ thù có thể còn gay go, quyết liệt hơn nữa.
- Nó mua chiếc áo này những hai trăm ngàn đồng đấy.
- Anh đã hẹn đến dự sinh nhật kia mà!
Nói của đáng tội: thừa nhận việc khen này là không nên đối với đứa bé.
Có thể: nêu nhận định về một khả năng.
Những: đánh giá mức độ giá cả như vậy là cao.
Kia mà: nhắc nhở để trách móc.
Bài 3 trang 20. Chọn từ ngữ tình thái ở cột B điền vào chỗ trống ở cột A để tạo nên câu có nghĩa tình thái phù hợp với nghĩa sự việc.
|
A |
B |
|
a. Chí Phèo /.../ đã trông thấy trước tuổi già của hắn, đói rét và ốm đau, và cô độc, cái này còn đáng sợ hơn đói rét và ốm đau. (Nam Cao, Chí Phèo) |
dễ |
|
b. Hôm nay trong ông giáo cũng có tổ tôm /.../ họ không phải đi gọi đâu. ( Thạch Lam, Hai đứa trẻ) |
chả lẽ |
|
c. Bóng bác mênh mông ngả xuống đất một vùng và kéo dài đến /.../ hàng rào hai bên ngõ. (Thạch Lam, Hai đứa trẻ) |
tận hình như |
- Hình như: phỏng đoán chưa chắc chắn.
- Dễ: phỏng đoán chưa chắc chắn.
- Tận: đánh giá khoảng cách là xa.
Bài 4 trang 20. Đặt câu với mỗi từ ngữ tình thái sau đây: chưa biết chừng, là cùng, ít ra, nghe nói, chả lẽ, hóa ra, sự thật là, cơ mà, đặc biệt là, đấy mà.
- Chưa biết chừng: Tuy nói vậy nhưng chưa biết chừng tối nay mình sẽ đến.
- Là cùng: Từ nhà tôi đến trường khoảng 20 phút là cùng.
- Ít ra: Ít ra thì nó vẫn còn một số tiền đủ để mua vé về quê.
- Nghe nói: Nghe nói xăng sẽ tăng giá vào những ngày sắp tới.
- Chả lẽ: Chả lẽ Hương lại từ chối không tham gia văn nghệ của trường.
- Hóa ra: Hóa ra mọi chuyện không như mình nghĩ.
- Sự thật là: Sự thật là tôi không muốn nhắc lại chuyện cũ nữa.
- Cơ mà: Nhưng anh đã hứa sẽ dẫn em đi chơi cuối tuần này cơ mà!
- Đặc biệt là: Nam Cao có khả năng diễn tả tâm lý nhân vật rất sâu sắc đặc biệt là thông qua những dòng độc thoại nội tâm.
- Đấy mà: Nó nói cho vui đấy mà!