Tin tứcNgười bệnh cần thận trọng và tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh những rủi ro này.
Khi thức ăn hoặc đồ uống thay đổi tác dụng của một loại thuốc, hiện tượng này được gọi là tương tác giữa thuốc và thực phẩm. Không phải tất cả các loại thuốc đều bị ảnh hưởng, nhưng một số loại thuốc phổ biến có thể tương tác mạnh với thực phẩm, dẫn đến giảm hiệu quả điều trị hoặc gây tác dụng phụ nghiêm trọng.
Nguyên nhân chủ yếu là do thực phẩm có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa thuốc thông qua enzym trong cơ thể. Nếu thực phẩm làm tăng tốc độ chuyển hóa, thuốc sẽ bị đào thải nhanh hơn, giảm hiệu quả điều trị. Ngược lại, nếu thực phẩm làm chậm quá trình chuyển hóa, thuốc tồn đọng lâu hơn trong cơ thể, gây nguy cơ quá liều hoặc tác dụng không mong muốn.
1. Rau lá xanh
Rau lá xanh như cải xoăn, rau bina, cải Brussels chứa hàm lượng vitamin K cao. Vitamin này có thể làm giảm tác dụng của các thuốc chống đông máu như warfarin, khiến máu dễ đông hơn, làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Người dùng warfarin cần duy trì lượng rau xanh ổn định và thường xuyên kiểm tra chỉ số INR (thời gian đông máu) để tránh nguy cơ biến chứng.
2. Sản phẩm từ sữa
Các sản phẩm từ sữa như sữa, bơ, phô mai có thể làm giảm hiệu quả của một số loại kháng sinh, đặc biệt là nhóm tetracycline như doxycycline, minocycline. Sữa làm giảm khả năng hấp thụ kháng sinh, khiến thuốc khó phát huy tác dụng. Người bệnh nên uống thuốc ít nhất 3 giờ trước hoặc sau khi dùng các sản phẩm từ sữa.
3. Rượu bia
Rượu bia khi kết hợp với một số loại thuốc như metronidazole, phenytoin, metformin có thể gây buồn nôn, đau đầu, nguy cơ chảy máu trong và tổn thương gan. Trong một số trường hợp, rượu còn làm giảm hiệu quả điều trị hoặc gây phản ứng nguy hiểm đến tính mạng.
4. Tỏi
Tỏi là thực phẩm lành mạnh, nhưng khi dùng liều cao, nó có thể tương tác với thuốc. Người dùng thuốc chống đông máu như warfarin cần tránh tỏi, vì nó có thể làm tăng nguy cơ chảy máu. Ngoài ra, tỏi còn ảnh hưởng đến các thuốc điều trị huyết áp, HIV, và kháng sinh như isoniazid, làm giảm hiệu quả điều trị.
Làm thế nào để tránh tương tác thực phẩm - thuốc?
Để hạn chế rủi ro, người bệnh cần:
Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ: Hỏi về những thực phẩm cần tránh khi dùng thuốc.
Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc: Kiểm tra thông tin về thời gian uống thuốc liên quan đến bữa ăn.
Dùng thuốc cách xa thời gian ăn: Với những loại thực phẩm có nguy cơ tương tác, nên uống thuốc trước hoặc sau vài giờ.
Duy trì chế độ ăn uống ổn định: Đặc biệt với các loại thuốc như warfarin, cần giữ lượng thực phẩm ổn định để tránh thay đổi tác dụng.
Hiểu biết về các tương tác thuốc - thực phẩm không chỉ giúp bạn tránh những tác dụng không mong muốn mà còn tối ưu hóa hiệu quả điều trị. Hãy luôn trao đổi với bác sĩ, dược sĩ khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào để đảm bảo an toàn và sức khỏe lâu dài.
