Vai trò của hệ trục não bộ - tuyến yên – buồng trứng
Vùng dưới đồi – não bộ, tuyến yên và buồng trứng vốn là các tuyến nội tiết đơn lẻ nhưng các tuyến này thường hoạt động phối hợp với nhau nên các nhà sinh lý học và nội tiết học gọi chung bộ 3 này là hệ trục não bộ - tuyến yên – buồng trứng.
Trục não bộ - tuyến yên – buồng trứng là hệ trục thần kinh – nội tiết giúp điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, phát triển cơ quan sinh dục và hoạt động sinh dục ở nữ giới, kiểm soát phần lớn sức khỏe, sắc đẹp và sinh lý nữ.
Trục não bộ - tuyến yên - buồng trứng có vai trò gì? (Nguồn: Internet)
Theo Giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Đức Vy (Nguyên Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Trung ương), có thể hiểu vai trò của hệ trục này như sau: Não bộ sinh ra GnRH (Gonadotropin-releasing hormone), được vận chuyển qua mạch máu đến tuyến yên, kích thích tuyến yên tiết ra LH (hormone luteinizing) và FSH. LH và FSH gây tác động lên buồng trứng, kích thích các nang noãn của buồng trứng, sản xuất ra nội tiết tố chính gồm progesterone và estrogen, tác động lên tử cung, tuyến vú và các cơ quan sinh dục khác.
Nếu không có sự chỉ huy của tuyến yên và vùng dưới đồi của não bộ thì buồng trứng không sinh ra noãn, không có trứng thì 2 nội tiết quan trọng là estrogen và progesterone không được sản sinh. Nếu không đủ 2 nội tiết tố này thì gần như tình trạng vô sinh sẽ xuất hiện.
Nhìn chung, hệ trục não bộ dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng có vai trò quan trọng trong việc sản xuất và điều tiết các nội tiết tố chính của cơ thể người phụ nữ như GnRH, FSH, LH, estrogen, progesteron,…các nội tiết tố này ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, sắc đẹp và sinh lý nữ. Thông thường, buồng trứng sẽ nhận mệnh lệnh từ não bộ và tuyến yên để sản xuất nội tiết tố và khi có sự mất cân bằng nội tiết tố trong cơ thể, buồng trứng sẽ gửi tín hiệu phản hồi cho não bộ để có sự tự điều chỉnh phù hợp.
Khi nào hệ trục não bộ - tuyến yên – buồng trứng suy yếu?
Theo Giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Đức Vy, hệ trục não bộ - tuyến yên – buồng trứng bắt đầu suy yếu khi phụ nữ bước vào độ tuổi trung niên. Khi đó, buồng trứng bắt đầu đáp ứng kém với các hormone từ tuyến yên tiết ra, từ đó làm giảm nội tiết tố estrogen và progesterone.
Khi trục não bộ - tuyến yên – buồng trứng suy giảm, phụ nữ sẽ phải đối mặt với nhiều hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe, sắc đẹp và sinh lý. Cụ thể:
- Rối loạn kinh nguyệt;
- Hình dáng bên ngoài thay đổi, tăng cân, mập mạp hơn;
- Da nhăn, khô, xuất hiện nhiều đốm sạm nám ở mặt và tay;
- Giảm trí nhớ;
- Rối loạn giấc ngủ;
- Bốc hỏa;
- Loãng xương;
- Tóc dễ rụng;
- Trầm cảm;
- Ngực chảy xệ;
- Giảm ham muốn tình dục,…
Mặc dù sự suy giảm của hệ trục não bộ - tuyến yên – buồng trứng là quy luật tự nhiên, tuy nhiên, nếu biết cách điều tiết và chăm sóc sức khỏe tốt thì người phụ nữ có thể giảm được những hậu quả do sự suy giảm này gây ra.
Làm sao để giảm sự suy yếu của não bộ - tuyến yên – buồng trứng?
Theo Giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Đức Vy, phụ nữ có thể làm giảm sự suy yếu của hệ trục não bộ - tuyến yên – buồng trứng bằng cách:
Phụ nữ trung niên cần xây dựng lối sống tích cực, khoa học để giảm sự suy yếu của hệ trục não bộ, tuyến yên, buồng trứng (Nguồn: Internet)
- Xây dựng lối sống lành mạnh, tích cực.
- Có chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, cân đối.
- Rèn luyện thể chất mỗi ngày.
- Giảm stress.
- Tăng cường sử dụng các thực phẩm chứa chất chống oxy hóa trong hoa quả, trái cây như quả bơ, quả táo, dâu tây,…hay cá hồi, lòng đỏ trứng gà,…
- Nếu có điều kiện, chị em có thể sử dụng thêm các thảo dược từ thiên nhiên tốt cho hệ trục não bộ, tuyến yên, buồng trứng. Các thực phẩm chức năng có chứa thảo dược Lepidium Meyenii (một thảo dược quý của vùng núi cao hơn 4000m Andes – Nam Mỹ) giúp tuyến yên kích thích buồng trứng hoạt động, sản xuất progesterone và estrogen đều đặn hơn. Hay sử dụng các thực phẩm quen thuộc như đậu nành, đậu hũ,…để tăng cường nội tiết tố.
Nhìn chung, phụ nữ không thể ngăn chặn sự suy giảm của hệ trục não bộ - tuyến yên – buồng trứng nhưng chị em có thể làm giảm sự suy yếu của hệ trục này bằng cách xây dựng lối sống khoa học và lành mạnh để duy trì sức khỏe, sắc đẹp và sinh lý lâu dài.
Bạn có thể nghe lại phần tư vấn trực tiếp của Giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Đức Vy tại audio bên dưới:
