Dầu hạt lanh là gì, có công dụng như thế nào cho sức khỏe?

Hạt lanh là một trong những loại hạt giàu dinh dưỡng và có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Hạt lanh được sử dụng khá nhiều trong ẩm thực, phổ biến nhất là chiết xuất thành dầu dùng cho chế biến.

1. Tìm hiểu về dầu hạt lanh

Dầu hạt lanh (dầu lanh) là một sản phẩm được chiết xuất từ hạt lanh chín, được ép lạnh để chiết xuất dầu, loại dầu này được sử dụng trong sản xuất và thực phẩm, thường được bán trên thị trường ở cả dạng viên nang và dạng lỏng.

Dầu hạt lanh chứa nhiều axit alpha-linolenic - axit béo omega-3 thiết yếu (ALA), đây là một loại axit béo rất quan trọng đối với sức khỏe thể chất và tinh thần của con người.

Cụ thể, cứ mỗi muỗng canh (khoảng 15ml) dầu hạt lanh có đến 7,196mg axit béo omega-3. Chỉ cần một muỗng dầu hạt lanh có thể đáp ứng đủ, thậm chí nhiều hơn nhu cầu ALA hàng ngày.

Với vị ngọt tự nhiên, dầu hạt lanh thường được dùng trong các món trộn hay salad để giữ lại được giá trị dinh dưỡng cùng với hương vị đặc biệt của nó. Người ta ít sử dụng loại dầu này trong nấu nướng bởi ở nhiệt độ cao, hàm lượng omega-3 trong dầu hạt lanh sẽ tự hủy, từ đó làm mất đi hàm lượng dưỡng chất quý hiếm có trong loại dầu này.

Ngoài ra, dầu hạt lanh cũng không chứa các dưỡng chất giống như trong hạt lanh. Chẳng hạn như trong hạt lanh có chứa chất xơ, magie và vitamin B thì dầu hạt lanh lại không chứa những chất này.

2. Dầu hạt lanh có tác dụng gì cho sức khỏe?

Dầu hạt lanh có nhiều công dụng được ứng dụng trong y tế cũng như sản xuất thực phẩm, được sử dụng trong một số loại thuốc chữa nhiều bệnh như bệnh tim, huyết áp cao, viêm khớp dạng thấp (RA), nồng độ cholesterol cao hoặc máu nhiễm mỡ,...

Dưới đây là một số công dụng của dầu hạt lanh đối với sức khỏe đã hoặc đang được nghiên cứu:

2.1 Cung cấp omega-3 dồi dào cho sức khỏe

Giống như hạt lanh, dầu hạt lanh chứa nhiều axit béo omega-3 có lợi cho tim mạch, đặc biệt là giúp giảm viêm, cải thiện sức khỏe tim mạch và bảo vệ não chống lại sự lão hóa.

Các chuyên gia gợi ý, nếu bạn không dùng dầu cá hoặc ăn cá béo thì bạn có thể sử dụng dầu hạt lanh để bổ sung axit béo omega-3 cho cơ thể.

Xem thêm: 10 thực phẩm chứa omega 3 tốt cho sức khỏe bạn không nên bỏ qua

2.2 Ức chế sự phát triển của tế bào ung thư

Một số nghiên cứu trên động vật và ống nghiệm cho thấy, dầu hạt lanh có khả năng giúp làm giảm sự phát triển của các tế bào ung thư, đặc biệt là các tế bào ung thư vú (1) (2) (3).

Nhờ vào hàm lượng axit alpha-linolenic có trong loại dầu này có thể ức chế kích thước và sự phát triển của khối u vú, cũng như thúc đẩy tế bào ung thư chết dần.

Do đó, nếu bổ sung dầu hạt lanh trong bữa ăn hàng ngày có thể ngăn ngừa sự phát triển của những căn bệnh này.

2.3 Hỗ trợ sức khỏe hệ tim mạch

Một trong những tác dụng của dầu hạt lanh là giúp hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Một số nghiên cứu cho thấy, thành phần axit alpha-linolenic được tìm thấy trong dầu hạt lanh có lợi cho những người mắc bệnh tim, giảm huyết áp cao.

Thực nghiệm được so sánh giữa dầu hạt lanh với dầu hoa rum - loại dầu chứa nhiều axit béo omega-6 - trên 59 người đã cho ra kết quả bất ngờ. Việc bổ sung 15ml dầu hạt lanh qua đường uống trong 12 tuần đã giúp mức huyết áp thấp hơn đáng kể so với việc chỉ dùng dầu hoa rum. (4)

Ngoài ra, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng axit béo omega-3 có khả năng cải thiện sức khỏe của tim với các lợi ích như giảm viêm và hạ huyết áp. (5) (6)

2.4 Điều trị táo bón và tiêu chảy

Sử dụng dầu hạt lanh có tác dụng rất tốt trong việc điều trị cả táo bón và tiêu chảy. Nhiều nghiên cứu trên động vật ghi nhận, dầu hạt lanh hoạt động như một loại thuốc nhuận tràng để thúc đẩy sự đi tiêu đều đặn, đồng thời nó còn hoạt động như một chất chống tiêu chảy. (7)

2.5 Giúp kháng viêm

Sở hữu hàm lượng axit béo omega-3 dồi dào nên dầu hạt lanh có tác dụng kháng viêm hiệu quả. Loại dầu này giúp làm giảm đáng kể mức độ protein phản ứng C, một chất được sử dụng để đo viêm ở những người béo phì.

Ngoài ra, một nghiên cứu so sánh giữa dầu ô liu với dầu hạt lanh còn cho kết quả đáng ngạc nhiên. Việc bổ sung dầu hạt lanh sẽ không làm ảnh hưởng đến dấu hiệu viêm não ở người trưởng thành khỏe mạnh có cân nặng bình thường, so với dầu ô liu.

2.6 Giúp giảm cholesterol trong cơ thể

Tương tự như hạt lanh, dầu hạt lanh cũng có khả năng giúp giảm mức cholesterol xấu. Một số nghiên cứu cho thấy, dùng dầu hạt lanh hàng ngày có thể làm giảm cholesterol toàn phần và nồng độ cholesterol lipoprotein mật độ thấp (LDL hay còn gọi là “cholesterol xấu”) trong máu rất hiệu quả. (8)

Do đó, bạn nên bổ sung loại dầu này vào thực đơn hàng ngày để điều hòa mật độ cholesterol ổn định trong cơ thể.

2.7 Hỗ trợ quá trình giảm cân

Leptin là protein được cơ thể sản xuất ra từ các mô mỡ. Hàm lượng leptin thấp cho thấy bạn đang ăn quá nhiều dẫn đến béo phì. Dầu hạt lanh được sử dụng như một loại sản phẩm nhuận tràng tự nhiên, giảm cảm giác thèm ăn, giúp bạn thấy no lâu và hỗ trợ tốt cho các chế độ giảm cân.

2.8 Giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường

Sử dụng dầu hạt lanh có thể giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Một số nghiên cứu cho thấy, những người bị tiểu đường sử dụng dầu hạt lạnh đã giảm lượng đường trong máu (9). Tuy nhiên, ở những người tiêu thụ hạt lanh thì lại không cho kết quả tương tự.

Xem thêm: Nếu không muốn ‘ôm’ bệnh tiểu đường suốt đời thì bạn nên biết những điều này trước khi quá muộn

2.9 Cải thiện chứng khô mắt

Dầu hạt lanh có thể làm giảm kích ứng và các triệu chứng khô mắt ở những người mắc hội chứng Sjogren. Ngoài ra, bạn cũng có thể kết hợp dầu cá với dầu hạt lanh vừa giảm tình trạng khô mắt mà còn giúp kích thích sản xuất nước mắt, từ đó cải thiện được sức khỏe cho mắt.

2.10 Giảm các triệu chứng tiền mãn kinh

Một số bằng chứng cho thấy, dầu hạt lanh có tác dụng rất tốt trong việc làm giảm các triệu chứng mãn kinh, điển hình như các cơn bốc hỏa, từ đó giúp tăng chất lượng cuộc sống. (10)

2.11 Tốt cho làn da

Tác dụng của dầu hạt lanh cũng có khả năng tăng cường sức khỏe cho da. Bởi hàm lượng ALA cao có trong loại dầu này giúp hỗ trợ sức khỏe làn da bằng cách tạo nên hàng rào bảo vệ để giữ được độ ẩm cho da, đồng thời giảm viêm và thúc đẩy các chức năng tái tạo.

Ngoài ra, sử dụng dầu hạt lanh còn giúp làm giảm một số triệu chứng của bệnh viêm da dị ứng, chẳng hạn như da đỏ và ngứa.

Xem thêm: Để chia tay những cơn ngứa do viêm da dị ứng, hãy ghi các món ăn này vào 'blacklist'

3. Cách sử dụng dầu hạt lanh để đạt được hiệu quả

Bạn có thể sử dụng dầu hạt lanh theo nhiều cách khác nhau. Chúng hoàn toàn có thể được sử dụng để thay thế cho các loại dầu khác, thêm vào thực phẩm hoặc áp dụng cho da và tóc.

Một số cách sử dụng dầu hạt lanh phổ biến là:

• Sử dụng thay thế các loại dầu khác trong các món: sốt salad, nước chấm và nước sốt
• Thêm một khẩu phần vào sinh tố, hoặc thêm một ít dầu hạt lanh vào chế độ ăn uống để bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể;

Ngoài việc được sử dụng trong thực phẩm, dầu hạt lanh có thể được áp dụng cho da để tăng cường sức khỏe của da, tăng độ ẩm cho da, làm mặt nạ tóc để thúc đẩy tăng trưởng cho tóc.

Tuy nhiên, đối với trẻ em khoảng 7 - 8 tuổi, chỉ nên dùng dầu hạt lanh trong thời gian ngắn hạn, tối đa là 3 tháng. Đặc biệt, không nên sử dụng dầu hạt lanh để nấu ăn, vì nó có thể làm mất chất dinh dưỡng cũng như tạo thành các hợp chất có hại khi tiếp xúc với nhiệt độ cao.

4. Dùng nhiều dầu hạt lanh có tốt không?

Các lợi ích sức khỏe của dầu hạt lanh chỉ phát huy tác dụng tốt khi bạn sử dụng đúng cách, đúng liều lượng. Sử dụng dầu hạt lạnh với số lượng nhiều và uống ít nước có thể khiến bạn bị đầy hơi, khí ga, tiêu chảy... Một số trường hợp có thể gây phản ứng dị ứng.

Bên cạnh đó, một số trường hợp bạn không sử dụng dầu hạt lanh đó là:

• Người đang sử dụng các loại thuốc khác không nên sử dụng dầu hạt lanh khi bạn đang dùng thuốc hạ đường huyết, thuốc làm loãng máu (chống đông), cyclosporine…;
• Người bị thoái hóa điểm vàng, ung thư tuyến tiền liệt, phụ nữ mang thai, đang cho con bú không nên sử dụng dầu hạt lanh;
• Người bị rối loạn chảy máu không nên sử dụng dầu hạt lanh, vì có thể làm tăng nguy cơ chảy máu nghiêm trọng ở những bệnh nhân bị rối loạn chảy máu;
• Bệnh nhân chuẩn bị phẫu thuật hạn chế dùng loại dầu này ít nhất trước 2 tuần, để tránh nguy cơ chảy máu trong và sau phẫu thuật. 

Như vậy, dầu hạt lanh là một sản phẩm có hữu ích cho sức khỏe. Hơn nữa bạn có thể sử dụng chúng theo nhiều cách khác nhau. Vì thế, hãy tập thói quen thêm dầu hạt lanh vào chế độ ăn uống của mình để nâng cao sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật.