Khi nhắc đến Thập Đại Danh Trà của Trung Quốc thì không thể thiếu cái tên trà Phổ Nhĩ. Đây là loại trà quý, có giá thành tương đối đắt đỏ, tuy nhiên, bù lại chúng có hương vị thơm ngon và cũng chứa nhiều đặc tính tốt cho sức khỏe.
1. Trà Phổ Nhĩ là gì?
Trà (chè) Phổ Nhĩ là một loại trà được lên men theo phương pháp truyền thống giúp cho các vi sinh vật có lợi phát triển, giống như rượu vang, càng để lâu thì chất lượng càng được nâng cao.
Trà Phổ Nhĩ có nguồn gốc từ Trung Quốc. Cụ thể, cái tên Phổ Nhĩ bắt nguồn ở tỉnh Vân Nam. Một số tài liệu ghi chép, trà Phổ Nhĩ cũng có thể xuất phát từ các dân tộc thiểu số sống ở miền nam Trung Quốc và miền Bắc Việt Nam, như người Thái, Tày, Dao, Nùng và được gọi là trà ống lam.
Trà Phổ Nhĩ được làm từ lá của giống trà cổ thụ hoang dã. Giống trà này được chia làm 2 nhóm chính là: trà lá to (Đại Diệp Trà) và trả lá nhỏ (Phổ Nhĩ Kim). Phần lớn trà Phổ Nhĩ đều được làm từ nhóm trà lá to.
Thông thường, nguyên liệu làm trà được phân định theo tuổi cây trà. Cây trà hàng trăm năm tuổi được gọi là Cổ Thụ. Cây trà hàng chục năm tuổi được gọi là Đại Thụ và nhóm tuổi mới được trồng gọi là Thai Địa Trà. Trà được làm từ cây trà càng nhiều năm tuổi thì chất lượng càng cao.
1.1 Quy trình làm trà Phổ Nhĩ
Trước khi có những bánh trà Phổ Nhĩ đẹp đẽ thì mọi loại trà Phổ Nhĩ đều phải bắt đầu từ “mao trà” – là một dạng trà thành phẩm từ lá trà cổ thụ.
Lá trà cổ thụ sau khi hái sẽ được “diệt men”, vò và làm khô. Sau đó, chúng sẽ được ép thành bánh để thành Phổ Nhĩ sống hoặc được ủ lên men rồi đóng thành bánh Phổ Nhĩ chín.
Quá trình lên men trà Phổ Nhĩ có thể kéo dài cả trăm năm và giúp các vi sinh vật có lợi phát triển nhờ vào nguồn tinh bột dồi dào từ lá trà chất lượng. Trà Phổ Nhĩ để càng lâu thì giá trị của trà càng cao và đó cũng là lý do giá thành của loại trà này khá đắt.
Trà Phổ Nhĩ có mùi thơm đặc trưng, nước trà màu đỏ đậm kèm mùi thơm và mùi mốc nhẹ do quá trình lên men tự nhiên của trà tạo nên. Ngoài ra, khi uống bạn sẽ cảm nhận được vị chát của trà dần ngọt hơn, vị gắt cũng dịu hơn.
1.2 Phân loại trà Phổ Nhĩ
Trên thị trường, trà Phổ Nhĩ được phân thành 2 loại, đó là: trà Phổ Nhĩ sống và trà Phổ Nhĩ chín.
Trà Phổ Nhĩ sống
Trà Phổ Nhĩ sống được làm theo phương pháp cổ truyền lâu đời trải qua các công đoạn: hái – xào – phơi dưới nắng – đóng bánh – lưu trữ.
Do không có quá trình sấy mà chỉ làm khô bằng ánh nắng mặt trời tự nhiên nên các enzym trong trà không bị tiêu diệt hết mà sẽ tham gia hoàn toàn vào quá trình lên men. Nhờ lên men kéo dài mà phổ nhĩ sống sẽ có hương vị độc đáo và biến đổi theo thời gian.
Trà Phổ Nhĩ chín
Trà Phổ Nhĩ chín là loại trà được làm theo phương pháp lên men cưỡng chế. Nhờ phương pháp này mà thời gian lưu trữ và lên men trà Phổ Nhĩ chì còn vài tháng thay vì hàng chục năm như trà Phổ Nhĩ sống.
Các nghiên cứu cho thấy, trà Phổ Nhĩ chín có thành phần hóa học và hệ vi sinh vật gần giống như trà Phổ Nhĩ sống. Tuy nhiên, về mặt hương vị và “trà khí” sẽ có sự khác biệt.
Xem thêm: Trà Ô Long: Lợi ích và cách sử dụng tốt cho sức khỏe
2. Uống trà Phổ Nhĩ có tác dụng gì?
Trong lá trà Phổ Nhĩ có chứa nhiều thành phần dinh dưỡng kết hợp với quá trình lên men lâu dài, cho nên uống trà Phổ Nhĩ có thể mang đến một số lợi ích sức khỏe như:
2.1 Tốt cho hệ tim mạch
Trong trà Phổ Nhĩ có chứa chất lovastatin, đây là một chất có thể hỗ trợ điều trị cholesterol cao. Do đó, một trong những tác dụng của trà Phổ Nhĩ là giúp bạn giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
2.2 Ngăn ngừa nguy cơ ung thư
Cũng giống như các loại trà xanh, trà đen, hay một số loại trà thảo mộc khác, uống trà Phổ Nhĩ có tác dụng ngăn ngừa ung thư. Lý do là vì trong loại trà này có chứa chất polyphenol, đây là chất có khả năng loại bỏ các gốc tự do, ngăn chặn sự phát triển của các tế bào có hại, từ đó giúp ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị ung thư.
2.3 Hỗ trợ giảm cân
Uống trà Phổ Nhĩ có tác dụng giảm cân. Nhờ có chứa nhiều chất chống oxy hóa và polyphenol nên trà Phổ Nhĩ có thể hỗ trợ quá trình hoạt động của hệ tiêu hóa, loại bỏ chất béo trong cơ thể và ngăn chặn sự tổng hợp axit béo.
2.4 Giúp giảm cholesterol
Uống trà Phổ Nhĩ lâu dài có thể giúp làm cholesterol và glycerid. Ngoài ra, khi sử dụng trà Phổ Nhĩ sẽ làm tăng lượng axit mật giúp giữ chất béo không bị hấp thụ vào máu, vì vậy các axit mật liên kết với chất béo trong chế độ ăn uống và được bài tiết qua phân.
2.5 Bảo vệ dạ dày
Khi uống trà Phổ Nhĩ với lượng vừa phải các thành phần trong trà sẽ không gây kích thích ruột và dạ dày. Ngược lại, sau khi trà Phổ Nhĩ đi vào ruột và dạ dày sẽ tạo thành một lớp màng bảo vệ bám trên bề mặt của dạ dày, giúp nuôi dưỡng và bảo vệ dạ dày.
2.6 Chống lão hóa
Một tác dụng khác khi uống trà Phổ Nhĩ chính là chống lão hóa. Các hợp chất catechin và polyphenol trong trà Phổ Nhĩ có thể giúp da chống lại sự lão hóa.
2.7 Làm dịu cơn khát, giải nhiệt, giải độc và nhuận tràng
Uống trà Phổ Nhĩ có thể giúp bạn xua đi cơn khát và giải nhiệt cơ thể nhanh. Ngoài ra, trà Phổ Nhĩ còn có thể điều chỉnh ruột và dạ dày, khôi phục các chức năng bình thường của ruột và dạ dày, đồng thời giải quyết các vấn đề về mụn trứng cá, hơi thở hôi và táo bón.
Xem thêm: Phương pháp giúp bạn thoát khỏi nỗi ám ảnh 'táo bón' mà không cần dùng thuốc nhuận trường
3. Học cách pha trà Phổ Nhĩ
Trà Phổ Nhĩ khi đóng gói thành phẩm thường được đúc thành từng bánh tròn, khá chắc và cứng. Vì thế khi muốn pha trà Phổ Nhĩ, bạn cần thực hiện theo các bước sau đây:
3.1 Bước 1: Cắt bánh trà và tráng ấm chén
Khi pha trà bạn cần có dụng cụ chuyên dụng là cây xiên trà để lấy được lượng trà phù hợp với nhu cầu uống (độc ẩm, đối ẩm hay quần ẩm).
Trước khi pha trà, cần phải tráng bộ ấm trà qua một lượt với nước nóng để diệt vi trùng, vừa làm nóng trà cụ để khi pha vẫn giữ được nguyên hương vị.
Khi pha trà nên pha theo tỉ lệ là 2 – 4gr trà với 100ml nước là thích hợp, hoặc có thể thay đổi tùy theo khẩu vị bạn thích.
Sau khi lấy được trà ra khỏi bánh, bạn cho vào cung nhãn trà. Hạn chế tiếp xúc với tay người pha vì sẽ làm hương bị thay đổi.
3.2 Bước 2: Tráng trà
Sau khi cho trà vào ấm thì tiến hành tráng trà với nước sôi. Nhiệt độ thích hợp để pha trà là khoảng 90 độ C.
Tránh sử dụng nước quá nóng hoặc chưa đủ 90 độ C vì nó có thể làm ảnh hưởng đến hương vị trà.
3.3 Bước 3: Ủ trà
Thời gian ủ trà khoảng 30 giây đến 1 phút. Sau thời gian bạn chỉ cần rót trà ra chén/tách và thưởng thức.
4. Những lưu ý khi dùng trà Phổ Nhĩ
Trà Phổ Nhĩ đã được nghiên cứu và ghi nhận là có chứa thành phần caffeine, vì thế phụ nữ mang thai được khuyến cáo là không nên uống trà Phổ Nhĩ trong giai đoạn thai kỳ.
Ngoài ra, uống quá nhiều trà Phổ Nhĩ cũng có thể khiến bạn bị nhịp tim bất thường, chóng mặt, tiêu chảy, mất ngủ...
Thời điểm uống trà Phổ Nhĩ tốt nhất là sau bữa ăn 1 tiếng, ngày uống 2 lần (sáng và trưa). Mỗi lần uống 1 tách trà và không nên uống vào buổi tối.
Xem thêm: Bạn đã biết cách uống trà như thế nào ‘vừa ngon, vừa nên thuốc’ chưa?
5. Cách bảo quản trà Phổ Nhĩ
Trà Phổ Nhĩ lên men tự nhiên nên để càng lâu thì trà sẽ càng ngon và mang lại hương vị độc đáo hơn. Vì vậy, để bảo quản trà Phổ Nhĩ đúng cách giúp giữ được hương vị tốt nhất bạn có cần lưu ý:
- Nếu dùng liền bạn nên tách nhỏ trà ra thành từng miếng nhỏ và để trong một túi giấy mở.
- Nếu để một thời gian mới uống bạn cũng nên tháo rời trà ra nhưng bỏ trong hộp các-tông hay hũ đất không tráng men.
- Nếu lưu trữ lâu dài thì bạn đựng trong hộp kín hoặc có thể hút chân không hoàn toàn.
Khi lưu trữ trà Phổ Nhĩ nên để ở những nơi tối và mát mẻ. Trong thời gian bảo quản, nếu trà có mùi hôi hoặc có nấm mốc mọc lên thì bạn nên vứt bỏ. Còn nếu trà có mùi mốc hay mùi lạ thì bạn có thể mang đi phơi mát vài ngày để mùi biến mất.
Trà Phổ Nhĩ thuộc dòng trà đắt đỏ và việc tìm mua loại trà này chính hãng tại Việt Nam cũng không phải dễ dàng. Vì thế, để có thể nhận được những lợi ích sức khỏe tuyệt vời từ loại trà này, bạn hãy chọn lựa những địa chỉ uy tín, chất lượng để được mua trà chuẩn nhé!