20 bài thơ Thanh Minh trong tiết tháng 3 sâu lắng, ý nghĩa

VOH - Tuyển tập những bài thơ Thanh Minh trong tiết tháng 3 hay và ý nghĩa nhất dành cho những người con, người cháu tỏ lòng thành kính với tổ tiên, ông bà, cha mẹ...

Trong tâm thức người Việt Nam, Tết Thanh Minh là sự kiện có ý nghĩa quan trọng. Thanh Minh gắn liền với lễ tảo mộ, cũng là dịp để mọi người tri ân, tưởng nhớ người thân đã mắt. Bài viết dưới đây, VOH xin được gửi đến bạn một số bài thơ Thanh Minh trong tiết tháng 3 để hướng lòng mình về tổ tiên, nguồn cội.

Top bài thơ Thanh Minh bất hủ

Nhắc đến thơ về Tết Thanh Minh, hẳn ai cũng từng nghe qua câu thơ “Thanh minh trong tiết tháng ba” được trích trong bài thơ Truyện Kiều của Đại thi hào Nguyễn Du. Thế nhưng, ngoài câu thơ trên thì trong kho tàng văn học nước ta còn có một số bài thơ về Tết Thanh Minh đã được gắn liền cùng năm tháng.

Cảnh ngày xuân - bài thơ Thanh Minh trong tiết tháng 3 (Tác giả: Nguyễn Du)

Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.
Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.

Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ, hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.

Dập dìu tài tử, giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.

Tà tà bóng ngả về tây,
Chị em thơ thẩn dan tay ra về.
Bước dần theo ngọn tiểu khê,
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.
Nao nao dòng nước uốn quanh,
Nhịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.

(Trích: Truyện Kiều)

voh-tho-thanh-minh-4

Thanh minh (Tác giả: Đỗ Mục)

Thanh minh thời tiết vũ phân phân,
Lộ thượng hành nhân dục đoạn hồn.
Tá vấn tửu gia hà xứ hữu?
Mục đồng dao chỉ Hạnh Hoa thôn.

Dịch nghĩa

Tiết thanh minh mưa rơi lất phất
Người đi trên đường buồn tan nát cả tấm lòng
Ướm hỏi nơi nào có quán rượu
Trẻ chăn trâu chỉ xóm Hoa Hạnh ở đằng xa.

Thanh minh (Tác giả: Nguyễn Trãi)

Nhất tòng luân lạc tha hương khứ,
Khuất chỉ thanh minh kỷ độ qua.
Thiên lý phần doanh vi bái tảo,
Thập niên thân cựu tẫn tiêu ma.
Sạ tình thiên khí mô lăng vũ,
Quá bán xuân quang tư cú hoa.
Liêu bả nhất bôi hoàn tự cưỡng,
Mạc giao nhật nhật khổ tư gia.

Dịch nghĩa

Từ khi lưu lạc quê người đến nay,
Bấm đốt ngón tay tính ra tiết thanh minh đã mấy lần rồi.
Xa nhà nghìn dặm không săn sóc phần mộ tổ tiên được,
Mười năm qua bà con thân thích đã tiêu tán hết.
Tạnh cơn mưa mây, trời chợt sáng,
Hoa đồ mi đã quá nửa chừng xuân.
Hãy cầm lấy chén rượu mà gượng uống,
Đừng để ngày ngày phải khổ vì nỗi nhớ nhà.

Thanh Minh (Tác giả: Hồ Chí Minh)

Thanh minh thời tiết vũ phân phân,
Lung lý tù nhân dục đoạn hồn.
Tá vấn tự do hà xứ hữu,
Vệ binh dao chỉ biện công môn.

Dịch nghĩa

Tiết thanh minh mưa phùn dày hạt,
Trong ngục, người tù buồn đứt ruột.
Ướm hỏi: nơi nào có tự do?
Lính gác chỉ tay về phía xa: cửa công đường.

banner-bottom-thuongthuc

Một số bài thơ Tết Thanh Minh

Thanh Minh là tiết thứ 5 trong 24 khí tiết, thường bắt đầu sau ngày Lập Xuân 45 ngày. Trong dịp Thanh Minh, các gia đình thường thu xếp thời gian ra nghĩa trang để sửa sang mộ phần gia tộc nên với nhiều người, Tết Thanh Minh là ngày con cháu hướng về tổ tiên.

Dưới đây là một số bài thơ Tết Thanh Minh hay và ý nghĩa để chúng ta hướng về nguồn cội, niệm tâm tri ân, bài tỏ lòng thành kính của mình với những người đi trước.

Thanh Minh (Tác giả: Lê Ngọc)

Đến tiết sắm lễ dâng hương
Chắp tay vái lạy Tổ Đường anh linh
Bởi nay là tiết Thanh Minh
Tục trần là dịp ngày lành Đạm Thanh
Gần xa nô nức yến oanh
Muôn nơi về tạ mộ phần nhớ ơn
Lễ bày tay chắp dâng hương
Dạ thầm miệng khấn tổ đường quy lai
Cầu mong âm giới Thuyền Đài
Mộ yên mả ấm lộc tài độ Dương.

Thanh minh  (Tác giả: Nguyễn Đình Hưng)

Xuân qua đã nửa chặng đường
Mưa phùn, nồm ẩm xin nhường khô khao
Mây quang, trời chuyển thanh cao
Nhà nhà náo nức bước vào thanh minh
Hiếu đền tiên tổ anh linh
Thắp nhang, tảo mộ chắp tình cháu con
Vơi đi nỗi nhớ mỏi mòn
Âm dương xích lại, sắt son tình người
Họ hàng ríu rít tiếng cười
Hoa Xuân vẫn nở, cuộc đời thêm xuân
Ai ơi xin chớ ngại ngần
Thanh minh đến, nhớ dành phần về quê.

voh-tho-thanh-minh-1

Nhờ gió đưa lời (Tác giả: Đinh Thị Hiển)

Thanh minh mồng một tháng ba
Nay là ngày tết ông bà tổ tiên
Mong sao tiên tổ bình yên
Ở nơi đất Phật hết phiền hết lo
Khi xưa cha mẹ cầu cho
Con ngoan cháu giỏi khỏi lo lòng mà
Bây giờ con đã thành bà
Xuôi chèo mát mái mẹ cha yên lòng
Hôm nay con biết nhà trông
Nhưng không về được... đành lòng nhìn thôi
Xa xôi nhờ gió đưa lời
Bởi con lận đận ở nơi xứ người
Ông bà cha mẹ thương ơi!
Con xin dâng nén hương đời từ tâm
Cầu xin nhận tấm lòng trần
Ông bà cha mẹ vui an... con mừng

Thanh minh (Tác giả: Hồ Viết Bình)

Hình bóng người xưa vẫn đâu đây
Rời xa cõi tạm đến nơi này
Thanh minh con cháu về thăm viếng
Người hãy yên lòng ngủ giấc say
Mây trời lãng đãng che mưa nắng
Gió thổi rì rào khúc nhạc hay
Thác thiêng phù hộ cho nhân thế
Trọn đạo, bình an, sống đủ đầy.

Thanh Minh (Tác giả: Trần Tích)

Ta về quê trong tiết thanh minh
Mưa lất phất ngất ngây cỏ biếc
Nỗi niềm riêng em ơi có biết
Quyện hòa cùng hương vị nhang thơm
Đất quê mình Tràn An thân thương
Nơi vua Đinh cờ lau dựng nước
Huyền ảo mộng Bích Động Tam Cốc
Với Cúc Phương nguyên thủy muôn đời
Về quê anh non xanh trùng điệp
Phúc Am thôn đất tổ quê cha
Nơi nuôi dưỡng mầm xanh Trần tộc
Dạng danh đời núi Thúy sông Vân.

Tiết Thanh Minh đã gần (Tác giả: Gia Trần)

Thanh minh ở tiết tháng tư tây
Lễ hội hàng năm có một ngày
Sắm lễ hương thơm dâng kính Tổ
Lưu truyền vốn cổ mãi còn hay
Quanh năm tất bật tiền cơm áo
Cứ đến thanh minh lại đủ đầy
Con cháu xa gần về tảo mộ
Thanh minh trả nghĩa Tổ Tiên... đây

voh-tho-thanh-minh-3

Cảm tác ngày Thanh Minh (Tác giả: Hương Mrs - Lê)

Em về quê mình trong tiết thanh minh
Xuân mướt mát đẫm tình trên cỏ biếc
Thắp nén nhang cho Người đã khuất
Nhang khói hiện về bao nét mặt thân quen
Thanh minh này chỉ có mình em
Thay anh thắp nén nhang miền tiên tổ
Ở nơi xa em biết anh vẫn nhớ
Vẫn biết cúi đầu trong ngày giỗ mẹ cha
Về Quê đi anh , thành phố của chúng ta
Nét Tràng an vẫn đậm đà tươi mới
Ở nơi đây có một người ngóng đợi
Mảnh trăng thề len lỏi phía không nhau...

Thanh Minh lại nhớ đến kiều (Tác giả: Nguyễn Đình Cường)

"Thanh minh trong tiết tháng ba"
Tố Như chỉ rõ đường xa "dặm trường"
Thương cho phận gái má hường
Tài sắc Kiều phải trăm đường khổ đau
Dẫu cho "ba trăm" năm sau
Nỗi đau nhân thế "cả tàu" lệ rơi
Nguyễn Du kể chuyện đủ lời
"...Tân Thanh" mở lối - ngàn đời... Kiều Oan!

Thanh Minh (Tác giả: Phạm Tự)

Hôm nay vào tiết Thanh minh
Âm dương cách biệt nặng tình nhớ thương!
Kính lòng thắp nén tâm hương
Nhớ người khuất núi, âm dương sum vầy!

Vẫn tha hương (Tác giả: Đồng Kế)

Tiết Thanh Minh cả bầu trời trong sáng
Hoa tháng Tư khoe sắc nở trong vườn
Bao tiếng chim rộn ràng đang ca hót
Bướm đa tình khoe cánh đẹp lang thang
Sáng hôm nay các ngả đường náo nức
Gái cùng trai như trẩy hội khắp miền
Người các nơi về quê làm việc họ
Cả xóm làng đi tảo mộ Thanh Minh
Biết năm nay em có về không nhỉ
Đã bao năm mình chẳng gặp nhau rồi
Anh vẫn còn trên bước đường lưu lạc
Vẫn không nhà không cửa sống... tha hương!

Thơ viếng thăm mẹ, cha nhân ngày Tết Thanh Minh

Hiếu hạnh không chỉ một nét văn hóa truyền thống mà còn là một nét đẹp lòng người, thể hiện lòng biết ơn và kính trọng đối với những đã khuất. Dưới đây là những bài thơ viếng thăm cha mẹ nhân ngày Tết Thanh Minh hay nhất.

Thanh minh (Tác giả: Hồng Vũ)

Hạ sang vàng nắng khắp trời
Nhà không bóng mẹ, lạnh nơi cha ngồi.
Nhớ thương, lòng mãi khôn nguôi
Thanh minh, cha lại về nơi mẹ nằm
Một trời mộng ảo xa xăm
Cỏ xanh, hoa trắng, gió thầm thì ru
Mẹ thanh thản chốn thiên thu
Yên lòng cha chốn phù du cõi trần
Trăm năm cõi tạm ân cần
Ngàn năm vĩnh viễn mãi gần bên nhau.
Mỉm cười xoá hết sầu đau
Bên con, bên cháu cha nào cô đơn.
Cha là điểm tựa thạch sơn
Cây cao, bóng cả mãi còn phủ che.
Gió ngàn lay động sơn khê
Thoảng theo hương ngát mẹ về bên cha.

Thanh minh viếng thăm cha (Tác giả: Trương Túy Anh)

Con đứng bâng khuâng nhìn con sóng biển
Đã đưa cha về ngủ tận nơi đâu?
Mấy chục năm rồi đoàn tàu không số
Bị quân thù khủng bố xuống biển sâu
Nước biển trong xanh đã biến đổi màu
Hòa tan máu đỏ của cha, đồng đội
Nằm mơ con thấy ngọn sóng bạc đầu
Giận dữ dâng trào... bộc phá nổ tung
Đồng đội với cha là những anh hùng
Sẽ sống mãi cùng non sông đất nước
Con nguyện theo cha kiên trung vững bước
Dựng xây cơ đồ nước Việt mạnh nguyên
Tiết thanh minh con theo những con thuyền
Thắp tâm nhang dâng vòng hoa bất tử
Thành kính nghiêng mình cầu cha yên nghỉ
Về với Tổ tiên nơi cõi thiên đàng.

voh-tho-thanh-minh-2

Viếng mộ mẹ (Tác giả: Dư Kim Bằng)

Thanh Minh trong tiết tháng ba
Ngút ngàn hương khói xót xa lệ trào.
Con quỳ trước mộ lòng đau
Thương đời cơ khổ Mẹ nào than van..!
Sinh thời chữ hiếu chu toàn,
Vẹn phần chị cả lo toan gia đình.
Đã khi Non Nước thanh bình
Cha về gặp Mẹ chớm tình trầu cau..
Chưa vơi hương lửa ngọt ngào,
Tơ duyên gãy đỗ sầu đau lòng người.
Mom sông, bến chợ, xóm đời
Khuya hôm, tối sớm, lỗ lời, gánh bưng..
Thân cò dầu dãi gian truân,
Suốt đời vất vả tảo tần vì con!
Bao năm quý thể hao mòn
Bệnh đau Mẹ giấu để con yên lòng..
Vu Lan tháng bảy bão giông,
Cài hoa hồng trắng... tấc lòng con đau.
Mẹ ơi... Mẹ ở nơi nào?
Hiếu tâm chưa vẹn, nghẹn ngào Mẹ ơi..!
Con đi cuối đất cùng trời,
Đâu rồi dáng Mẹ giữa đời bon chen?
Mái tranh, khói bếp, ánh đèn
Cơm hương, canh vị thân quen đâu còn..!
Ơn Người tựa biển tựa non,
Mẹ ơi... Ghi khắc tim con trọn đời!
Thành tâm gửi viếng mộ Người
"Chân ngôn cửu tự" vạn đời viên dung..!

Lễ Thanh Minh (Tác giả: Phạm Quang Thu)

Con về dự Lễ Thanh Minh
Con về như thể Tâm Linh gọi về
Mộ phần Bố nở ven đê
Hoa xuyến chi để con tê tái buồn
Bố ơi, sấm chớp đầu nguồn
Bố ơi, mưa nắng, trăng luông giãi dầu
Con gọi Bố mãi thấy đâu
Bố đi xa cả nhà sầu Bố ơi
Nén nhang con thắp cho Người
Cỏ xanh con đắp hồn người ấm thêm
Bố ơi, mãi mãi cõi tiên
Chiều nay vạt nắng đậu trên mộ vàng!

Bên mộ mẹ cha (Tác giả: Ba Phi Nguyen)

Thanh minh trong tiết tháng ba
Chúng con về viếng Mẹ - Cha mộ phần
Khói hương lan toả bụi trần
Người về cực lạc muôn phần nhớ thương
Đôi đường cách trở âm dương
Tình sâu nghĩa nặng vấn vương muôn đời
Công Cha như núi cao vời
Nghĩa Mẹ như nước biển khơi dạt dào
Trả ơn Cha - Mẹ được bao?
Cho tròn chữ hiếu nhường nào con ghi!

Hiếu đạo luôn giữ vai trò quan trọng trong tâm hồn của người Việt, khiến chúng ta luôn gắn kết với những người thân trong gia đình, kính trọng và biết ơn cha mẹ, ông bà, tổ tiên của mình. Mong rằng thông qua những bài thơ Thanh Minh trong tiết tháng 3 hay và ý nghĩa trên đây sẽ giúp bạn có được phút giây thư giãn, an yên.

Đừng quên theo dõi voh.com.vn - mục Sống đẹp để cập nhật liên tục những kiến thức mới nhất, hấp dẫn nhất.