Thật khó để con trẻ có thể khôn lớn nên người nếu không nhận được sự quan tâm và nuôi dưỡng đủ đầy trong môi trường lành mạnh. Bởi lẽ đó, lời dạy từ ca dao tục ngữ về giáo dục mà ông cha ta đúc kết vẫn còn vẹn nguyện giá trị.
Ca dao tục ngữ về giáo dục ảnh hưởng đến nhân cách
Mỗi đứa trẻ đến với cuộc đời này đều mang một tâm hồn trong sáng và trái tim lương thiện. Thế nhưng để chúng trưởng thành, biết yêu thương đời sống thì điều đó phụ thuộc phần lớn vào công lao dưỡng dục, chỉ bảo từ cha mẹ, thầy cô và những người thân xung quanh.
- Người không học như ngọc không mài.
- Dạy con từ thuở còn thơ,
Dạy vợ dạy thuở bơ vơ mới về. - Dặn con con có nghe cho
Chọn người quân tử đói no cũng đành. - Học khôn đến chết, học nết đến già.
- Ân sâu nghĩa nặng chớ quên
Làm con phải giữ lấy nền phong gia. - Học ăn, học nói, học gói, học mở.
- Khi măng không uốn thì tre trổ vòng.
- Chẳng cây lấy đâu có thóc
Chẳng học lấy đâu biết chữ.
- Chọn bạn mà chơi, chọn nơi mà ở.
- Bé chẳng vin, cả gẫy cành.
- Làm người mà được khôn ngoan
Cũng nhờ học tập mọi đường mọi hay
Nghề gì đã có trong tay
Mai sau rồi cũng có ngày ích to. - Làm người phải biết cương thường
Xem trọng ngũ đẳng, quân cương ở đầu
Thờ cha kính mẹ trước sau
Anh em hòa thuận mới hầu làm nên
Vợ chồng đạo nghĩa cho bền
Bạn bè cho thực dưới trên đúng đường. - Ngọc kia chẳng dũa chẳng mài
Cũng thành vô dụng, cũng hoài ngọc đi. - Một kho vàng không bằng một nan chữ.
- Rừng như biển thánh khôn dò
Nhỏ mà không học, lớn mò sao ra. - Con gái giữ lấy tiết trinh
Siêng năng chín chắn trời dành phúc cho. - Dạy con từ thuở tiểu sinh
Gần thầy gần bạn tập tành lễ nghi
Học cho cách vật trí tri
Văn chương chữ nghĩa nghề gì cũng thông.
- Làm người phải biết tiện tần
Đồ ăn, thức mặc, có ngần thì thôi
Những người đói rách rạch rời
Bởi phụ của trời mà chẳng nên ăn. - Con khó có lòng.
- Tiên học lễ, hậu học văn.
- Non chẳng uốn, già nổ đốt.
- Thứ nhất thì tu tại gia,
Thứ nhì tu chợ, thứ ba tu chùa. - Ăn vóc học hay.
- Ăn quả nhớ kẻ trồng cây
Ăn khoai nhớ kẻ cho dây mà trồng. - Muốn lành nghề chớ nề học hỏi.
- Con có cha như nhà có nóc
Con có mẹ như bẹ ấp măng. - Con cái khôn ngoan vẻ vang cha mẹ.
- Làm con cho đáng nên con
Trong tròn hiếu đạo, ngoài tròn giá danh. - Con ơi mẹ bảo đây này,
Học buôn học bán cho tày người ta.
Con đừng học thói chua ngoa,
Họ hàng ghét bỏ, người ta chê cười.
Dù no, dù đói cho tươi,
Khoan ăn, bớt ngủ, liệu bài lo toan.
Phòng khi đóng góp việc làng,
Đồng tiền bát gạo lo toan cho chồng.
Trước là đắc nghĩa cùng chồng,
Sau là họ mạc cũng không chê cười.
Con ơi, nhớ bấy nhiêu lời! - Học là học để làm người
Biết điều hơn thiệt biết lời thị phi.
- Học là học để mà hành
Vừa hành vừa học mới thành người khôn. - Đã sinh ra kiếp ở đời
Trai thời trung hiếu hai vai cho tròn
Gái thời trinh tĩnh lòng son
Sớm hôm gìn giữ kẻo còn chút sai
Trai lành gái tốt ra người
Khuyên con trong bấy nhiêu lời cho chuyên. - Ngày nào em bé con con,
Bây giờ em đã lớn khôn thế này
Cơm cha, áo mẹ, công thầy,
Nghĩ sao cho bõ những ngày ước ao. - Làm người chữ "Lễ" đứng đầu
Kế đến chữ "Nghĩa" ngàn sau để đời.
Xem thêm:
60 câu ca dao tục ngữ thành ngữ về học tập, học hành rèn luyện
70 câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ về thầy cô giáo dạt dào ý nghĩa công ơn trồng người
50 câu tục ngữ thành ngữ nói về trẻ em, ca dao cho trẻ mầm non hay
Ca dao, thành ngữ tục ngữ nói về việc dạy dỗ con cái
Gia đình vốn là một tế bào nhỏ của xã hội, là môi trường nền tảng nâng đỡ đứa trẻ từ những bước đi đầu tiên vào đời, truyền dạy cho chúng điều hay lẽ phải và đạo lý làm người. Chính vì vậy, thành ngữ tục ngữ nói về việc dạy dỗ con cái như một lời khẳng định và nêu cao vai trò của người cha, người mẹ trong hành trình nuôi dưỡng một công dân tử tế.
- Mẹ dạy thì con khéo, cha dạy thì con khôn.
- Có con chẳng dạy, để vậy mà nuôi.
- Thương con thì cho roi cho vọt
Ghét con thì cho ngọt cho bùi
Mai kia con mới nên người
Lớn khôn con nhớ mấy lời răn đe. - Khôn với ngoan, ăn trên ngồi trốc
Dạy con hư thì khóc về sau
Người dại thì phải đánh đau
Người khôn ta chỉ cần chau đôi mày. - Trời sinh ra đã làm người
Hay ăn, hay nói, hay cười, hay chơi
Khi ăn thì phải lựa nồi
Khi nói, thì phải lựa lời chớ sai
Cả vui chớ có vội cười
Nơi không lễ phép chớ chơi làm gì.
- Đẻ con chẳng dạy chẳng răn
Thà rằng nuôi lợn mà ăn lấy lòng. - Dạy con con chẳng nghe lời
Con nghe ông Kễnh đi đời nhà con. - Khi nghe tiếng gọi trên nhà
Miệng thời thưa dạ, chân thời bước mau
Cười vui mời nước, têm trầu
Vội vàng vào bếp, không câu phiền hà
Đường ăn ở có nết na
Xóm làng khen ngợi, mẹ cha yên lòng. - Cá không ăn muối ca ươn
Con cãi cha mẹ trăm đường con hư. - Chưa đi mà chạy, chưa nói mà cười là người vô duyên.
- Anh em trong nhà, đóng cửa dạy nhau.
- Anh em thuận hòa là nhà có phúc.
- Trẻ lên ba cả nhà học nói.
- Mẹ ngoảnh đi, con dại,
Mẹ ngoảnh lại, con khôn. - Gái thì quét dọn trong nhà, khi vào nấu nướng, khi ra may đồ.
- Ăn trông nồi, ngồi trông hướng.
- Ví dầu cầu ván đóng đinh
Cầu tre lắt lẻo gập ghềnh khó đi
Khó đi mẹ dắt con đi
Con đi trường học mẹ đi trường đời. - Cách cho hơn của cho
Anh em nào phải người xa
Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân
Yêu nhau như thể tay chân
Anh em hòa thuận, hai thân vui vầy. - Trai thời trung hiếu làm đầu
Gái thời tiết hạnh là câu trau mình. - Một chào, hai dạ, ba thưa
Tưởng chừng là dễ, mấy ai tận tường.
- Đi thưa về gửi.
- Bảo vâng, gọi dạ, con ơi,
Vâng lời sau trước, con thời chớ quên.
Công cha, nghĩa mẹ, khôn đền,
Vào thưa, ra gửi, mới nên con người. - Con lên ba con chửi mẹ cười,
Con lên mười con chửi mẹ khóc. - Con tài, lo láo, lo kiêu,
Con ngu thì lại lo sao kịp người. - Chào thời chào mẹ chào cha,
Chào ông bưng quả, chào bà mai dong. - Sừng sững mà đứng giữa nhà
Ai vào không hỏi, ai ra không chào.
Dù ở thời đại nào, giáo dục vẫn luôn là một trong những quốc sách hàng đầu, bởi thế ý nghĩa của từng lời ca dao tục ngữ thành ngữ về giáo dục càng trở nên thấm thía hơn. Khi được đón nhận một nền giáo dục tốt đẹp, chúng ta sẽ có cơ hội trở “tế bào khỏe mạnh” trong một xã hội phát triển và đáng sống.
Đừng quên cập nhật liên tục những bài viết mới nhất, hấp dẫn nhất tại VOH Sống đẹp.