Giải thích ý nghĩa thành ngữ “Kiếm củi ba năm thiêu một giờ” nói lên điều gì?

(VOH) - “Kiếm củi ba năm thiêu một giờ” là câu thành ngữ nói về sự dại dột, nóng vội, thiếu hiểu biết dẫn đến sự cố gắng trong thời gian dài bị đổ sông, đổ biển.

Trong cuộc sống, những phút bốc đồng, nóng vội, thiếu tính toán sẽ khiến bạn phải trả giá bằng các sai lầm, điển hình như thành ngữ “Kiếm củi ba năm thiêu một giờ”. 

1. Kiếm củi ba năm thiêu một giờ có ý nghĩa gì?

Kho tàng thành ngữ, tục ngữ Việt Nam vô cùng phong phú và đa dạng, ở đó ta học được rất nhiều bài học sâu sắc, ý nghĩa được đúc kết từ chính kinh nghiệm sống của người xưa. Trong đó, thành ngữ “kiếm củi ba năm thiêu một giờ” ẩn chứa nhiều tầng ý nghĩa không phải ai cũng rõ. 

Theo đó, củi là vật liệu bằng gỗ, được sử dụng làm nhiên liệu, chủ yếu dùng trong việc đun nấu. Hành động “Kiếm củi” là việc đi tìm kiếm những thanh củi để mang về nhà. Thời xưa, khi đời sống còn nhiều khó khăn thì việc đun nấu chủ yếu bằng bếp củi. Do đó, người ta phải thường xuyên đi kiếm củi về tích trữ trong nhà để phục vụ cho việc nấu nướng hàng ngày. 

Còn thiêu chính là việc sử dụng lửa để đốt cháy vật liệu, mà trong câu thành ngữ này chính là “củi”.

Ý nghĩa thành ngữ “kiếm củi ba năm thiêu một giờ” là gì? 1
“Kiếm củi ba năm thiêu một giờ” chỉ sự nóng vội, thiếu tính toán, hoang phí

Như vậy, câu thành ngữ “kiếm củi ba năm thiêu một giờ” theo nghĩa đen là việc tìm kiếm và tích trữ củi trong một thời gian kéo dài đến 3 năm, nhưng tất cả số củi kiếm được đó lại bị đốt (thiêu) hết trong 1 tiếng đồng hồ.

Tuy nhiên, thành ngữ thường sẽ ẩn chứa nhiều tầng ý nghĩa. Với câu thành ngữ “kiếm củi ba năm thiêu một giờ” cha ông ta thật ra đang muốn ám chỉ đến sự bồng bột, dại dột, nóng vội, không tính toán khiến cho công sức bỏ ra sau một thời gian dài trở thành vô nghĩa. Từ đó, phê phán lối sống hoang phí, không tiết kiệm ở một số người.

Trong tiếng Anh, câu thành ngữ “kiếm củi ba năm thiêu một giờ” được dịch là “Earn firewood for three years and burn for an hour”.

Xem thêm: Giải thích ý nghĩa tục ngữ "Góp gió thành bão" nói đến đức tính nào?

2. Bài học qua câu thành ngữ “kiếm củi ba năm thiêu một giờ”

Câu thành ngữ “kiếm củi ba năm thiêu một giờ” để lại cho chúng ta nhiều bài học sâu sắc trong cuộc sống như sau:

1. Bài học về sự nhẫn nại 

Để sinh sống và tồn tại, con người cần lao động tạo ra của cải, vật chất nhằm phục vụ những nhu cầu thiết yếu hằng ngày. Để có kế hoạch tài chính tốt, chúng ta nên chia tài sản ra làm nhiều phần như: chi tiêu hàng ngày, tích lũy phòng rủi ro, đầu tư…

Tuy nhiên, nhiều người vì một phút bốc đồng, nóng vội, họ đem hết tài sản kiếm được sau một thời gian dài đi tiêu hết mà không tính đến hậu quả. Dẫn đến không còn gì trong tay, làm ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của bản thân và gia đình.

Ý nghĩa thành ngữ “kiếm củi ba năm thiêu một giờ” là gì? 2
Mỗi người cần có sự nhẫn nại, tránh bốc đồng trong cuộc sống

Sự nhẫn nại, kiên nhẫn trong cuộc sống là rất cần thiết. Nó sẽ giúp bạn luôn tỉnh táo khi quyết định một sự việc nào đó. Giảm thiểu đến mức thấp nhất nguy cơ thất bại trong các hành động của bạn.

Mỗi người cần có sự nhẫn nại để có đủ thời gian tính toán, xem xét, đánh giá một sự vật, sự việc trước khi đưa ra các quyết định. Từ đó, những việc làm đúng đắn sẽ được thực hiện và các quyết định nóng vội, chưa thực sự chính xác sẽ bị loại bỏ.

2. Bài học về tiết kiệm 

Tiết kiệm luôn rất cần thiết trong cuộc sống của mỗi chúng ta, tiết kiệm ở đây không chỉ là tiết kiệm về tiền, tài sản mà rộng ra là tiết kiệm thời gian, tiết kiệm sức lực, tiết kiệm trí óc…

Để có được thành công, thành tựu trong cuộc sống thì chúng ta đều phải bỏ ra rất nhiều công sức, trí óc, thời gian và thậm chí là tiền bạc để đánh đổi. Do đó, khi đã thành công hoặc có tài sản tích lũy thì bạn nên nghĩ đến việc tiết kiệm những gì mà mình đang có.

Ý nghĩa thành ngữ “kiếm củi ba năm thiêu một giờ” là gì? 3
Luôn chắt chiu và tiết kiệm những gì đang có để có cuộc sống tốt đẹp hơn

Tránh hoang phí, tiêu xài quá trớn, nếu không bạn có thể mất tất cả mọi thứ chỉ trong thời gian ngắn. Đó có thể là tiền bạc, tài sản mà bạn phải nỗ lực trong thời gian dài mới có thể kiếm được. Hoặc cũng có thể là sức khoẻ mà bạn đã phải nỗ lực rèn luyện mỗi ngày.

Xem thêm: Ý nghĩa của lối sống giản dị và tiết kiệm trong đời sống hiện nay

3. Ví dụ về cách sử dụng thành ngữ “Kiếm củi ba năm thiêu một giờ”

Trong đời sống hàng, không khó để chúng ta thấy được những hình ảnh là minh chứng rất rõ cho câu thành ngữ “Kiếm củi ba năm thiêu một giờ” mà cha ông ta đã từng nhắn nhủ. 

Chẳng hạn như việc bạn kiếm được một số tiền sau nhiều năm lao động, làm việc chăm chỉ. Nhưng vì nghe theo lời nói của người khác, bạn mang hết số tiền đó đi đầu tư vào những chỗ không uy tín, lừa đảo. Kết cục là bạn mất hết số tiền đã phải rất cực khổ lao động để có được chỉ trong một thời gian ngắn. Đây là ví dụ rất phổ biến trong cuộc sống hiện nay đúng với nội dung của câu thành ngữ “Kiếm củi ba năm thiêu một giờ”.

Hay bạn là người chăm chỉ trong công việc, có chí tiến thủ và có rất nhiều thành tích. Sau một thời gian làm việc, bạn được cân nhắc lên vị trí quản lý. Tuy nhiên khi đã ở vị trí quản lý thì bạn lại rất chểnh mảng trong công việc, giao việc cho cấp dưới làm mà không kiểm tra giám sát, khiến cho hiệu suất công việc ngày càng kém hiệu quả. Điều này có thể dẫn đến kết cục là bạn sẽ bị giáng chức và tệ hơn là bị cho thôi việc. 

Xem thêm: Cách giúp bạn rèn luyện ý chí nghị lực sống cho cuộc đời

4. Những câu cao dao, thành ngữ, tục ngữ đồng nghĩa với “kiếm củi ba năm thiêu một giờ”

Thành ngữ tục ngữ vốn là những câu nói dân gian thể hiện những kinh nghiệm, chiêm nghiệm về cuộc sống của nhân dân về mọi mặt đời sống. Bên cạnh câu “kiếm củi ba năm thiêu một giờ” thì dân gian còn rất nhiều câu thành ngữ, tục ngữ, ca dao các với ý nghĩa tương tự để bạn có thể tham khảo như:

1. Khôn ba năm dại một giờ 

Ý nghĩa: Chỉ sự nóng vội, bất cẩn, dại dột, hành động thiếu suy nghĩ.

2. Ăn phải dành, có phải kiệm 

Ý nghĩa: Phải biết dành dụm, tiết kiệm cho tương lai, tránh lãng phí

Ý nghĩa thành ngữ “kiếm củi ba năm thiêu một giờ” là gì? 4
Ăn phải dành, có phải kiệm

3. Khéo ăn thì no, khéo co thì ấm

Ý nghĩa: Khi bạn biết tiết kiệm, hành động có suy nghĩ thì sẽ có cuộc sống ấm no

4. Tiêu tiền như rác 

Ý nghĩa: Phê phán thói chi tiêu phung phí, không biết tiết kiệm, coi trọng tiền bạc.

5. Ăn hoang phá hoại 

Ý nghĩa: Phê phán thói chi tiêu hoang phí, tốn kém. Không biết chắt chiu, tiết kiệm 

6. Giàu không hà tiện khó liền tay, khó không hà tiện khó ăn mày

Ý nghĩa: Khi có tiền mà không tiết kiệm thì chẳng mấy chốc cũng sẽ trắng tay

7. Ít chắt chiu hơn nhiều phung phí 

Ý nghĩa: Phê phán thói tiêu xài hoang phí, không biết tiết kiệm 

8. Phí của trời mười đời chẳng có 

Ý nghĩa: Cần biết tiết kiệm, tránh tiêu xài phung phí, thì mới có của ăn, của để

Câu thành ngữ “kiếm củi ba năm thiêu một giờ” là bài học răn dạy mỗi người phải luôn biết tính toán, suy nghĩ chín chắn trước khi quyết định bất cứ việc gì. Đồng thời phải biết quý trọng, tiết kiệm những thành quả mà mình đã làm ra. Vì chỉ có như vậy, bạn mới có được một cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Nguồn ảnh: Internet