Vào những ngày giáp Tết, ai cũng mong ngóng được sum vầy bên người thân yêu để cùng nhau đón giao thừa. Bởi đây là thời khắc quan trọng của mọi gia đình Việt. Vậy giao thừa là gì, nó có ý nghĩa và nguồn gốc từ đâu? Hãy cùng VOH khám phá trong bài viết này nhé!
Giao thừa là gì?
Theo giáo sư Đào Duy Anh định nghĩa trong cuốn Hán Việt từ điển giản yếu, giao thừa có nghĩa là “Cũ giao lại, mới tiếp lấy - Lúc năm cũ qua, năm mới đến”. Do đó, giao thừa có thể hiểu nôm na là thời điểm chuyển tiếp giữa ngày cuối cùng của năm cũ sang ngày đầu tiên của năm mới. Nó sẽ bắt đầu từ lúc 0 giờ, 0 phút, 0 giây.
Vào dịp này, nhiều quốc gia sẽ tổ chức bắn pháo bông hoặc các lễ hội để chào mừng năm mới, trong đó có cả Việt Nam.
Giao thừa Dương lịch
Giao thừa Dương lịch có tên tiếng Anh là New Year’s Eve diễn ra vào ngày 31 tháng 12 hàng năm. Theo đường đổi ngày quốc tế (đường thay đổi ngày quốc tế), một số nơi như New Zealand, quần đảo Line, vài đảo ở Polynesia và Úc sẽ đón năm mới đầu tiên trên thế giới.
Giao thừa Âm lịch
Đêm giao thừa, đêm 30 Tết hay còn gọi là đêm trừ tịch sẽ diễn ra vào đúng 12h đêm ngày 30 tháng Chạp Âm lịch. Đối với tháng thiếu (tức không có ngày 30), đêm giao thừa thường rơi vào đêm ngày 29 tháng Chạp.
Theo quan niệm người xưa, lúc này, đất trời giao hòa, âm dương hòa hợp để vạn vật sinh sôi, nảy nở và bừng lên sức sống mới.
Ý nghĩa đêm giao thừa theo văn hóa Việt Nam
Đêm giao thừa được xem là khoảng thời gian quý giá nhất của năm. Mọi người sẽ gác lại muộn phiền, lo toan của năm cũ để bước sang một năm mới với những điều may mắn, tích cực hơn.
Ngoài ra, giao thừa cũng là dịp để những đứa con xa nhà có thể trở về đoàn tụ với gia đình và người thân yêu. Họ sẽ quây quần, sum họp bên mâm cỗ ấm cúng rồi cùng nhau chào đón năm mới.
Xem thêm:
25 status giao thừa ý nghĩa thắp sáng khoảnh khắc cuối cùng của năm
60 lời chúc Tết, chúc mừng năm mới bản thân hay nhất
72 bài thơ và câu chúc Tết hài hước cho ngày đầu năm mới
Vào đêm giao thừa chúng ta thường làm gì để may mắn cả năm?
Theo phong tục ở Việt Nam, ngày giao thừa sẽ diễn ra nhiều hoạt động ý nghĩa như cúng giao thừa, chúc Tết, lì xì mừng tuổi,... với hy vọng có một năm đầy may mắn, thành công và suôn sẻ.
Dưới đây là một số điều nên làm vào đêm giao thừa để lộc lá cả năm.
Cúng giao thừa
Cúng giao thừa là một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt. Tùy theo từng vùng miền và địa phương, mỗi gia đình sẽ có cách tổ chức khác nhau. Tuy nhiên, tất cả đều mang ý nghĩa là lời tạm biệt với năm cũ cũng như cầu chúc cho năm mới tràn đầy hạnh phúc và may mắn.
Lễ cúng giao thừa sẽ bắt đầu từ khoảnh khắc bước sang năm mới, cụ thể là vào giờ chính Tý (tức 0 giờ ngày mùng 1 Tết). Gia chủ làm lễ khấn, sám hối với trời đất, tổ tiên và mời các cụ quá cố về nhà đón Tết cùng con cháu. Bên cạnh đó, họ còn cầu mong gia đạo bình an, sung túc, làm ăn phát đạt.
Đồ cúng giao thừa thường sẽ có những món ăn mặn. Với các gia đình cúng chay, họ chỉ chuẩn bị hoa quả, nước ngọt.
Chọn hướng xuất hành
Sau lễ cúng giao thừa, gia chủ sẽ thực hiện nghi thức chọn hướng xuất hành. Người phương Đông quan niệm rằng, việc chọn đúng hướng và thời gian thích hợp để khởi hành khỏi nhà sẽ mang lại may mắn trong công việc, sức khỏe dồi dào.
Vì vậy, nhiều người thường coi ngày giờ hợp phong thủy để quyết định thời gian xuất hành với ước muốn cầu may cho bản thân và cả gia đình.
Mua muối đêm giao thừa
Ông bà xưa có câu: “ Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi”. Tục lệ này đã có từ xa xưa và vẫn được gìn giữ đến tận ngày nay.
Muối vừa có ý nghĩa xua đuổi tà mà, điềm rủi vừa thể hiện sự gắn kết tình cảm gia đình, con cái thuận hòa, khỏe mạnh. Chính vì thế, sau đêm giao thừa, người ta sẽ mua những bịch muối nhỏ được gói trong bao giấy màu vàng hoặc màu đỏ tại các khu chợ.
Xông đất
Xông đất là một hoạt động không thể thiếu trong đêm giao thừa. Đối với các gia đình Việt, nghi thức này vô cùng quan trọng vì họ tin rằng, việc xông đất sẽ đem lại may mắn, tài lộc cho cả năm.
Người xông đất là người đầu tiên đến chúc tết của gia đình. Người này có thể là ngẫu nhiên hoặc được gia chủ lựa chọn trước sao cho hợp tuổi, hợp mệnh với mình.
Chúc Tết
Tết là dịp để con cháu thể hiện lòng hiếu thảo với ông bà, bố mẹ và sự quan tâm, yêu thương đến người thân, bạn bè, đồng nghiệp. Vì vậy, trong giây phút đầu tiên của năm mới, mọi người thường trao nhau những lời chúc Tết ý nghĩa với mong ước một năm thuận hòa, hạnh phúc và thành công.
Lì xì mừng tuổi
Theo tục lệ xưa, người lớn sẽ mừng tuổi trẻ em với những đồng tiền mới. Họ sẽ đặt tiền vào phong bì màu đỏ, màu vàng rực rỡ để các bé nhỏ lấy lộc đầu năm.
Tiền mừng tuổi ít nhiều không quan trọng. Tuy nhiên, một số người thích mừng tuổi theo số đẹp với hy vọng người nhận sẽ gặp được điềm lành vào dịp đầu xuân. Cùng tham khảo số tiền lì xì may mắn dưới đây nhé!
- Lì xì theo số 168
- Lì xì theo số 178
- Lì xì theo số 188
- Lì xì theo số 1001
- Lì xì theo số 1314
- Lì xì theo số 66 hoặc 666 hoặc 6666
- Lì xì theo số 88 hoặc 888 hoặc 8888
- Lì xì theo số 99 hoặc 999 hoặc 9999
Đi lễ chùa, lễ đền miếu cầu bình an
Sau khi hoàn tất nghi thức cúng giao thường, mọi người thường đi lễ chùa cầu bình an. Họ cầu mong Thần Phật phù hộ, giúp đỡ cho gia đình một năm mới ấm no, hạnh phúc. Hoạt động này đã trở thành nét đẹp văn hóa của người Việt mỗi khi Tết đến xuân về.
Hái lộc
Hái lộc đầu năm là nghi thức văn hóa, tín ngưỡng của dân tộc Việt Nam. Nó giúp con người tạo dựng niềm tin và nâng đỡ tâm hồn. “Lộc” ở đây là những cành đa, cành đề, cành si,... Cành lộc này sẽ được chưng trước bàn thờ gia tiên cho đến khi tàn.
Việc hái lộc thường diễn ra vào dịp Tết Nguyên đán. Khi đi chùa, mọi người ra sau vườn bẻ một cành cây rồi mang về nhà để cầu mong cho những điều tốt đẹp, may mắn sẽ đến với bản thân và gia đình.
Hương lộc
Ngoài việc hái lộc đầu năm, nhiều người còn thích xin hương lộc về nhà. Họ sẽ đốt một nén hương, sau đó mang nó cắm vào bình hương bàn thờ ở nhà.
Ngọn lửa tượng trưng cho sự thịnh vượng. Do đó, khi họ lấy cây hương từ nơi thờ tự về cũng giống như xin Phật, Thánh phù hộ cả năm phát đạt.
Các điều kiêng kỵ không nên làm vào đêm giao thừa
Để tránh những điều chẳng lành trong đêm giao thừa, mọi người cần lưu ý một số việc sau:
- Không nên tạo ra những tiếng động lớn, tránh rơi vỡ vì người xưa tin rằng việc gây tiếng động lớn sẽ đánh thức ma quỷ khiến cả năm rạn nứt.
- Các thành viên trong gia đình tránh to tiếng, cãi vã. Đặc biệt, theo quan niệm người Hoa, vào đêm giao thừa, con cháu phải có mặt đầy đủ để rước ông bà, tổ tiên về gia đình ăn Tết.
- Cần chuẩn bị mâm cúng tươm tất, không cần phải đầy đủ như yêu cầu nhưng cũng đừng quá sơ sài. Trong mâm cỗ nên có hương, đèn, trà, rượu, muối, gạo, hoa quả, bánh chưng, xôi,...
Phong tục đón giao thừa của các nước trên thế giới
Các nước châu Âu
Ở châu Âu, mỗi quốc gia sẽ có cách đón giao thừa khác nhau, chẳng hạn:
- Tại Pháp: Vào đêm giao thừa, mọi người sẽ mở tiệc ăn mừng và cùng nhau uống rượu.
- Tại Anh: Tất cả mọi người thường tập trung tại quảng trường Trafalgar và Piccadilly Circus, cùng hát ca khúc Auld Lang Syne. Đồng thời, lắng nghe tiếng chuông đồng hồ Big Ben của thủ đô London vang lên báo hiệu năm mới đã đến. Ngoài ra, họ cũng sẽ mua quà đi thăm họ hàng, bạn bè trong dịp đặc biệt này.
- Tại Đức: Trước khi bước vào thời khắc giao thừa, người dân sẽ ngồi yên trên ghế 15 phút. Đến lúc chuông đồng hồ điểm, họ nhảy ra khỏi ghế và ném một vật nặng ra phía sau. Điều này thể hiện mong muốn vứt bỏ mọi khó khăn, hoạn nạn để đón chào năm mới.
Các nước ở Bắc Mỹ
Điều đặc biệt ở các nước Bắc Mỹ như Mỹ và Canada, những cặp đôi sẽ hôn nhau vào khoảnh khắc chuyển giao từ năm cũ sang năm mới. Với họ, việc trao nụ hôn cho nhau vào đêm giao thừa không chỉ duy trì tình cảm mà còn đem lại khởi đầu tốt đẹp, tràn ngập tình yêu thương.
Các nước Trung và Nam Mỹ
Đêm giao thừa, người dân Brazil sẽ mặc những bộ đồ màu trắng. Sau đó, họ thả các bông hoa trắng xuống dưới biển để bày tỏ lòng biết ơn của mình đến với thần biển cả.
Trên đây là những thông tin thú vị xoay quanh về nguồn gốc và ý nghĩa cũng như những điều kiêng kỵ cần lưu ý trong đêm giao thừa. Hy vọng, bạn và gia đình sẽ có một mùa Tết ấm cúng, hạnh phúc, bình an.
Đừng quên theo dõi VOH - Thường thức để cập nhật liên tục những kiến thức mới nhất, hấp dẫn nhất.
