Gia đình là tế bào của xã hội thì chi bộ là tế bào của Đảng, chi bộ có mạnh thì Đảng mới mạnh.
Việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ là nhân tố quyết định vai trò lãnh đạo của tổ chức cơ sở đảng. Để đạt được điều đó, phải đổi mới và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng, đáp ứng nhiệm vụ trong tình hình mới hiện nay.
Để đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, cấp ủy phải luôn bám sát chức năng, nhiệm vụ của đơn vị để xây dựng nội dung sinh hoạt cho phù hợp với tình hình, đặc điểm của chi bộ.
Sinh hoạt chi bộ là hoạt động chủ yếu của chi bộ, có tác động trực tiếp đến quá trình lãnh đạo của Đảng và quá trình nhận thức của mỗi đảng viên. Do đó, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ thực chất là nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức Đảng.
Chi bộ không sinh hoạt thường kỳ xem như ngừng hoạt động, sinh hoạt không thường xuyên dẫn đến chất lượng thấp. Chất lượng sinh hoạt chi bộ thấp thì chi bộ không thể hoàn thành nhiệm vụ chính trị tại cơ sở.
Hiện nay, ở một số cơ quan, nhất là các đơn vị làm kinh tế, chất lượng sinh hoạt chi bộ chưa cao, còn nặng hình thức, đảng viên ít phát biểu ý kiến, chưa phát huy được hết vai trò, trách nhiệm của cán bộ đảng viên trong tổ chức đảng, chưa đi vào phân tích sâu về việc thực hiện nhiệm vụ của đơn vị đạt kết quả như thế nào dưới sự lãnh đạo của Đảng. Do đó, khi sinh hoạt, cấp ủy cần có sự phân công, chuẩn bị đảng viên có trách nhiệm tham gia phát biểu ý kiến, xây dựng nghị quyết, phát huy cao trí tuệ của tập thể.
Chi ủy phải dựa trên hoạt động thực tế tại chi bộ để xây dựng nội dung sinh hoạt, trong đó cần tập trung vào vấn đề trọng tâm, thông tin kịp thời về tình hình Đảng bộ, thời sự trong nước, quốc tế, phổ biến, quán triệt các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và các chỉ thị, nghị quyết của cấp ủy đảng cấp trên.
Ở các đơn vị làm kinh tế, sinh hoạt chi bộ cần phân tích rõ những kết quả định lượng trong việc thực hiện nhiệm vụ để hoàn thành kế hoạch của đơn vị; Cần có tổng hợp ý kiến của đảng viên, quần chúng đóng góp cho sự lãnh đạo của chi bộ, vai trò tiền phong, gương mẫu và phẩm chất đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên và thông báo để chi bộ biết.
Trong chi bộ cần tạo không khí dân chủ, cởi mở chân thành để đảng viên bộc lộ tâm tư nguyện vọng, làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng, giúp cho đảng viên thấy được việc tham gia sinh hoạt và phát biểu ý kiến không chỉ là trách nhiệm mà còn là quyền lợi tham gia xây dựng Đảng.
Khi sinh hoạt, mỗi đảng viên phải trung thực, thẳng thắn trong phê bình, tự phê bình, trên tinh thần đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ, đấu tranh với những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, vụ lợi cá nhân, vi phạm những chuẩn mực về tư tưởng, đạo đức, lối sống của người đảng viên.
Bên cạnh đó, đảng viên làm công tác lãnh đạo quản lý, cấp ủy viên phải gương mẫu thực hiện tốt việc sinh hoạt đảng, tích cực đấu tranh phê bình và tự phê bình. Đảng viên là cán bộ lãnh đạo phải chịu sự kiểm tra, giám sát của chi bộ, nêu gương sáng về đạo đức, lối sống, nói đi đôi với làm.
Nội dung của sinh hoạt chi bộ cần đánh giá việc lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ công tác của chi bộ tháng trước theo nghị quyết đã đề ra và thảo luận nhiệm vụ trọng tâm cho tháng tiếp theo. Nghị quyết của chi bộ phải thiết thực, có tính khả thi và quá trình thực hiện phải được kiểm tra kịp thời.
Theo qui trình hướng dẫn được ban hành mới đây, đã cụ thể hóa về các bước cần triển khai trong sinh hoạt chi bộ. Bí thư chi bộ phải thực hiện đầy đủ các nội dung trong chương trình sinh hoạt chi bộ đề ra, báo cáo trước chi bộ phải rõ ràng, ngắn gọn, dành nhiều thời gian cho phần thảo luận.
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: “Đảng mạnh là do chi bộ tốt, chi bộ tốt là do các đảng viên đều tốt.” Do đó, cần thực hiện nghiêm túc, nề nếp chế độ sinh hoạt chi bộ theo quy định của Điều lệ Đảng và cụ thể là theo Chỉ thị 10-CT/TW của Ban Bí thư về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ và hướng dẫn số 12-HD/BTCTW ngày 6/7/2018 của Ban Tổ chức Trung ương về một số vấn đề về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ. Qua đó, nâng cao ý thức đảng viên trong việc tham gia sinh hoạt chi bộ, đảng viên dự họp phải có ý kiến thể hiện rõ chính kiến của mình, tham gia biểu quyết, xây dựng Nghị quyết và quyết định những vấn đề quan trọng của chi bộ.
Chi bộ cũng cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, hướng dẫn của cấp ủy cấp trên trong việc chấp hành chế độ sinh hoạt chi bộ, tình hình thực hiện nhiệm vụ, thực hiện các nguyên tắc sinh hoạt Đảng đối với cấp dưới. Nhất là tại các đơn vị làm kinh tế, do đặc thù công việc chuyên môn nên sinh hoạt chi bộ có nơi có lúc lỏng lẻo, thiếu quan tâm sâu sát từ chính lãnh đạo đơn vị.
Thực tiễn đã chứng minh nơi nào sinh hoạt chi bộ lỏng lẻo hoặc không có nội dung chính trị tư tưởng cụ thể, thiết thực, không thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ, thiếu kiểm tra, giám sát, không kịp thời khắc phục sửa chữa khuyết điểm, đảng viên thiếu rèn luyện thì nơi đó chất lượng hoạt động của chi bộ kém, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu không còn.
Nhiều vụ việc tiêu cực, tham nhũng xảy ra tại các đơn vị cho thấy, chi bộ tại nơi đó đều mất sức chiến đấu, sinh hoạt chi bộ chỉ còn là hình thức, các sai phạm, vi phạm của đảng viên không được kiểm tra, giám sát kịp thời. Sai phạm kéo dài, ngày càng nặng nề chỉ đến khi việc tiêu cực, tham nhũng vỡ lỡ ra khi đó gây thất thoát rất lớn cho ngân sách, sai phạm phải xử lý hình sự thì đã muộn. Hoặc tại các đơn vị xảy ra tình trạng độc đoán, mất dân chủ, quan liêu, gia trưởng có nhiều sai phạm đều xuất phát từ chi bộ đã mất sức chiến đấu, không có đảng viên dám phát biểu ý kiến, đảng viên không hoàn thành nhiệm vụ, để tình trạng trù dập, bè phái xảy ra…
Việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, làm cho sinh hoạt chi bộ trở nên phong phú, hấp dẫn, lôi cuốn đảng viên tham gia, khắc phục sự nhàm chán, xơ cứng, nghèo nàn, hình thức trong sinh hoạt là một yêu cầu cấp thiết hiện nay.
Việc sinh hoạt cho bộ cần gắn việc “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Hiện nay, vẫn còn tình trạng một số chi bộ chưa thực hiện nghiêm túc chế độ sinh hoạt theo chuyên đề hoặc chưa đảm bảo chất lượng sinh hoạt chuyên đề theo quy định của Điều lệ Đảng.
Thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh chi bộ cần thực hiện nghiêm túc chế độ sinh hoạt theo chuyên đề hàng tháng, hàng quí để nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, chất lượng đảng viên. Đối với các buổi sinh hoạt chuyên đề, cần nghiên cứu chọn chuyên đề phù hợp, sát với tình hình thực tế của chi bộ, tạo sự phong phú, lôi cuốn, tránh đơn điệu trong sinh hoạt.
Cần đưa tư tưởng Hồ Chí Minh vào trong sinh hoạt các chuyên đề để học tập làm theo quan điểm, lời dạy của Bác về những ưu, khuyết điểm, những thành quả cũng như những tiêu cực mà đảng viên cần tránh.
Không tổ chức sinh hoạt chuyên môn lồng ghép với sinh hoạt chi bộ. Việc tổ chức sinh hoạt chuyên đề có thể kết hợp sinh hoạt chuyên đề với sinh hoạt chi bộ thường kỳ trong cùng một buổi, nhưng phải thực hiện lần lượt, sinh hoạt thường kỳ xong mới sinh hoạt chuyên đề hoặc ngược lại.
Nâng cao chất lượng sinh hoạt của chi bộ trong giai đoạn hiện nay là một nhiệm vụ cấp bách hàng đầu bảo đảm cho sự lãnh đạo trực tiếp tuyệt đối về mọi mặt của Đảng, góp phần xây dựng chi bộ, tổ chức Đảng trong sạch, vững mạnh hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao
Trong tiến trình đất nước đang thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế hiện nay, cần tiếp tục đổi mới và nâng cao hơn nữa chất lượng sinh hoạt chi bộ để đáp ứng tốt yêu cầu công tác trong tình hình mới, đảm bảo việc sinh hoạt của Chi bộ thể hiện rõ tính lãnh đạo, tính giáo dục và tính chiến đấu của công tác Đảng; Tiếp tục xây dựng tổ chức cơ sở đảng vững về chính trị, tư tưởng, mạnh về tổ chức, giữ vững vai trò lãnh đạo trong sự nghiệp đổi mới.