Thiếu máu là tình trạng lưu lượng hồng cầu của một người thấp hơn so với tiêu chuẩn thông thường. Một người bị thiếu máu khi các tế bào hồng cầu của người đó không mang đủ hemoglobin (huyết sắc tố) thiết yếu. Đây là một loại protein giàu chất sắt, đảm nhiệm vai trò hỗ trợ hồng cầu mang oxy từ phổi đến các mô tế bào khác trong cơ thể.
Thiếu máu là tình trạng sức khỏe cần được điều trị sớm. Nếu kéo dài, bệnh có nguy cơ dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến hàng loạt chức năng của các cơ quan và gây tổn hại đến sức khỏe tổng thể. Vậy biểu hiện của bệnh thiếu máu là gì để kịp thời nhận biết?
Thiếu máu là tình trạng thiếu lưu lượng hồng cầu (Nguồn: Internet)
1. Triệu chứng bệnh thiếu máu
Nếu nhận thấy bản thân có những dấu hiệu bệnh thiếu máu dưới đây thì bạn tuyệt đối không nên bỏ qua:
1.1 Suy nhược cơ thể
Tình trạng thiếu oxy trong cơ thể khiến các hệ thống hoạt động không thể chuyển hóa các chất dinh dưỡng cần thiết để tạo ra năng lượng, điều này sẽ dẫn đến tình trạng cơ thể mệt mỏi liên tục. Khi đó, bạn cảm thấy người đuối sức, ít năng lượng và muốn được nghỉ ngơi thường xuyên.
1.2 Đau đầu kèm chóng mặt
Thiếu máu có thể khiến bạn nhức đầu, giảm trí nhớ, mất ngủ hoặc ngủ gà kèm theo chóng mặt thường xuyên hay khi thay đổi tư thế hoặc lúc gắng sức.
1.3 Cảm giác đau tức ngực
Người bị thiếu máu có cảm giác hồi hộp, đánh trống ngực, khó thở, có thể đau vùng trước tim do thiếu máu cơ tim.
1.4 Lạnh tay chân
Khi bị thiếu máu, các phần chi như tay và chân có thể nhận được ít máu hơn. Do đó, tứ chi có thể bị lạnh.
1.5 Móng tay chân dễ gãy
Móng tay giòn, dễ gãy; móng chân bẹt hoặc lõm, màu đục có khía, dễ gãy...là dấu hiệu cảnh báo bệnh thiếu máu.
1.6 Da xanh xao và nhợt nhạt
Da xanh xao, niêm mạc nhợt nhạt hoặc có thể kèm theo vàng da nếu thiếu máu huyết tán.
1.7 Các triệu chứng khác
Ngoài ra, khi bị thiếu máu bạn cũng có thể gặp một số triệu chứng khác như sạm da, niêm mạc nếu thiếu máu do rối loạn chuyển hóa sắt; lưỡi có màu nhợt nhạt hoặc vàng nhạt do huyết tán; Tóc rụng; chán ăn, đầy bụng, đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón; thay đổi tính tình (hay cáu gắt)...
Khi thiếu máu, tim sẽ phải đập nhanh và có thể có tiếng thổi tâm thu thiếu máu. Nếu thiếu máu kéo dài mà không phát hiện và điều trị, có thể dẫn đến suy tim, rất nguy hiểm.
Phần lớn các trường hợp thiếu máu nhẹ sẽ không thể hiện rõ triệu chứng. Do đó, người bệnh thường phát hiện khi đi khám sức khỏe định kỳ hoặc thực hiện xét nghiệm máu chẩn đoán bệnh lý khác. Mặc dù vậy, bạn có thể nghi ngờ bản thân đang bị thiếu máu khi có những triệu chứng trên. Khi đó, hãy đi khám để được tư vấn điều trị và chăm sóc sức khỏe đúng cách.
2. Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh thiếu máu
Bạn có nguy cơ cao mắc bệnh thiếu máu nếu gặp các vấn đề sau đây:
2.1 Chế độ ăn uống thiếu chất:
Một chế độ ăn uống thiếu chất sắt, vitamin B12 và folate sẽ có nguy cơ bị thiếu máu cao hơn.
2.2 Bị rối loạn đường ruột:
Tình trạng rối loạn đường ruột ảnh hưởng đến sự hấp thu các chất dinh dưỡng trong ruột non. Một số rối loạn đường ruột dễ gây bệnh thiếu máu là bệnh celiac, bệnh Crohn.
2.3 Phẫu thuật:
Phẫu thuật cắt bỏ hoặc các phẫu thuật liên quan đến các bộ phận ruột non (nơi các chất dinh dưỡng được hấp thu) cũng có thể dẫn đến thiếu hụt chất dinh dưỡng và gây thiếu máu.
2.4 Hành kinh:
Kinh nguyệt gây ra sự mất mát các hồng cầu khiến phụ nữ có nguy cơ bị thiếu máu do thiếu sắt.
2.5 Mang thai:
Phụ nữ mang thai có nguy cơ bị thiếu máu do thiếu sắt vì lượng sắt dự trữ trong cơ thể sẽ phải phục vụ cho sự phát triển của thai nhi. Chính vì vậy, phụ nữ mang thai luôn được khuyến cáo bổ sung sắt.
2.6 Các bệnh mãn tính:
Bệnh ung thư, suy thận và gan,…có nguy cơ gây thiếu máu mãn tính.
2.7 Tiền sử gia đình:
Nếu gia đình bạn có tiền sử thiếu máu di truyền thì bạn có nguy cơ bị thiếu máu cao hơn so với những người khác.
2.8 Các yếu tố khác:
Bệnh nhiễm trùng, bệnh về máu và các rối loạn tự miễn, nghiện rượu, tiếp xúc với hóa chất độc hại, sử dụng một số loại thuốc có ảnh hưởng đến sản xuất tế bào hồng cầu,…là yếu tố nguy cơ cao dẫn đến thiếu máu.
Khi có dấu hiệu bị thiếu máu nên tìm cách điều trị càng sớm càng tốt (Nguồn: Internet)
3. Cách chữa trị bệnh thiếu máu
Tùy vào nguyên nhân và dạng thiếu máu mà bạn có thể điều trị thiếu máu theo những cách sau đây:
3.1 Thiếu máu do thiếu sắt
Bổ sung sắt để cơ thể được hấp thu sắt nhiều hơn. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc bổ sung sắt vì lượng sắt dư thừa có thể gây hại cho sức khỏe.
Chất sắt được hấp thu dễ dàng từ các thực phẩm. Vì vậy, đừng quên bổ sung sắt từ các thực phẩm như thịt đỏ, đậu, lòng đỏ trứng, các sản phẩm ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt và hải sản,…
3.2 Thiếu máu do thiếu vitamin B12 và folate
Có thể tăng lượng vitamin B12 trong chế độ ăn uống. Nguồn thực phẩm giàu vitamin B12 gồm có thịt, gan và thận, cá, hàu, trai, sữa, pho mát, trứng…
3.3 Thiếu máu do bị thận mãn tính
Người bệnh cần tiêm hormone erythropoietin.
3.4 Thiếu máu hồng cầu hình liềm
Sử dụng thuốc giảm đau, bổ sung axit folic, dùng kháng sinh cách quãng hoặc liệu pháp oxy. Ngoài ra, hiện nay không ít bác sĩ đề xuất hydroxyurea và voxelator để đối phó với vấn đề này.
3.5 Thiếu máu nặng
Nếu thiếu máu nặng thì bạn cần truyền máu cùng nhóm. Nếu cơ thể không sản xuất đủ hồng cầu, có thể chữa bằng cấy ghép tủy xương hay máu từ cuống rốn.
Lưu ý: Mọi phương pháp điều trị cần được bác sĩ chuyên khoa chỉ định và theo dõi chặt chẽ.
