Hippocrates được xem là cha đẻ của nền y học phương Tây. Ông đã hệ thống hóa các phương pháp điều trị y tế, tách y học khỏi siêu nhiên, tôn giáo và mê tín dị đoan để hướng tới cách tiếp cận hiện đại về quan sát, phân loại, nguyên nhân và kết quả. Ông đã đào tạo các bác sĩ, biên soạn một lượng lớn sách giáo khoa y học cùng với lời thề Hippocrates vẫn còn sử dụng đến ngày nay.
1. Hippocrates là ai?
Bởi vì thời gian Hippocrates sinh sống cách đây đã rất lâu nên nhiều hồ sơ về cuộc đời và cái chết của ông đã bị mất. Dựa trên những ghi chép còn tồn tại, Hippocrates sinh năm 460 TCN tại Cos, Hy Lạp, mất khoảng năm 380 - 370 TCN. Hippocrates là con trai của Heraclides, cũng là một thầy thuốc nên ông đã học những kiến thức cơ bản về y học từ cha của mình.
Trong suốt cuộc đời, Hippocrates đã hành nghề y ở khắp Hy Lạp. Ông gặp khá nhiều khó khăn bởi vì các lý thuyết y học của ông thường xuyên trái với quan điểm y học thời bấy giờ. Trong thế giới thời cổ đại, mê tín dị đoan ngày càng phổ biến và tất cả những thứ không được hiểu rõ ràng đều được cho là có nguồn gốc ma thuật và thần bí.
Một trong những khẳng định quan trọng nhất của Hippocrates là cho rằng bệnh tật không bắt nguồn từ những lời nguyền rủa của các vị thần, nguồn gốc siêu nhiên hay mê tín dị đoan. Bằng cách thay đổi trọng tâm từ mê tín sang khoa học, ông đã giúp thay đổi quá trình nghiên cứu y học và khoa học.
Hippocrates dựa trên quan sát của mình và cho rằng chế độ ăn uống, lối sống và các yếu tố môi trường đều góp phần vào sức khỏe của mỗi người. Hệ thống niềm tin mang tính cách mạng của Hippocrates đã đưa ra một cách tiếp cận mới hoàn toàn không được những người cùng thời với ông chấp nhận.
Vì chống lại niềm tin y học phổ biến ở Hy Lạp vào thời điểm đó, Hippocrates đã bị kết án 20 năm tù. Nhưng Hippocrates không cho phép điều đó ngăn cản niềm tin của mình. Ông đã sử dụng thời gian trong tù để viết “Cơ thể phức tạp”, một luận thuyết đi trước thời đại nhiều thế kỷ. Rất nhiều kiến thức y học hiện đại ngày nay được bắt nguồn từ tài liệu của công trình này.
Bên cạnh đó, ông còn có nhiều tác phẩm về nhiều lĩnh vực y khoa gồm chẩn đoán, dịch tễ học, sản khoa, nhi khoa, dinh dưỡng và phẫu thuật tập hợp thành Tuyển tập Hippocrates. Nổi tiếng nhất chính là Lời thề Hippocrates, được xem là một chuẩn mực y đức dành cho các thầy thuốc, được sử dụng phổ biến cho đến ngày nay.
Khoảng năm 400 TCN, ông thành lập trường y ở Cos và cùng các môn đồ sử dụng phương pháp khoa học để khám và điều trị cho người bệnh. Ông đã đưa ra một nguyên tắc nổi tiếng là “Trước tiên là không làm gì có hại” và “Y thuật thì dài còn cuộc đời lại ngắn ngủi”.
Đến nay, cái chết của Hippocrates vẫn chưa có lời giải đáp, chỉ biết rằng ông đã đóng góp to lớn cho nền y học và thiết lập một chuẩn mực y đức. Những lý luận và dụng cụ mang tên Hippocrates vẫn được dùng đến ngày nay như ngón tay hippocrates (ngón tay hình dùi trống khi bị bệnh tim mạch, bệnh phổi,...), bộ mặt hippocrates (bộ mặt của người chết, người đói và ốm lâu ngày,...), ghế hippocrates (ghế dùng lực nén để cố định xương).
Xem thêm: Lời chúc ngày Thầy thuốc Việt Nam và câu nói hay về ngành Y
2. Lời thề Hippocrates
Lời thề Hippocrates là lời tuyên thệ của sinh viên trường y phải đọc khi tốt nghiệp, của các bác sĩ trước khi bắt đầu hành nghề y.
Nguyên văn lời thề Hippocrates:
“Tôi tuyên thệ với Apollo, thần chữa bệnh, Asclepius, Hygieia và Panacea, và tôi minh chứng với tất cả các nam thần, các nữ thần, tôi sẽ đem hết sức lực và khả năng để làm trọn lời thề và lời cam kết sau đây:
- Tôi sẽ yêu kính các thầy dạy học của tôi như là cha mẹ tôi; sống hòa nhã với thầy và nếu cần, chia sẻ tài sản với thầy; Tôi sẽ yêu thương và chăm sóc con cái thầy như là anh chị em tôi và chia sẻ kiến thức của mình cho những người tiếp nối.
- Tôi sẽ kê toa vì lợi ích của bệnh nhân, tùy theo khả năng và sự phán đoán của tôi và không bao giờ làm hại ai.
- Tôi sẽ không bao giờ trao thuốc độc cho bất kỳ ai, kể cả khi được hỏi và sẽ không tự mình gợi ý cho họ. Tôi cũng sẽ không trao cho bất kỳ người phụ nữ nào những viên thuốc hay dụng cụ phá thai. Tôi sẽ giữ tinh khiết cho đời tôi và cho nghề nghiệp của tôi.
- Tôi sẽ không thực hiện những phẫu thuật cắt sỏi mà dành việc đó cho những y sĩ, chuyên gia về bệnh này.
- Mỗi căn nhà tôi bước vào đều vì lợi ích của bệnh nhân, tránh mọi ý đồ xấu xa và mọi cám dỗ, đặc biệt là các khoái lạc tình yêu với phụ nữ hay với nam giới, dù họ là người tự do hay nô lệ.
- Tất cả mọi điều tôi biết trong khi hành nghề hay trong giao tiếp với mọi người mà không nên để lộ ra ngoài, tôi sẽ giữ bí mật và sẽ không bao giờ tiết lộ.
Nếu tôi giữ lời thề này một cách thành khẩn, tôi sẽ được hưởng một cuộc sống sung sướng và hành nghề trong sự quý trọng của mọi người. Nếu tôi làm trái hoặc vi phạm lời thề, những điều ngược lại sẽ đến với tôi”.
Xem thêm: 40 câu nói hay của Sigmund Freud - Nhà tâm lý vĩ đại
3. Những câu danh ngôn của Hippocrates về y học
Là cha đẻ của nền y học hiện đại, là vị thầy thuốc vĩ đại với các chuẩn mực y đức, những câu danh ngôn của Hippocrates về y học luôn là kim chỉ nam cho nhiều thế hệ y sĩ.
1. “There are in fact two things, science and opinion; the former begets knowledge, the latter ignorance.”
Tạm dịch: Thực tế có hai điều, khoa học và quan điểm; cái trước tạo ra kiến thức, cái sau là sự ngu dốt.
2. “Primum non nocerum. (First do no harm)”
Tạm dịch: Đầu tiên không gây hại.
3. “Wherever the art of Medicine is loved, there is also a love of Humanity. ”
Tạm dịch: Ở đâu y học được yêu mến, ở đó cũng có tình yêu nhân loại.
4. “Walking is man's best medicine. ”
Tạm dịch: Đi bộ là liều thuốc tốt nhất của con người.
5. “As to diseases, make a habit of two things — to help, or at least, to do no harm.”
Tạm dịch: Đối với bệnh tật, hãy tạo thói quen làm hai điều - giúp đỡ, hoặc ít nhất, không gây hại.
6. “Declare the past, diagnose the present, foretell the future.”
Tạm dịch: Khai báo quá khứ, chẩn đoán hiện tại, báo trước tương lai.
7. “People think that epilepsy is divine simply because they don't have any idea what causes epilepsy. But I believe that someday we will understand what causes epilepsy, and at that moment, we will cease to believe that it's divine. And so it is with everything in the universe”
Tạm dịch: Mọi người nghĩ rằng chứng động kinh là thiêng liêng đơn giản vì họ không biết điều gì gây ra chứng động kinh. Nhưng tôi tin rằng một ngày nào đó chúng ta sẽ hiểu được nguyên nhân gây ra chứng động kinh, và vào thời điểm đó, chúng ta sẽ không còn tin rằng đó là điều thần thánh. Và nó cũng vậy với mọi thứ trong vũ trụ.
8. “Life is short, art long, opportunity fleeting, experience treacherous, judgment difficult.”
Tạm dịch: Cuộc đời ngắn ngủi, nghệ thuật dài, cơ hội thoáng qua, gian nan thử thách, phán đoán khó khăn.
9. “If you are in a bad mood go for a walk. If you are still in a bad mood go for another walk.”
Tạm dịch: Nếu bạn đang có tâm trạng không tốt, hãy đi bộ.
10. “Let food be thy medicine and medicine be thy food.”
Tạm dịch: Hãy để thức ăn là thuốc chữa bệnh và thuốc men là thức ăn.
11. “The natural healing force within each of us is the greatest force in getting well.”
Tạm dịch: Lực lượng chữa bệnh tự nhiên trong mỗi chúng ta là lực lượng lớn nhất để trở nên khỏe mạnh.
12. “That which is used - develops. That which is not used wastes away.”
Tạm dịch: Cái gì được sử dụng - phát triển. Cái gì không được sử dụng sẽ lãng phí.
13. “A wise man should consider that health is the greatest of human blessings, and learn how by his own thought to derive benefit from his illnesses.”
Tạm dịch: Một người đàn ông khôn ngoan nên coi sức khỏe là phước lành lớn nhất của con người, và học cách suy nghĩ của mình để thu được lợi ích từ bệnh tật của mình.
14. “The greatest medicine of all is teaching people how not to need it.”
Tạm dịch: Phương thuốc tuyệt vời nhất là dạy mọi người cách không cần đến nó.
15. “Healing is a matter of time, but it is sometimes also a mater of opportunity.”
Tạm dịch: Chữa bệnh là một vấn đề thời gian, nhưng nó đôi khi cũng là một trường hợp của cơ hội.
16. “Natural forces within us are the true healers of disease.”
Tạm dịch: Các lực lượng tự nhiên trong chúng ta là những người chữa lành bệnh tật thực sự.
17. “The soul is the same in all living creatures, although the body of each is different.”
Tạm dịch: Linh hồn giống nhau ở tất cả các sinh vật sống, mặc dù cơ thể của mỗi sinh vật là khác nhau.
18. “If we could give every individual the right amount of nourishment and exercise, not too little and not too much, we would have found the safest way to health.”
Tạm dịch: Nếu chúng ta có thể cung cấp cho mọi cá nhân lượng dinh dưỡng và tập thể dục phù hợp, không quá ít và không quá nhiều, chúng ta đã tìm ra cách an toàn nhất cho sức khỏe.
19. “There are, in effect, two things, to know and to believe one knows; to know is science; to believe one knows is ignorance.”
Tạm dịch: Trên thực tế có hai điều, cần biết và tin rằng người ta biết; biết là khoa học; tin rằng một người biết là sự thiếu hiểu biết.
20. “Before you heal someone, ask him if he's willing to give up the things that make him sick.”
Tạm dịch: Trước khi bạn chữa bệnh cho ai đó, hãy hỏi anh ấy xem anh ấy có sẵn sàng từ bỏ những thứ khiến anh ấy bị bệnh hay không.
Xem thêm: Những câu nói hay của Alfred Adler - Nhà tâm lý học vĩ đại
21. “If you are not your own doctor, you are a fool”
Tạm dịch: Nếu bạn không phải là bác sĩ của chính mình, bạn là một kẻ ngốc.
22. “All parts of the body which have a function, if used in moderation and exercised in labors in which each is accustomed, become thereby healthy, well developed and age more slowly, but if unused they become liable to disease, defective in growth and age quickly.”
Tạm dịch: Tất cả các bộ phận của cơ thể có chức năng, nếu được sử dụng điều độ và tập luyện trong lao động quen thuộc, nhờ đó mà trở nên khỏe mạnh, phát triển tốt và già đi chậm hơn, nhưng nếu không sử dụng chúng sẽ trở nên dễ mắc bệnh tật, khiếm khuyết về tăng trưởng và tuổi tác. một cách nhanh chóng.
23. “All disease begins in the gut.”
Tạm dịch: Tất cả các bệnh bắt đầu trong ruột.
24. “Sport is a preserver of health.”
Tạm dịch: Thể thao là một biện pháp bảo vệ sức khỏe.
25. “The way to health is to have an aromatic bath and a scented massage every day.”
Tạm dịch: Cách để có sức khỏe là tắm nước thơm và mát-xa mỗi ngày.
26. “Look well to the spine for the cause of disease.”
Tạm dịch: Hãy quan sát kỹ cột sống để tìm nguyên nhân gây bệnh.
27. “Nature itself is the best physician.”
Tạm dịch: Bản thân tự nhiên là thầy thuốc tốt nhất.
28. “War is the only proper school of the surgeon.”
Tạm dịch: Chiến tranh là trường học thích hợp duy nhất của bác sĩ phẫu thuật.
29. “If someone wishes for good health, one must first ask oneself if he is ready to do away with the reasons for his illness. Only then is it possible to help him.”
Tạm dịch: Nếu ai đó mong muốn có một sức khỏe tốt, trước tiên người ta phải tự hỏi bản thân rằng liệu người đó có sẵn sàng loại bỏ lý do bệnh tật của mình hay không. Chỉ có như vậy mới có thể giúp được anh ấy
30. “Whenever a doctor cannot do good, he must be kept from doing harm.”
Tạm dịch: Bất cứ khi nào một bác sĩ không thể làm điều tốt, phải giữ cho anh ta không làm hại.
Những đóng góp to lớn cho nền y học hiện đại của vị bác sĩ tài năng Hippocrates và những chuẩn mực y đức của ông sẽ luôn tồn tại và khắc sâu mãi mãi trong tim của nhiều thế hệ y bác sĩ.
Sưu tầm
Nguồn ảnh: Internet