Ắt hẳn bạn đã từng nghe thấy từ tự phụ rồi đúng không, nó là một loại tính cách của con người, giống như tự tin, tự trọng. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ khái niệm tự phụ là gì, cũng như biểu hiện và tác hại của nó đối với cá nhân cũng như xã hội.
1. Tự phụ là gì?
Tự phụ là một phần trong những nét tính cách của con người, nhưng đây không phải là một đức tính tốt đẹp mà ngược lại, những người có tính tự phụ thường hay bị chê bai, ghét bỏ. Thế nhưng nhiều người vẫn không hiểu rõ khái niệm tự phụ và thường hay nhầm lẫn giữa thói tự phụ và sự tự tin.
Tự phụ có thể được hiểu là sự kiêu căng, ngạo mạn và hay ảo tưởng về bản thân. Những người có thói tự phụ thường rất kiêu ngạo và luôn xem bản thân là nhất, là trung tâm của mọi sự chú ý, thậm chí còn vì thế mà coi thường những người xung quanh.
Nói cách khác, tự phụ chính là thái độ tự cao tự đại, kiêu căng tự mãn ám chỉ việc đề cao bản thân một cách quá đáng trước mặt người khác và “dìm” đối phương xuống, không coi họ ra gì. Những người có tính tự phụ luôn xem hành động hoặc suy nghĩ của bản thân là kim chỉ nam, là đúng đắn nhất, họ cho rằng mình là người tài giỏi, có quyền không cần phải tuân thủ các quy định chung. Dù là trong gia đình, tổ chức, công ty hay ở ngoài xã hội, họ đều luôn cho bản thân là nhất và mặc kệ mọi ánh mắt xung quanh.
Xem thêm: Biểu hiện của cái tôi, sự hữu ích của cái tôi trong cuộc sống
2. Nguyên nhân, biểu hiện và tác hại của tính tự phụ là gì?
Khi đã nắm được khái niệm tự phụ là gì, ta cần phải hiểu thêm về nguyên nhân, biểu hiện và tác hại của thói xấu này để có thể kịp thời điều chỉnh, hoặc là nhắc nhở những người thân xung quanh.
2.1 Nguyên nhân nào khiến con người trở nên tự phụ?
Một người quá kiêu ngạo và ảo tưởng sẽ trở nên tự phụ và xấu tính, những nguyên nhân khiến con người trở nên tự phụ thường do suy nghĩ của chính họ. Ví dụ như:
- Không biết cách sống khiêm tốn.
- Cái tôi quá cao dẫn đến ảo tưởng.
- Quá đề cao bản thân.
- Người mắc bệnh ngôi sao, luôn cho rằng mình là nhất.
- Người có hiểu lầm nghiêm trọng về năng lực của bản thân.
- Người quá kiêu căng, không có chí cầu tiến hay học hỏi từ những người đi trước.
2.2 Biểu hiện của tính tự phụ là gì?
Sự thành công hay thất bại của mỗi con người phụ thuộc rất nhiều vào tính cách. Để biết bạn có phải là một người tự phụ hay không, hãy cùng xem các biểu hiện dưới đây:
- Coi thường người khác: Những người có tính tự phụ luôn luôn kiêu ngạo và khinh thường những người xung quanh, bởi lẽ họ cho rằng chỉ có mình là người tài giỏi.
- Luôn tự cho bản thân là người đúng: Vì quá tự tin vào bản thân, vậy nên họ luôn cho rằng những điều mình làm hay nói đều là điều đúng đắn. Họ sẽ bỏ ngoài tai những lời khuyên nhủ của người khác vì cảm thấy mình đã làm đúng.
- Không biết khiêm tốn: Tính tự cao tự đại khiến họ không biết thế nào là khiêm tốn, họ luôn cố tình khoe khoang, để người khác thấy được mình tài giỏi và giàu sang ra sao.
- Ảo tưởng về năng lực của bản thân: Những người có tính tự phụ luôn luôn cảm thấy bản thân là đúng nhất, giỏi nhất và chê bai những người khác là kẻ yếu kém hơn mình. Ví dụ bạn thi được điểm cao, vì thế bạn cho rằng mình là người giỏi nhất rồi, chẳng ai có thể giỏi được như mình.
2.3 Tự phụ có hại như thế nào?
Tính tự phụ là một thói quen xấu, vì vậy nó sẽ gây ra không ít tác hại mà bản thân người có tính tự phụ chưa chắc đã nhận ra. Ví dụ như:
- Bị mọi người chê bai, chế giễu
- Không được mọi người yêu mến, nể trọng
- Dễ bị xa lánh, hắt hủi
- Dễ bị tụt lùi và lạc hậu so với thời đại
- Khiến bản thân luôn mang hình ảnh tiêu cực
- Khiến người khác e ngại và không muốn lại gần
- Tự tách biệt bản thân khỏi thế giới xung quanh
Người có tính cách tự phụ sẽ khó lòng phát triển, bởi lẽ suy nghĩ quá mức ảo tưởng của họ sẽ gây tác động tiêu cực đến khả năng phát triển, hình thành một bức màn ngăn cách giữa họ và cộng đồng. Khi không có được sự nhận thức đúng đắn về thói xấu của bản thân, bạn sẽ dễ dàng chìm đắm trong cái tôi của chính mình, cũng vì thế mà đánh mất vô vàn cơ hội, mất đi sự ủng hộ của mọi người.
Xem thêm: 20 câu ca dao tục ngữ về tự lập giúp rèn giũa tính cách con người
3. Phân biệt giữa tự phụ và tự tin
Hai khái niệm tự phụ và tự tin rất dễ bị nhầm lẫn với nhau, bởi lẽ hai cá tính này đều thuộc về những người có sự tự hào và tin tưởng cực lớn về bản thân. Tuy nhiên, chúng vẫn có những điểm khác biệt mà chỉ cần tinh ý một chút ta đều có thể nhận ra.
Với tính cách tự phụ, bạn sẽ luôn tin rằng bản thân là người đứng đầu, là người giỏi nhất mà không ai có thể vượt qua. Sự tự tin và kiêu ngạo một cách thái quá sẽ khiến bạn mất đi năng lực phán đoán, không biết bản thân là ai.
Tuy nhiên, người có tính cách tự tin thì lại không như vậy, họ khôn khéo hơn rất nhiều. Xét về mặt tổng quan, người tự tin cũng là một người khá kiêu ngạo và rất có năng lực, họ biết mình giỏi ở đâu, giỏi ở lĩnh vực nào và luôn biết cách để khiến bản thân tỏa sáng.
Những người tự tin luôn biết rằng họ giỏi, thế nhưng họ sẽ không vì thế mà khinh thường người khác. Họ luôn biết rằng mình giỏi thì rồi cũng sẽ có người khác giỏi hơn.
Cái hay của người tự tin nằm ở chỗ họ luôn biết mình biết ta, luôn biết cách để phô bày thế mạnh của mình một cách khôn khéo và đầy khiêm tốn. Họ có thể chứng minh năng lực và sự tài giỏi của bản thân, nhưng không bao giờ khiến cho người khác phải khó chịu vì điều đó, mà ngược lại họ rất biết cách để sống hòa đồng.
Bởi vậy trái ngược với tính tự phụ, những người có tính cách tự tin và tươi sáng luôn rất được chào đón, nhận được sự yêu thích từ những người xung quanh.
Như vậy có thể thấy rằng, tính cách tự phụ là sự kiêu ngạo đến mức mù quáng, đánh mất lòng tin của mọi người. Còn tự tin là sự kiêu ngạo đến từ một người biết cách khẳng định chính mình, biết cách để bản thân tỏa sáng và nổi bật nhất trong đám đông.
Xem thêm: ‘Góp gió thành bão’: rèn luyện tính cách này, cuộc đời ‘lên hương’ khi nào không hay!
4. Những câu nói hay về tính tự phụ, sự kiêu ngạo của con người
Tính tự phụ là một thói quen xấu, nhưng nếu như bạn biết cách kiềm chế cái tôi của bản thân, biết cách thu mình lại và chịu khó học hỏi những người xung quanh thì hoàn toàn có thể cải thiện thói xấu này. Hãy thay thế tự phụ bằng sự kiêu ngạo qua những câu nói hay sau đây để nỗ lực thay đổi bản thân nhé.
- Người suy nghĩ sáng suốt chẳng bao giờ kiêu ngạo vì tài năng của mình. – Harper Lee
- Ai cũng là nhà vua chừng nào có người để cúi đầu nhìn xuống. – Sinclair Lewis
- Xưa, nay người tầm thường mà bại hoại, đều là vì tính “lười”; người tài giỏi mà bại hoại, đều là vì tính “kiêu”. – Tăng Quốc Phiên
- Những lời khen ngợi đến từ tình yêu thương không khiến ta trở nên kiêu căng, mà khiến ta biết tự khiêm hơn. – James M. Barrie
- Đừng bao giờ để tính cách và giá trị đặc biệt của bạn, bí mật mà chỉ bạn mà không còn ai khác biết, sự thật – đừng để nó bị lòng tự phụ ngấu nghiến nuốt. – Aesop
- Kiêu căng là bãi cát lún của lý trí. – George Sand
- Sự tự đại rằng mình được tin tưởng giao phó một bí mật thường là một trong những động lực chính thúc đẩy tiết lộ nó. – Samuel Johnson
- Tâm trí càng nhỏ, sự tự cao tự đại càng to. – Aesop
- Có hai loại kiêu hãnh, tốt và xấu. ‘Kiêu hãnh tốt’ đại diện cho phẩm giá và và sự tự tôn trọng bản thân. ‘Kiêu hãnh xấu’ là tội lỗi chết người khi coi mình ưu việt, thứ tội lỗi bốc mùi tự phụ và kiêu ngạo. – John C. Maxwell
- Tính tự cao tự đại là nguồn gốc và lời tóm tắt của tất cả mọi sai lầm và khổ sở. – Thomas Carlyle
- Khi ứng phó với người khác, hãy nhớ rằng bạn không ứng phó với những sinh vật của lý trí, mà là những sinh vật tràn đầy định kiến, và được thúc đẩy bằng lòng kiêu hãnh và tính tự cao. – Dale Carnegie
- Tính tự phụ là mạnh nhất khi ở trong những con người yếu đuối. – William Shakespeare
- Tính tự phụ là khoe mẽ về bản thân mình. Sự tự tin nghĩa là bạn tin rằng mình có thể làm xong việc. – Johnny Unitas
- Sự kiêu căng làm hỏng cả những thiên tài tốt đẹp nhất. Không nhiều mối nguy hiểm rằng tài năng hay những điều tốt đẹp thật sự sẽ không được chú ý; và thậm chí ngay cả trong trường hợp đó, nhận thức được mình có nó và sử dụng tốt nó nên thỏa mãn được ta, và sự quyến rũ lớn nhất của mọi quyền năng là tính khiêm tốn. – Louisa May Alcott
- Cho mình hơn người là trật rồi. Cho mình bằng người cũng trật nữa. Cho mình thua người cũng trật luôn. Nghĩ mình hơn người thì kiêu căng sẽ nổi dậy. Nghĩ mình bằng người sẽ thiếu kính trọng khiêm nhường. Nghĩ mình thua người sẽ nhụt chí thiếu tự tin. Hãy buông xả tất cả đi! – Ajahn Chah
Xem thêm: Những câu nói hay của Tony Robbins - liều thuốc tinh thần giúp bạn vượt qua mọi thử thách
Với những thông tin trên, hy vọng các bạn đã hiểu được khái niệm tự phụ là gì và nét tính cách này sẽ gây ra những ảnh hưởng xấu thế nào tới mỗi chúng ta. Hãy biết cách kiềm chế cái tôi của bản thân, để sự tự tin được phô bày đúng lúc, đúng chỗ và đừng khiến người khác cảm thấy phản cảm bạn nhé.
Sưu tầm
Nguồn ảnh: Internet