Phóng sinh thường là một nghĩa cử biểu trưng cho lòng nhân từ và đồng cảm với những số phận của sinh vật nhỏ bé. Ngày nay rất nhiều người biết đến phóng sinh là gì và những ý nghĩa phóng sinh mang lại, tuy nhiên làm sao để phóng sinh cho đúng cách không để những kẻ xấu lợi dụng? Hãy cùng VOH tìm hiểu trong bài viết sau.
Phóng sinh là gì?
Phóng sinh (hay còn được gọi là Phóng sanh) là hành động giải thoát, phóng thích những sinh vật ra khỏi sự giam cầm hay chết chóc. Hiểu một cách đơn giản, phóng sinh chính là khi gặp một con vật bị nạn nạn thì ra tay cứu thoát, hoặc nhìn thấy một con vật sắp bị giết hại thì dùng tiền ra mua để cứu chuộc. Hành động phóng sinh có thể hiểu chính là trao cho một sinh vật nào đó cơ hội được tiếp tục sống.
Phóng sinh được biết đến sớm nhất trong quan điểm Phật giáo. Khi ấy, phóng sinh nghĩa là cứu mạng, nhằm kéo dài sự sống của mọi sinh vật. Về mặt hình thức, phóng sinh là giải thoát những loài vật khỏi những kìm kẹp, giam cầm, để chúng có thể được tự do. Về nghĩa bóng, phóng sinh là phóng thích những tâm ô uế, tham - sân - si ra khỏi con người mình để mình được tự do, thoải mái.
Ngoài ra, hành động phóng sinh cũng là một lời khuyên con người từ bỏ phàm ăn tục uống, lấy sự sống của vạn vật làm niềm hân hoan. Do vậy, người ta cho rằng phóng sinh giúp con người nuôi dưỡng tâm từ bi đối với muôn loài, giúp gia tăng phước đức cho bản thân và con cháu sau này thông qua việc buông bỏ những thói quen giết chóc và tham lam.
Xem thêm:
Vô ngã là gì? Ý nghĩa của vô ngã trong Phật giáo và cuộc sống
Bát Chánh Đạo là gì mà giúp con người sống an lạc, hạnh phúc?
Giác ngộ là gì? Muốn cuộc đời hạnh phúc thì không nên bỏ qua
Phóng sinh được thực hiện khi nào? Phóng sinh đúng cách ra sao?
Phóng sinh là việc làm đúng theo lời Phật dạy, đó là từ bi đối với tất cả chúng sinh, bảo hộ sự sống cho muôn loài ở nghĩa rộng nhất có thể. Đây được xem là nghĩa cử thể hiện sự từ bi và lòng nhân ái cũng như sự đồng cảm với chúng sinh, cho nên từ xa xưa phóng sinh đã được biết đến và thực hiện như một nghi thức vừa mang đến những điều tốt đẹp cho thế gian vừa giúp tu dưỡng tâm tính con người.
Lễ phóng sinh là một nghi lễ xuất hiện sau này. Theo một số tài liệu ghi chép, nghi lễ phóng sinh có ảnh hưởng từ Phật giáo Trung Quốc.
Thông thường vào một số dịp lễ đặc biệt như dịp Tết, rằm tháng Giêng, rằm tháng Bảy hay những dịp cầu nguyện cho bản thân hay gia quyến, người ta thường tổ chức lễ phóng sinh chim, cá để cầu mong mọi sự phúc lành, trọn vẹn và viên mãn.
Trước khi phóng sinh, các nhà sư thường thành tâm cầu phúc cho sinh vật bị giam cầm. Nhiều tài liệu cổ gọi là đánh thức tâm bồ đề cho sinh vật.
Phóng sinh có thể diễn ra vào bất cứ thời điểm nào, miễn là xuất phát từ lòng hướng thiện của mỗi người. Việc phóng sinh cũng không đặt nặng về vật chất, quan trọng là nó phải được khởi phát từ tâm, dù chỉ là một con cái, một con chim, hay bất cứ một con vật nào, chỉ với tất cả tâm ý của mình cũng là điều thiện.
Ngoài ra, dù rằng phóng sinh có thường có những dịp được tổ chức thường niên, tuy nhiên, chúng ta không nên đặt mua trước các con vật để đi phong sinh cũng không nên cầu kỳ hương khói. Bởi theo đạo Phật, cứu được mạng sống đã là phước báu, nếu tâm muốn làm hãy cứ làm, muốn giúp hãy thực hiện ngay. Không đợi có dịp, có ngày, có giờ mới làm bởi nếu thực hiện theo phong trào cũng chẳng có ý nghĩa gì.
Hơn thế sự phóng sinh ồ ạt này, ở một phương diện khác sẽ gây ra một số diễn biến tiêu cực.
Những vấn đề tiêu cực đang diễn ra từ việc phóng sinh
Phóng sinh là một việc tốt có ích cho chúng sinh và mang ý nghĩa bảo vệ hệ sinh thái. Tuy nhiên có nhiều hành động thiếu ý thức của một bộ phận là biến phóng sanh trở nên tiêu cực.
Cụ thể, một số người đã lợi dụng các dịp lễ để mua bán các sinh vật phóng sinh. Họ cố ý tạo ra một vòng tuần hoàn khi mà sinh vật bị thả ra rồi bắt lại với mục đích thương mại hóa. Khi ấy, hành động mà người người cho là phóng sinh chỉ đang tiếp tay cho những kẻ tham lam và không có lòng trắc ẩn.
Mặt khác, nhiều người xem việc phóng sinh chỉ đơn đơn giản là “thả” nên có những hành động phản cảm như: thả cá "khuyến mãi" bịch nilon, hay đứng ở vị trí rất cao thả cá xuống nước. Điều này không chỉ gây tổn thương đến sinh vật mà còn gây ra nhiều tác động xấu đến môi trường, làm mất đi ý nghĩa của việc phóng sinh.
Ngoài ra, việc phóng sinh vô tội vạ có thể khiến tình trạng mất cân bằng hệ sinh thái diễn ra vì gây những tác động không tốt đối với môi trường sống trong vùng.
Phóng sinh có thể trở thành tác nhân phát tán của các loài xâm lấn vào môi trường bản địa. Tiêu biểu là việc phóng sinh loài rùa tai đỏ - được thế giới xếp vào loài độc hại và có thể gây bệnh thương hàn vào môi trường. Do đó, hãy tìm hiểu thật kỹ môi trường sống của các loài vật, đừng vì sự vô ý của mình lại gây ra nhiều ảnh hưởng xấu cho môi trường sống tự nhiên của các loài sinh vật.
Xem thêm:
Ô nhiễm môi trường là gì? Nguyên nhân, hậu quả, cách khắc phục
Những câu nói về ô nhiễm môi trường
Slogan bảo vệ môi trường – Lời kêu gọi bảo vệ lá phổi xanh của nhân loại
Phóng sinh như thế nào cho đúng?
Theo nghiên cứu của Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên, việc phóng sinh trước hết không nên quá hình thức mà nên được làm một cách tùy duyên, ngay trong cuộc sống hàng ngày của mỗi người. Vì thế phóng sinh nên là hành động xuất phát từ lòng trắc ẩn và sự đồng cảm với nỗi khổ của muôn loài.
Để phóng sinh thực sự mang lại ý nghĩa cho chính bạn và những sinh vật được phóng sinh, bạn cần tìm hiểu rõ đặc điểm môi trường sống để chúng có thể thích nghi tốt nhất mà không gây ảnh hưởng đến hệ sinh thái.
Hơn nữa, tránh tình trạng phóng sinh ồ ạt và thiếu hiểu biết để không vô tình tiếp tay cho kẻ xấu thương mại hóa việc phóng sinh, khiến các sinh vật nhỏ bé càng chịu thêm nhiều đau đớn. Mỗi người nên nhớ rằng ý nghĩa nguyên sơ nhất của phóng sinh và là trân trọng sự sống của vạn vật. Nghĩa là phóng sinh để trao đi cơ hội được sống cho những sinh vật bé nhỏ.
Điều này đồng nghĩa với việc, hạn chế việc giam cầm và giết hại sinh vật vô tội cũng là một phần của nghĩa cử cao đẹp này. Bởi vì phóng sinh không đơn giản chỉ là “thả”.
Phóng sinh là một nghĩa cử đẹp trong văn hóa của người Việt. Hy vọng với những thông tin chia sẻ của VOH Thường thức, chúng ta sẽ cùng chung tay lan tỏa thông điệp tốt đẹp của việc phóng sinh, nhằm góp phần đánh thức tâm từ bi bên trong của mỗi người.
