Tin tứcĐây là một quyết định lịch sử, bởi lần đầu tiên cơ quan lập pháp Mỹ tiến hành luận tội một Tổng thống đương nhiệm. Vậy Đảng Dân chủ tính toán điều gì đằng sau quyết định này? Liệu Đảng dân chủ có thể “hạ bệ” được Tổng thống Donald Trump
Quyết định của bà Nancy Pelosi được đưa ra sau cuộc họp kín với các nhà lãnh đạo đảng Dân chủ của 6 Ủy ban Hạ viện. Chủ tịch Hạ viện Pelosi cho rằng Tổng thống Trump đã phản bội lời thề khi nhậm chức, phản bội an ninh quốc gia và "vi phạm nghiêm trọng Hiến pháp Mỹ" vì tìm cách tranh thủ một quyền lực nước ngoài nhằm giành lợi thế chính trị.
Quyết định này được đưa ra sau khi chính trường Mỹ dậy sóng xoay quanh cuộc điện thoại ngày 25/7 của Tổng thống Trump với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, trong đó hai nhà lãnh đạo đã bàn về đối thủ trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng năm 2020, ứng cử viên của Đảng Dân chủ Joe Biden và con trai ông này.
Đây là một quyết định lịch sử, một lần hiếm hoi cơ quan lập pháp Mỹ tiến hành luận tội một Tổng thống đương nhiệm. Tuy nhiên, vì sao Đảng Dân chủ lại muốn luận tội ông Trump vào thời điểm này?
Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi - Ảnh: Reuters
Giới phân tích cho rằng có 2 lý do quan trọng nhất. Thứ nhất, trong bối cảnh cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2020 đang đến gần, các đảng phái và ứng viên tìm nhiều cách để chỉ trích đối phương. Hiện tại, ông Joe Biden, ứng cử viên Tổng thống Mỹ năm 2020 và là cựu Phó Tổng thống Mỹ dưới thời Tổng thống Mỹ Barack Obama là ứng cử viên nặng ký nhất trong số 22 gương mặt ứng cử viên của Đảng dân chủ. Và vì vậy, nhân cớ này, Đảng Dân chủ muốn tấn công Tổng thống Donald Trump cũng như hạ thấp uy tín của đương kim Tổng thống. Lý do thứ 2, đó là mâu thuẫn giữa hai đảng Dân chủ và Cộng hòa diễn ra khá gay gắt xung quanh nhiều vấn đề của nước Mỹ. Ví dụ như tình trạng nhập cư và việc xây dựng Bức tường Biên giới giữa Mỹ và Mexico hay vấn đề an sinh xã hội, bảo hiểm hay việc Mỹ dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Trump rút lui khỏi nhiều Hiệp ước quốc tế... khiến Đảng Dân chủ không hài lòng.
Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng hành động của Đảng Dân chủ có thể là “con dao hai lưỡi”. Thực tế cho thấy Đảng Dân chủ luôn tìm cách tấn công vào những điểm yếu hay “gót chân Asin” của chính quyền đương nhiệm. Nhưng họ chưa từng có cơ hội thành công. Ngay từ khi ông Trump lên cầm quyền đến nay, có rất nhiều lời kêu gọi phải điều tra luận tội nhằm vào Tổng thống Donald Trump, nhưng thực tế chưa có cuộc điều tra nào diễn ra sau đó. Một phần là những chứng cứ Đảng Dân chủ đưa ra cáo buộc Tổng thống Trump chưa đủ sức thuyết phục. Trong khi đó, theo quy định của Hiến pháp Mỹ, Hạ viện là nơi có thể khởi xướng các quá trình luận tội và đưa ra các danh sách kết tội Tổng thống nhưng Thượng viện Mỹ, do Đảng Cộng hòa kiểm soát, mới là cơ quan duy nhất có quyền xem xét luận tội Tổng thống. Bởi vậy, khi Hạ viện đưa ra yêu cầu luận tội Tổng thống Trump, thì chắc chắn giữa Hạ viện và Thượng viện Mỹ sẽ lại xảy ra thế “giằng co”.
Một cuộc điều tra mới đây cho thấy có 37% người dân Mỹ đồng ý luận tội Tổng thống Trump trong khi tỷ lệ phản đối là 57%. Tỷ lệ này đã giảm khá nhiều so với tỷ lệ 41% vào đầu tháng 9 và khoảng 44% ủng hộ luận tội Tổng thống Trump vào đầu tháng 5. Một số cuộc thăm dò khác hiện nay cho thấy có 82% đảng viên Đảng Cộng hòa rất hài lòng với cách điều hành của Tổng thống Trump. Vì thế, nếu Hạ viện Mỹ muốn giảnh được sự tín nhiệm của cử tri Mỹ, thì Đảng dân chủ nên đưa ra một chương trình nghị sự hay hơn nhắm tới các lợi ích của người dân Mỹ thuyết phục họ ủng hộ mình còn hơn là sử dụng phương thức đề xuất luận tội ông Trump. Giới phân tích nhận định nếu Đảng Dân chủ vẫn áp dụng cách thức hiện nay mà không có một chính sách đột phá thì sẽ chỉ khiến Đảng Dân chủ mất đi lợi thế cạnh tranh trong cuộc bầu cử năm 2020 mà thôi.
Dù Đảng Dân chủ đang gia tăng sức ép, nhưng không vì thế mà Đảng Cộng hòa tỏ ra lo ngại. Giới phân tích cho rằng Đảng Cộng hòa đang thừa thắng xông lên bởi thực tế cho thấy ông Trump đang “ghi điểm” trong vấn đề hạt nhân của Triều Tiên, cũng như cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung mà Mỹ có phần nào lấn lướt vai trò của Trung Quốc. Đa phần người dân Mỹ đều bày tỏ sự hài lòng với cách làm của ông Trumgp hiện nay cũng như cách thức ông Trump giải quyết cuộc khủng hoảng hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên. Giới phân tích nhận định trong vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên, ông Trump đã bày tỏ sự khéo léo khi xử lý hồ sơ nóng này qua 2 hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều ở Singapore và Việt Nam với các biện pháp đối thoại và ngoại giao, thay vì đối đầu quân sự. Trong khi đó, có 83% người dân Mỹ muốn ông Trump tiếp tục tiến hành cuộc chiến thương mại hiện nay với Trung Quốc. 63% số người Mỹ được hỏi cho rằng Mỹ cần phải đối phó để loại trừ những cách hành xử xấu xí của Trung Quốc trong thương mại hiện nay
Ngoài ra nhiều người dân Mỹ tin tưởng ở khả năng lãnh dạo của ông Trump khi ông không nhượng bộ hoặc chùng bước trước bất kỳ ai một cách dễ dàng. Vì thế, Đảng Dân chủ hiện không có cách nào để hạ bệ ông Trump nên họ buộc phải dùng phương thức luận tội Tổng thống. Tuy nhiên, họ liệu có thể giành phần thắng hay không? Dư luận đang chờ xem cuộc chiến giữa Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa Mỹ sẽ ngã ngũ như thế nào.
