Dầu ăn có rất nhiều loại khác nhau như dầu thực vật, dầu đậu nành, dầu oliu, dầu hướng dương… mỗi loại dầu ăn sẽ có những lợi ích và cách sử dụng cũng khác nhau. Trong bài viết này bạn sẽ được tìm hiểu rõ hơn về dầu hướng dương – loại dầu được cho là rất tốt cho sức khỏe tim mạch.
1. Dầu hướng dương là gì?
Dầu hướng dương là loại dầu được chiết xuất từ hạt hướng dương. Hạt hướng dương sau khi được thu hoạch, chúng sẽ được mang đi sản xuất dầu hướng dương bằng công nghệ ép lạnh.
Quá trình ép dầu hướng dương là tiến hành ép nhân hạt bằng hệ thống trục vít. Sản phẩm dầu hướng dương thu được không qua quá trình xử lý nhiệt nên có thể đảm bảo các vitamin, dưỡng chất và khoáng chất không bị thay đổi, đồng thời cũng không làm thay đổi hương vị tự nhiên và màu sắc sản phẩm.
Có nhiều loại dầu hướng dương khác nhau để bạn có thể lựa chọn. Nó có thể chứa nhiều axit oleic (một axit béo không bão hòa đơn), hoặc nó có thể chứa nhiều axit linoleic (một axit béo không bão hòa đa), hoặc nó có thể chứa cả 2 loại axit này.
Dầu hướng dương thường được sử dụng làm dầu ăn hoặc làm nguyên liệu cho các hoạt động khác như: thành phần trong các loại mỹ phẩm, làm nhiên liệu.... Ngoài ra, dầu hướng dương còn được chứng minh là có thể có lợi cho sức khỏe nhờ chứa nhiều thành phần dinh dưỡng.
2. Dầu hướng dương có tác dụng gì?
Rất nhiều người yêu thích sử dụng dầu hướng dương vì nghe nói nó tốt cho sức khỏe, tuy nhiên, lại không nắm được những tác dụng của dầu hướng dương tốt như thế nào? Thực tế, dầu hướng dương mang lại rất nhiều lợi ích sức khỏe vì nó chứa ít chất béo bão hòa và chứa nhiều axit béo không bão hòa đa và axit béo không bão hòa đơn.
Axit béo không bão hòa đa bao gồm omega-3 và omega-6, có tác dụng làm giảm cholesterol và chất béo trung tính trong máu, đặc biệt khi được thay thế cho chất béo kém lành mạnh. Trong khi các axit béo không bão hòa đơn có thể làm giảm bệnh tim.
Dưới đây là một số tác dụng của dầu hương dành cho sức khỏe:
2.1 Tốt cho sức khỏe tim mạch
Chất béo không bão hòa đơn có trong dầu hướng dương có hàm lượng oleic cao, rất tốt cho sức khỏe tim mạch, bởi nó có thể làm làm tăng cholesterol HDL và giảm bệnh tim mạch vành.
2.2 Sức khỏe não và thần kinh
Dầu hướng dương cũng là một nguồn tuyệt vời cung cấp vitamin E. Nhiều nghiên cứu cho thấy, cung cấp vitamin E lành mạnh trong chế độ ăn uống của bạn có thể làm chậm sự tiến triển của bệnh Alzheimer. Ngoài ra, sự thiếu hụt vitamin E cũng có thể gây ra đau dây thần kinh.
Xem thêm: 'Điểm mặt' những tác hại của hạt hướng dương và cách tiêu thụ an toàn
3. Nguy cơ sức khỏe tiềm ẩn của dầu hướng dương
Mặc dù dầu hướng dương có lợi cho sức khỏe, nhưng bạn nên tránh tiêu thụ quá mức hoặc sử dụng nó theo cách không lành mạnh. Khi sử dụng dầu hướng dương không đúng cách nó có thể gây ra những nguy cơ sức khỏe sau:
3.1 Trọng lượng cơ thể dư thừa
Tất cả các chất béo, ngay cả axit béo có lợi trong dầu hướng dương đều có hàm lượng calo cao. Bổ sung nhiều chất béo cho cơ thể có thể góp phần gây ra béo phì và các nguy cơ sức khỏe khác.
3.2 Có thể sản sinh chất đọc hại
Dầu hướng dương có thể giải phóng ra các hợp chất aldehyde có khả năng gây độc khi được đun ở nhiệt độ 82 độ C trong nhiều lần, chẳng hạn như trong các quy trình chiên sâu. Aldehyde là các hợp chất độc hại có thể làm hỏng DNA và tế bào. Do đó, nó góp phần gây ra các tình trạng như bệnh tim và Alzheimer.
Do đó, các chuyên gia khuyến nghị sử dụng dầu hướng dương chỉ nên áp dụng cho các phương pháp nấu ăn ở nhiệt độ thấp bởi chất aldehyde cũng được tìm thấy trong thực phẩm chiên và dầu sau khi chiên.
3.3 Hàm lượng omega-6 cao
Các loại dầu hướng dương nhiều acid linoleic được gọi là omega-6. Omega-6 là một acid béo thiết yếu mà cơ thể cần được cung cấp từ khẩu phần ăn uống, nhưng nếu tiêu thụ quá nhiều nó có thể dẫn đến viêm trong cơ thể và các vấn đề sức khỏe liên quan.
Xem thêm: Chất béo tốt, chất béo xấu là gì và nó ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe của bạn?
4. Sự khác nhau giữa dầu hướng dương và dầu thường
Bất kỳ lợi ích tiềm năng nào của dầu hướng dương phụ thuộc vào loại và thành phần chất dinh dưỡng. Dựa vào kết quả của các nghiên cứu hiện tại, sử dụng một lượng nhỏ dầu hướng dương có hàm lượng acid oleic cao có thể mang lại lợi ích tiệm cận với sức khỏe tim.
Với dầu hướng dương có hàm lượng acid linoleic và dầu có hàm lượng acid oleic trung bình có thể không có nhiều lợi ích như dầu hướng dương có hàm lượng acid oleic cao. Đồng thời nó còn có thể tạo ra các hợp chất nguy hiểm khi chiên sâu ở nhiệt độ cao.
Mặt khác, dầu ô liu và bơ cũng rất giàu acid oleic không no một nối đôi nhưng ít độc hơn khi đun nóng. Các loại dầu có ít acid béo không no nhiều nối đôi, chẳng hạn như dầu hướng dương có chứa hàm lượng acid oleic cao, dầu cải và dầu cọ sẽ ổn định hơn trong khi nấu so với dầu hướng dương có hàm lượng acid linoleic cao.
Do đó, dầu hướng dương có thể tốt khi bạn dùng với một lượng nhỏ, trong khi các loại dầu khác có thể mang lại lợi ích lớn hơn và hoạt động tốt hơn trong quá trình nấu ở nhiệt độ cao hơn.
5. Thành phần dinh dưỡng của dầu hướng dương
Tất cả các loại dầu hướng dương đều chứa rất nhiều chất béo và vitamin E - một chất dinh dưỡng hòa tan trong chất béo giúp bảo vệ tế bào khỏi bị tổn thương do tuổi tác. Ngoài ra, dầu hướng dương cũng không chứa protein, carbs, cholesterol hoặc natri.
Theo các nghiên cứu về thành phần dinh dưỡng, một thìa dầu hướng dương có chứa các thành phần dinh dưỡng với hàm lượng như sau:
- Calo: 120
- Chất đạm: 0 gram
- Chất béo: 14 gram
- Carbohydrate: 0 gram
- Chất xơ: 0 gram
- Đường: 0 gram
- Dầu hướng dương cũng là một nguồn cung cấp các loại vitamin này: Vitamin E và vitamin K.
Dầu hướng dương có thể mang đến một số lợi ích cho sức khỏe tim mạch do có hàm lượng oleic cao. Tuy nhiên, nó có thể gây hại cho sức khỏe nếu bạn sử dụng không đúng cách. Do đó, nếu muốn dùng dầu hướng dương hãy dùng ở nhiệt độ thấp, có thể thay thế dầu hướng dương bằng dầu đậu nành, dầu oliu nếu bạn muốn sử dụng trong nấu nướng.