- Hạt hướng dương là gì?
- Những tác dụng của hạt hướng dương
- Hạt hướng dương có tác dụng gì trong Đông y?
- Ăn hạt hướng dương có béo không?
- Bà bầu ăn hạt hướng dương được không?
- Tác hại của hạt hướng dương
- Những cách ăn hạt hướng dương đơn giản
- Lưu ý cần nhớ khi ăn hạt hướng dương
- Dinh dưỡng của hạt hướng dương
Những năm gần đây, cùng với hạt bí đỏ, hạt hướng dương cũng đang là sự lựa chọn của rất nhiều người trong hỗn hợp các loại hạt, trái cây sấy khô hay bánh mì ngũ cốc. Chính vì sự đa dạng trong thành phần dinh dưỡng nên không chỉ là một món ăn tuyệt vời mà hạt hướng dương còn mang lại một số lợi ích sức khỏe nhất định.
1. Hạt hướng dương là gì?
Hạt hướng dương là loại hạt được lấy từ hoa của cây hướng dương (hay còn gọi là hướng dương quỳ tử, thiên quỳ tử, quỳ hoa tử), thuộc họ Cúc, có tên khoa học là Helianthus annuus.
Hạt hướng dương bên ngoài được bao bọc bởi một lớp vỏ sọc đen và trắng, tiếp theo là một lớp màng và cuối cùng là phần hạt có màu trắng, kết cấu chắc nhưng vẫn có độ mềm nhất định, có vị nhẹ và thơm.
Tại Việt Nam hầu như không trồng hướng dương để lấy hạt, vì điều kiện thời tiết khí hậu không phù hợp nên phần lớn chỉ cho hạt lép, trừ một số ít diện tích được trồng tại Lâm Đồng, Lào Cai. Hạt hướng dương tiêu thụ tại Việt Nam thường được nhập khẩu từ Trung Quốc.
2. Những tác dụng của hạt hướng dương
Hạt hương dương tuy phổ biến nhưng ăn hạt hướng dương có tốt không thì vẫn còn là thắc mắc của nhiều người.
Thực tế, hạt hướng dương đã được ghi nhận là loại hạt giàu dinh dưỡng, điển hình như chất béo lành mạnh, các hợp chất thực vật có lợi cùng một số vitamin và khoáng chất. Do đó, ăn hạt hướng dương có thể giúp làm giảm nguy cơ gặp phải những vấn đề sức khỏe phổ biến. Một số tác dụng của hạt hướng dương có thể kể đến như:
2.1 Giúp thúc đẩy sức khỏe tim mạch
Một trong những tác dụng của hạt hướng dương đối với sức khỏe là nó có khả năng tăng cường sức khỏe tim mạch. Hạt hướng dương có chứa hàm lượng vitamin E và folate rất cao, đây là những chất dinh dưỡng giúp chống oxy hóa, giảm thấp nguy cơ tử vong sớm do các bệnh tim mạch.
Ngoài ra, vitamin E cũng là chất trung hòa các gốc tự do để bảo vệ màng tế bào và chống lại triệu chứng sưng, viêm.
2.2 Giảm nguy cơ bị tiểu đường
Nhờ có chứa hợp chất thực vật axit chlorogenic nên hạt hướng dương có tác dụng làm hạ đường huyết, điều này có lợi cho những ai đang mắc bệnh tiểu đường, đặc biệt là tiểu đường tuýp 2.
Một số nghiên cứu còn ghi nhận, việc bổ sung hạt hướng dương vào các loại thực phẩm khác, chẳng hạn như bánh mì nướng có thể làm giảm sự tác động của carbs lên lượng đường trong máu. Đồng thời, chất béo và chất đạm trong hạt hướng dương sẽ giúp làm chậm quá trình giải phóng lượng đường từ carbs cũng giúp bạn cảm thấy no lâu hơn (1)
2.3 Giúp tăng cường nồng độ cholesterol
Hạt hướng dương chứa nồng độ phytosterol cao, hợp chất này có tính chất vật lý tương tự như cholesterol nên ăn hạt hướng dương sẽ có tác dụng tăng cường nồng độ cholesterol khỏe mạnh cho cơ thể, giúp ngăn ngừa các vấn đề về tim mạch và đột quỵ.
2.4 Cải thiện tinh thần
Trong hạt hướng dương có chứa nhiều magie nên có thể giúp cải thiện tâm trạng khỏe khoắn. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, magie đóng vai trò thiết yếu trong việc giúp hồi phục tinh thần.
Ngoài ra, thành phần tryptophan trong hạt hướng dương cũng giúp làm tăng quá trình sản xuất serotonin – một chất dẫn truyền thần kinh làm giảm sự căng thẳng, tạo cảm giác thoải mái dễ chịu.
2.5 Có ích cho sức khỏe tuyến giáp
Một trong những tác dụng của hạt hướng dương là giúp cung cấp chất selen cho cơ thể, làm giảm tình trạng sưng tấy, viêm. Nghiên cứu gần đây cũng xác định vai trò quan trọng của selen trong quá trình chuyển hóa hormone tuyến giáp vì chúng có khả năng sửa chữa DNA trong các tế bào ung thư bị hỏng.
2.6 Giảm viêm
Trong hạt hướng dương chứa hàm lượng chất chống oxy hóa flavonoid, vitamin E và các hợp chất thực vật khác có thể giúp giảm viêm. Khi sử dụng hạt hướng dương và các loại hạt khác 5 lần trên một tuần còn hỗ trợ làm giảm mức độ viêm nhiễm và ngăn ngừa các yếu tố gây ra bệnh mãn tính.
2.7 Tăng cường hệ thống miễn dịch
Hạt hướng dương giàu hàm lượng vitamin và khoáng chất giúp tăng cường sức đề kháng và khả năng chống lại các virus. Các chất dinh dưỡng bao gồm selen và kẽm, chất kẽm đóng vai trò duy trì, phát triển các tế bào miễn dịch và selen ngăn ngừa nhiễm trùng, giảm viêm.
Xem thêm: Những dấu hiệu cho biết hệ miễn dịch đang ngày càng suy giảm và đây là cách để tăng cường miễn dịch
2.8 Tăng mức năng lượng
Một trong các tác dụng của hạt hướng dương mang lại cho sức khỏe là cung cấp hàm lượng vitamin B1 cho cơ thể giúp chuyển hóa thức ăn thành năng lượng và giúp cơ thể tràn đầy năng lượng cả ngày. Ngoài ra chất selenium trong hạt hướng dương còn hỗ trợ tăng lưu lượng máu và thúc đẩy quá trình cung cấp oxy cho cơ thể.
2.9 Điều trị tăng huyết áp
Khoáng chất magie trong hạt hướng dương có thể cân bằng điện giải, điều trị các triệu chứng của tăng huyết áp. Chỉ cần bổ sung 1/4 cốc hạt hướng dương mỗi ngày sẽ cung cấp đủ 30% lượng magie cần thiết cho cơ thể,
2.10 Cải thiện tiêu hóa
Cải thiện các hoạt động của hệ tiêu hóa là một trong những tác dụng của hạt hướng dương. Nhờ có chứa hàm lượng chất xơ cao nên hạt hướng dương trở thành thực phẩm lý tưởng trong việc cải thiện hoạt động chức năng của hệ tiêu hóa.
2.11 Thúc đẩy sự phát triển của tóc
Tác dụng của hạt hướng dương không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn cón lợi cho sự phát triển của tóc. Vitamin E trong hạt hướng dương giúp tóc phát triển khỏe mạnh.
Ngoài ra, trong hạt hướng dương còn chứa chất sắt, chất chống oxy hóa giúp cung cấp đủ oxy cho máu và thúc đẩy quá trình lưu thông máu tốt hơn. Nó giúp lưu lượng máu vào da đầu nhanh chóng và kích thích sự phát triển của tóc, phục hồi tóc.
3. Hạt hướng dương có tác dụng gì trong Đông y?
Theo Đông Y và kinh nghiệm dân gian, hầu như toàn bộ các bộ phận của cây hướng dương đều được dùng làm thuốc. Riêng về hạt hướng dương thì đây là loại hạt có vị ngọt, tính bình, không độc. Tác dụng của hạt hướng dương giúp tư âm bổ hư, ninh tâm an thần, chỉ lỵ.
Đông y thường sử dụng hạt hướng dương kết hợp với một số dược liệu khác để chữa một số bệnh lý như:
- Suy nhược thần kinh
- Tăng huyết áp, bí tiện, ù tai
- Sởi không mọc
- Chữa ho lâu ngày
- Bốc hỏa do âm hư ở phụ nữ mãn kinh
- Mụn nhọt
Tuy nhiên, các bài thuốc Đông y cần có sự tư vấn từ thầy thuốc và thành phần dược liệu cần tuân thủ đúng liều lượng. Cho nên, nếu muốn sử dụng hạt hướng dương làm vị thuốc chữa bệnh bạn cần trao đổi với thầy thuốc để được tư vấn cụ thể.
4. Ăn hạt hướng dương có béo không?
Trong tất cả các loại hạt nói chung, hạt hướng dương được xếp vào nhóm có lượng calo tương đối cao, trong 100g hạt hướng dương có chứa khoảng từ 542 - 548 calo. Ngoài ra, nó còn chứa đến 21g protein cho cơ thể. Như vậy có thể thấy lượng calo mà hạt hướng dương có được cao gấp đôi so với thịt bò.
Nhiều người cho rằng ăn hạt hướng dương sẽ gây tăng cân, béo phì. Tuy nhiên, thực tế điều này chỉ xảy ra khi bạn ăn quá nhiều hạt hướng dương cùng với đó là một chế độ ăn uống không hợp lý.
Các chuyên gia phân tích, tuy hạt hướng dương có hàm lượng calo khá cao nhưng nếu chỉ ăn mỗi hạt hướng cũng không thể gây béo. Lý do là vì phần lớn chất béo trong hạt hướng dương là chất béo bão hòa và chưa bão hòa, những chất này không gây tích mỡ thừa cho cơ thể.
Do đó, nếu bạn có một chế độ ăn uống hợp lý và tiêu thụ hạt hướng dương trong một giới hạn cho phép thì ăn hạt hướng dương sẽ không gây tăng cân hay béo phì.
5. Bà bầu ăn hạt hướng dương được không?
Nếu mẹ bầu yêu thích hạt hướng dương và muốn ăn chúng trong thai kỳ của mình thì mẹ bầu có thể ăn khoảng từ 20 – 28g mỗi ngày hoặc tham khảo thêm ý kiến bác sĩ về liều lượng ăn phù hợp.
Nếu được tiêu thụ đúng cách, bà bầu ăn hạt hướng dương trong thai kỳ có thể nhận về rất nhiều những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi, chẳng hạn như ngăn ngừa dị tật ống thần kinh thai nhi, sự hình thành cục máu đông, chống trầm cảm...
Xem thêm: Bà bầu ăn hạt hướng dương và 9 lợi ích sức khỏe tuyệt vời cho cả mẹ lẫn con
6. Tác hại của hạt hướng dương
Mặc dù tác dụng của hạt hướng dương đối với sức khỏe rất tốt nhưng các chuyên gia khuyến cáo không nên ăn quá nhiều loại hạt này vì có thể gây ra một số vấn đề cho sức khỏe cơ thể như:
- Bị dị ứng: phát ban trên da, hen suyễn, ngứa miệng, nôn mửa và sốc phản vệ...
- Táo bón và tiêu hóa kém
- Lượng calo cao dẫn đến tăng cân khi ăn quá nhiều
- Dễ bị vi khuẩn có hại khi hạt nảy mầm như vi khuẩn salmonella gây ra chứng ngộ độc thực phẩm
- Gây hại cho thận
Xem thêm: ‘Điểm mặt’ những tác hại của hạt hướng dương và cách tiêu thụ an toàn
7. Những cách ăn hạt hướng dương đơn giản
Với hạt hướng dương bạn có thể mua ở dạng còn vỏ hoặc đã được tách vỏ. Ngoài ra, bạn cũng có thể mua hạt hướng dương ở dạng sống và tự rang tại nhà.
Hạt hướng dương khá dễ ăn, nên chúng thường “góp mặt” trong danh sách các món ăn vặt. Để ăn hạt hướng dương, bạn hãy cho hạt hướng dương ngay đầu lưỡi, cắn tách hạt giữa 2 răng rồi nhả vỏ ra trước khi nhai hạt.
Ngoài ra, bạn có cũng có thể thêm hạt hướng dương vào các món ăn khác như:
- Cho hạt hướng dương đã tách vỏ vào món salad
- Thêm vào bánh mì nướng, bánh nướng, sữa chua, thanh dinh dưỡng...
- Xay nhuyễn hạt hướng dương để tạo thành bơ hướng dương
8. Lưu ý cần nhớ khi ăn hạt hướng dương
Hạt hướng dương có tác dụng tuyệt vời đối với sức khỏe, nhưng có một số điều bạn cần lưu ý khi ăn chúng, đó là:
- Khi ăn hạt hướng dương nên bóc bỏ lớp màng để không gặp phải tình trạng mất tiếng, khàn giọng sau khi ăn.
- Mua hạt hướng dương cần chú ý đến nhãn mác, địa chỉ sản xuất, thời hạn sử dụng để tránh tình trạng mua phải hàng trôi nổi, không đảm bảo chất lượng gây nguy hiểm cho sức khỏe.
- Chú ý bảo quản hạt hướng dương trong hộp kín (hộp nhựa hoặc thủy tinh) để giữ được chất lượng ngon.
9. Dinh dưỡng của hạt hướng dương
Mặc dù có kích thước khá nhỏ nhưng hạt hướng dương lại là một nguồn phong phú của các loại vitamin, khoáng chất và tinh dầu. Trong 30g hạt hướng dương đã rang chín, có chứa một số chất dinh dưỡng điển hình như:
- Lượng calo: 163
- Chất béo bão hòa:1.5g
- Chất béo không bão hòa đa: 9.2
- Chất béo: 2.7g
- Chất đạm: 5.5g
- Carbs 6,5 gam
- Chất xơ: 3g
- Vitamin E: 37% RDI (giá trị khẩu phần ăn hàng ngày)
- Niacin: 10% RDI
- Vitamin B6: 11% RDI
- Folate: 17% RDI
- Axit pantothenic: 20% RDI
- Sắt: 6% RDI
- Magiê: 9% RDI
- Kẽm: 10% RDI
- Đồng: 26% RDI
- Mangan: 30% RDI
- Selen: 32% RDI
Nhìn chung, hạt hướng dương là một một món ăn nhẹ bổ dưỡng mà bạn có thể thêm vào chế độ dinh dưỡng hàng ngày. Tuy có kết cấu nhỏ nhưng hạt hướng dương lại mang đến những tác dụng tuyệt vời như giúp trái khỏe mạnh, hay ổn định lượng đường trong máu. Vì thế, hãy thêm hạt hướng dương với lượng hợp lý trong khẩu phần ăn hàng ngày để nhận về lợi ích sức khỏe.
