Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là những đối tượng rất dễ mắc bệnh trong những năm tháng đầu đời. Do sức đề kháng trẻ còn yếu nên khi mắc bệnh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ mà còn để lại những hậu quả nặng nề về sau.
Tuy nhiên, kể từ khi các loại vacxin 5 trong 1 được đưa vào trong lịch tiêm chủng của trẻ, đã giúp phòng ngừa rất nhiều loại bệnh nguy hiểm mà trẻ có thể mắc phải trong giai đoạn này.
1. Vacxin 5 trong 1 là gì?
Vacxin 5 trong 1 là loại vacxin tổng hợp, có thể phòng được 5 loại bệnh khác nhau chỉ trong 1 mũi tiêm duy nhất, nhằm bảo vệ trẻ tránh khỏi 5 loại bệnh nguy hiểm đó là:
- Bạch hầu
- Ho gà
- Uốn ván
- Bại liệt
- Viêm phổi, viêm màng não do vi khuẩn Hib
Đây là những căn bệnh cực kỳ nguy hiểm, có thể gây những biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến hệ thần kinh, não bộ, thậm chí là dẫn đến tử vong ở trẻ. Đặc biệt, những căn bệnh này đều không sinh ra miễn dịch sau khi mắc bệnh, chính vì thế việc tái nhiễm bệnh rất cao. Tiêm vacxin chính là biện pháp phòng bệnh duy nhất và hiệu quả nhất.
2. Vacxin 5 trong 1 gồm những loại nào?
Vacxin 5 trong 1 hiện nay có 2 loại chính là vacxin ComBE Five (Ấn Độ) và Pentaxim (Pháp) . Trong đó:
- Vacxin ComBE Five là loại vacxin được dùng trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Dùng để phòng ngừa các bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà, viêm gan B và bệnh viêm phổi, viêm màng não do vi khuẩn HiB. Tuy nhiên, vacxin 5 trong 1 ComBE Five không phòng được bệnh bại liệt, do đó, trẻ cần được tiêm thêm vacxin ngừa bại liệt.
- Vacxin Pentaxim cũng là loại vacxin 5 trong 1, nhưng được dùng trong chương trình tiêm chủng dịch vụ. Vacxin này có thể giúp phòng ngừa các bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt và bệnh viêm phổi, viêm màng não do vi khuẩn HiB gây ra. Tuy nhiên, vacxin Pentaxim không ngừa được bệnh viêm gan siêu vi B, do đó, trẻ cần được tiêm thêm vacxin viêm gan B.
3. Vacxin 5 trong 1 có những thành phần nào?
Thành phần chính có trong vacxin 5 trong 1 là các kháng nguyên từ vi khuẩn, virus đã chết hoặc đã bị làm cho yếu đi. Các kháng nguyên có trong vacxin này sẽ thúc đẩy cơ chế sản xuất đáp ứng miễn dịch cần thiết để cơ thể tự bảo vệ khỏi các bệnh lý.
So với vacxin ComBE Five thì vacxin Pentaxim có một chút sự khác biệt nhỏ ở thành phần kháng nguyên ngừa bệnh ho gà.
Nếu như trong vacxin ComBE Five là thành phần ho gà toàn tế bào (vacxin tinh chế từ vi khuẩn ho gà sau khi được nuôi cấy tăng sinh trong môi trường và làm chết bằng nhiệt độ), thì ở vacxin Pentaxim chỉ chứa thành phần ho gà vô bào (thành phần kháng nguyên đặc hiệu sau khi đã loại bỏ những thành phần kháng nguyên không cần thiết khác của vi khuẩn).
Các nhà khoa học cho biết, thành phần ho gà vô bào được đánh giá là lành tính hơn cũng như ít gây ra những phản ứng phụ sau tiêm cho trẻ.
Ngoài ra, trong các loại vacxin 5 trong 1 còn chứa các thành phần là: chất bảo quản, tá dược, chất phụ gia và một số thành phần khác không đáng kể như môi trường tăng sinh hoặc kháng sinh giúp đảm bảo tính an toàn và hiệu quả trong việc phòng ngừa bệnh tật.
Xem thêm: Mách mẹ những mũi vắc-xin cho bé không nên bỏ qua trong năm đầu đời
4. Liều tiêm vacxin 5 trong 1 cho trẻ
Vacxin 5 trong 1 cần được tiêm theo đúng lịch tiêm chủng để vacxin hoạt động hiệu quả, giúp phòng ngừa bệnh tốt nhất. Theo đó, cha mẹ có thể cho trẻ đi tiêm ngừa vacxin 5 trong 1 theo các mốc thời gian sau đây:
- Tiêm 3 mũi cơ bản ở các thời điểm trẻ 2, 3 và 4 tháng tuổi. Lưu ý: Trẻ cần phải được tiêm đủ 3 mũi cơ bản trước 1 tuổi, mỗi mũi cách nhau tối thiểu 28 ngày.
- Tiêm mũi nhắc lại khi trẻ được 12 – 24 tháng tuổi.
Tất cả các trẻ em đều cần được tiêm ngừa vacxin 5 trong 1 theo đúng thời gian quy định. Tuy nhiên, có một số trường hợp trẻ không nên tiêm vacxin này, đó là:
- Trẻ từng bị sốt cao trên 40 độ C trong vòng 48 giờ (2 ngày) sau khi tiêm vacxin
- Trẻ từng có biểu hiện co giật sau khi tiêm vacxin
- Trẻ từng bị sốc trong vòng 48 giờ (2 ngày) sau khi tiêm
- Trẻ khóc dai dẳng trong 3 – 48 giờ sau khi tiêm phòng
- Trẻ đang bị sốt, mệt mỏi hoặc có bệnh lý cấp tính
Với những trường hợp này, cha mẹ cần đưa bé đến gặp bác sĩ để được thăm khám, theo dõi cũng như tư vấn về thời điểm tiêm phòng vacxin phù hợp.
5. Trẻ tiêm vacxin 5 trong 1 có thể gặp phải tác dụng phụ nào?
Tất cả các loại vacxin trước khi được đưa vào sử dụng đều trải qua quá trình kiểm định nghiêm ngặt và sẽ hoạt động theo cơ chế: giúp cơ thể trẻ tạo ra kháng nguyên, kích thích hệ miễn dịch tạo ra kháng thể chống lại bệnh tật. Tuy nhiên, trong quá trình tạo ra kháng thể có thể sẽ gây ra một số phản ứng trên cơ thể trẻ.
5.1 Phản ứng sau tiêm thường gặp
Phần lớn trẻ tiêm phòng vacxin 5 trong 1 sẽ không có xuất hiện bất thường nào. Trong khi một số trẻ có thể gặp phải các biểu hiện như:
- Đỏ, dị ứng hoặc sưng ở vị trí tiêm
- Sốt nhẹ
- Khóc hoặc cáu gắt
- Bị tiêu chảy
- Bú ít, không chịu bú
Xem thêm: Mách mẹ 7 cách giảm đau SIÊU NHANH cho trẻ sau khi tiêm phòng
5.2 Phản ứng sau tiêm nghiêm trọng
Một số tác dụng phụ nghiêm trọng rất hiếm khi xảy ra, cha mẹ cũng cần lưu ý đó là:
- Sốt cao, có kèm theo co giật
- Trẻ la hét bất thường, người xanh xao, nhợt nhạt
Đây là những biểu hiện phản ứng nghiêm trọng cần đưa trẻ đến ngay các cơ sở y tế gần nhất để được bác sĩ thăm khám và giải quyết kịp thời.
Nhìn chung, tiêm vacxin 5 trong 1 chính là giải pháp hữu hiệu nhất để bảo vệ trẻ, giúp trẻ có được hệ miễn dịch khỏe mạnh để chống lại bệnh tật trong những năm tháng đầu đời.