Là một trong những câu thành ngữ quen thuộc trong đời sống hàng ngày, “Cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng” không chỉ nói về một hiện tượng tự nhiên mà ông cha ta thông qua đó còn ẩn dụ về mối quan hệ và cách ứng xử của con người. Hãy cùng VOH tìm hiểu kỹ hơn về câu thành ngữ này trong bài viết sau đây.
“Cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng” là gì?
Từ điển Thành ngữ Việt (NXB Văn hóa Thông tin, 1993) giải nghĩa thành ngữ “Cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng” hay “Cây muốn lặng, gió chẳng đừng” là: Người muốn được bình an, yên ổn, nhưng kẻ khác lại cứ tiếp tục gây gổ, chống đối. Đây là câu thành ngữ mang nghĩa ẩn dụ rất rõ ràng, đó là dùng hình ảnh “cây” và “gió” ví von, ám chỉ một hiện tượng đang có trong cuộc sống.
Xét theo ngôn từ tường minh, trong câu thành ngữ xuất hiện một sự vật là “cây” và một hiện tượng là “gió”. Thế nhưng, "cây" và "gió" đều là những vật vô tri, cho nên chẳng có chuyện “gió to chỉ để muốn rung cây trong khi cây không muốn điều đó”. Thái độ đó chỉ có ở con người.
Trong Từ điển Tục ngữ Việt (NXB Tổng hợp TPHCM 2010) có giải thích thêm: Cây chỉ mong được sống trong tĩnh lặng, nhưng gió lại chẳng chịu đứng yên. Câu thành ngữ thường dùng để than phiền về tình cảnh cứ phải đối đầu tuy lòng chẳng hề mong muốn.
Hay trong Tiểu thuyết Gia đình má Bảy của tác giả Phan Tứ có đoạn: “Cực quá rồi. Nhục hết chỗ chịu rồi. Cây muốn lặng, gió chẳng đừng. Càng nhịn nó càng đạp mình xuống bùn”.
Đời người đâu phải cứ “cây muốn lặng” là “gió phải ngừng”
Tác giả Việt Chương (Từ điển Thành ngữ, Tục ngữ, Ca dao Việt Nam, quyển Thượng) có viết: “Có sống giữa cơn bão đang nổi cơn thịnh nộ, ta mới thấy thương xót cho một cái cây. Ngọn nó ngả nghiêng, oằn qua oặt lại, dù có muốn yên thân cũng không sao dừng lại được”.
Cuộc sống ngày nay cũng có không ít những trường hợp mà chúng ta giống như những “cái cây” phải oằn mình chống chịu với những cơn giông bão, dù rằng bản thân chẳng hề muốn nó xảy ra chút nào.
Có những chuyện không hay, bắt nguồn từ xung đột giữa hai người, hai gia đình hay hai nhóm người nào đó mà một bên đã muốn cho qua. Họ cũng hy vọng “bên còn lại” dần dần sẽ hiểu ra vấn đề để có một thái độ cầu thị, sống thân thiện, tốt đẹp hơn.
Thế nhưng, đâu phải cứ “cây muốn lặng” là “gió sẽ ngừng”, những thiện chí của chúng ta, đôi khi bị chính người trong cuộc kia phớt lờ, thậm chí còn cố tình “gây hấn” trở lại.
Lão Tử từng nói: “Hiểu người là khôn, hiểu chính mình mới là khôn thực sự”. Thế nhưng, trong xã hội này mấy ai hiểu rõ đạo lý ấy. Họ chỉ muốn tìm cớ gây sự, đặt điều nói xấu để mọi chuyện sẽ càng đi xa hơn. Tất nhiên, người “gieo gió” ắt “gặp bão”, đây chính là một quy luật nhân sinh muôn thuở.
“Cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng” tiếng Trung là gì?
Không chỉ xuất hiện trong thành ngữ tiếng Việt, trong tiếng Trung cũng có câu “Cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng”, thế nhưng ý nghĩa của câu nói này lại khác hoàn toàn với ý nghĩa của câu thành ngữ tiếng Việt trên.
Trong tiếng Trung có câu “树欲静而风不止，子欲养而亲不待也 (shù yù jìng ér fēng bù zhǐ, zǐ yù yǎng ér qīn bù dài yě)”, có nghĩa là: “Cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng, con muốn phụng dưỡng mà cha mẹ không còn”.
Câu nói này bắt nguồn từ một truyền thuyết về Khổng Tử. Truyền rằng khi Khổng Tử trên đường đi sang nước Tề thì gặp một người tên là Cao Ngư đang ngồi khóc thảm thiết bên vệ đường.
Khổng Tử liền dừng lại hỏi lý do thì được Cao Ngư kể: “Thuở nhỏ tôi rất hiếu học, đi chu du khắp nơi. Đến lúc trở về mới biết rằng cha mẹ đã qua đời.” Sau đó, ông còn đau xót nói thêm: “Cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng, con muốn phụng dưỡng mà cha mẹ không còn”.
Câu thành ngữ này, dường như cổ nhân chỉ đang nhắc đến hiếu đạo ở đời. Cha mẹ là người có công sinh thành dưỡng dục, là người yêu thương chúng ta vô điều kiện, hiếu thuận với mẹ cha vốn là bổn phận của con cái. Nhưng “Cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng”, để đến khi con cái muốn báo hiếu thì đã không còn cơ hội.
Chúng ta khi đến tuổi trường thành liền muốn rời xa vòng tay cha mẹ để tự lập, tự do sống cuộc sống riêng mình. Chúng ta chuẩn bị hành trang cho những chuyến đi xa, thực hiện những ước mơ, hoài bão của bản thân mà quên mất rằng ở quê nhà vẫn còn mẹ chờ, cha ngóng.
Đến khi bất chợt một ngày chúng ta thèm nghe lời dạy của cha, lời càm ràm của mẹ, thèm những bữa cơm gia đình thì chẳng còn một cơ hội nào nếm lại. “Sinh hữu hạn, tử bất kỳ”, chúng ta có thể dự đoán ngày một đứa trẻ ra đời, nhưng làm sao biết được người lúc nào sẽ ra đi.
Do đó, báo hiếu cha mẹ không nên đợi thời cơ, đợi dịp, hiếu thảo phải xuất phát từ tâm, tấm lòng của mình. Đừng để đến một ngày phải thốt lên câu “Cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng/ Con muốn phụng dưỡng mà mẹ cha chẳng còn”.
Stt, câu nói hay về “Cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng”
Cùng đến với những câu status, câu nói hay về “Cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng” được giới trẻ sử dụng đăng mạng xã hội nhiều nhất.
1. Cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng,… Yên bình không thích, cứ thích nói xiên nói xỏ. Đến lúc người ta động lại thì lại nói này nói nọ, giống như người ta kiếm chuyện với mình trước vậy.
2. Đừng tưởng biển lặng mà nghĩ không có sóng dữ. Đừng thấy người ta im lặng mà tưởng họ dễ bắt nạt. Chẳng qua họ chỉ muốn bình yên thôi!
3. Cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng. Lấy trứng chọi đá, khó mà còn nguyên.
4. Cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng. Tâm muốn tịnh mà đời không cho.
5. Cây chỉ muốn thinh lặng
Giữa dòng đời nghiệt cay
Nhưng nghịch lòng gió chẳng
Buông tha cây tháng ngày.
6. Cây muốn lặng nhưng gió chẳng ngừng. Hổ không gầm tưởng Hello Kitty…
7. “Khi mình quá nhẫn nhịn vì đại cục nhưng cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng, càng nhịn người ta càng chèn ép. Nếu bây giờ mình phản kháng sẽ ảnh hưởng đến chuyện lớn sau này. Nhưng nếu như cứ nhẫn nhịn thì thật sự không sống nổi”. Bạn đã rơi vào hoàn cảnh đó chưa?
8. Cây muốn lặng thế mà gió chẳng chịu ngừng. Vậy thì nổi giông bão lên luôn đi. Ai yếu người đó té!
Thế gian vạn vật xoay vần, làm người quan trọng nhất vẫn là nên biết dừng đúng lúc. Đừng cố tạo thêm phong ba bão táp, bởi cuộc sống ai chẳng có lúc lỡ lầm, điều quan trọng là biết nhìn về phía trước, hướng tới tương lai. Đây mới là một lối sống đẹp và nhân văn mà mọi người cần hướng tới nhằm làm cho cuộc sống thêm hạnh phúc hơn.
Đừng quên theo dõi voh.com.vn - mục Sống đẹp để cập nhật liên tục những kiến thức mới nhất, hấp dẫn nhất.
