Bình thường tử cung là một bộ phận không thực hiện chức năng gì nhiều, nhưng khi phụ nữ mang thai, tử cung lại chính là nơi nuôi dưỡng thai nhi. Do đó, những bất thường xảy ra ở tử cung đều sẽ gây ra những ảnh hưởng không nhỏ đến thai nhi. Và trong số các dị dạng ở tử cung thì tử cung đôi là một bất thường có thể khiến phụ nữ khó mang thai hay gặp phải một số tai biến trong thai kỳ.
1. Tử cung đôi là gì?
Tử cung (dạ con) là một bộ phận sinh sản của phụ nữ, một cơ quan nội tạng có hình quả lê lộn ngược. Tử cung đôi là một bất thường bẩm sinh hiếm gặp, điển hình cho các bất thường ở tử cung (bao gồm: dị dạng tử cung, tử cung hình vòm, tử cung hai sừng...).
Tử cung đôi là tử cung có 2 buồng tử cung riêng biệt, mỗi buồng có thể dẫn đến cổ tử cung và âm đạo. Điều này có nghĩa phụ nữ bị tử cung đôi sẽ có 2 tử cung và 2 âm đạo riêng biệt cùng 2 ống dẫn trứng.
Với thai phụ có tử cung đôi, các nhánh động mạch nuôi dưỡng thai nhi sẽ bị phân tán, lòng tử cung bị hẹp, tử cung co giãn không tốt dễ dẫn đến tình trạng sảy thai, thai nhi chậm phát triển hay thậm chí là thai chết lưu, sinh non.
2. Nguyên nhân tử cung đôi
Tử cung đôi là một bất thường ở tử cung xảy ra khi bào thai còn trong bụng mẹ. Tử cung của thai nhi được hình thành trong suốt quá trình phát triển của phôi thai bởi sự sát nhập hai ống dẫn song song, tạo thành một tạng rỗng gọi là tử cung.
Tử cung đôi là một dạng bất thường hiếm gặp trong tử cung (Nguồn: Internet)
Nếu quá trình sát nhập này diễn ra suôn sẻ sẽ tạo thành một tử cung hoàn toàn bình thường. Nếu quá trình sát nhập này xảy ra bất thường sẽ xuất hiện tình trạng tử cung đôi hoặc tử cung hai sừng.
Nguyên nhân của tình trạng sát nhập không hoàn toàn này hiện vẫn chưa tìm ra được. Nhưng nhiều ý kiến cho rằng, yếu tố di truyền có thể là một trong những nguyên nhân dẫn đến bất thường ở tử cung hiếm gặp này.
Người có tử cung đôi có thể có một cổ tử cung và một âm đạo hoặc mỗi buồng tử cung có thể có một cổ tử cung riêng biệt. Trong nhiều trường hợp, tử cung đôi có vách ngăn xuất hiện dọc theo âm đạo chia âm đạo thành 2 ngả riêng biệt.
Những phụ nữ có tử cung đôi thường ít gặp khó khăn trong việc mang thai. Nhưng bất thường này ở tử cung lại có thể làm tăng nguy cơ sảy thai, thai nhi chậm phát triển hoặc sinh non, thậm chí là vô sinh.
3. Dấu hiệu nhận biết và biến chứng tử cung đôi đối với thai kỳ
3.1 Cách nhận biết dấu hiệu tử cung đôi
Nếu không có các biến chứng y khoa hay sản khoa, bất thường này ở tử cung sẽ không gây ra triệu chứng gì nên chị em rất khó có thể nhận biết. Do đó, việc phụ nữ có tử cung đôi hay không chỉ có thể được phát hiện khi bác sĩ sản khoa tiến hành kiểm tra vùng chậu hoặc thực hiện các xét nghiệm hình ảnh theo định kỳ.
3.2 Biến chứng tử cung đôi với thai kỳ
Đa phần phụ nữ có tử cung đôi vẫn có đời sống "chăn gối vợ chồng" bình thường. Tuy nhiên, với phụ nữ mang thai, tình trạng tử cung đôi có thể xảy ra các nguy cơ sau:
- Sinh khó
Khi mang thai, tử cung chứa bào thai lớn lên, tử cung còn lại chỉ lớn hơn bình thường 1 chút. Tử cung không mang thai nằm thấp, vào giai đoạn chuyển dạ sẽ cản trở đường ra của thai nhi nên gây sinh khó. Chính vì thế, phần lớn trường hợp thai phụ có tử cung đôi thường sẽ được sinh mổ.
Thai phụ có tử cung đôi thường sẽ gặp phải tình trạng khó sinh (Nguồn: Internet)
Tuy vậy, vẫn có những phụ nữ có tử cung đôi nhưng vẫn được sinh bằng ngã âm đạo nếu được chẩn đoán là thai nhỏ và tử cung còn lại không cản trở đường ra của thai nhi.
- Thai nhẹ cân
Bình thường, với người 1 tử cung sẽ có 2 động mạch tử cung đến cung cấp máu. Nhưng ở người có tử cung đôi, 1 động mạch tử cung sẽ cung cấp máu cho mỗi tử cung. Như vậy, lượng máu cung cấp cho thai nhi có giảm hơn nên thai nhi sẽ có nguy cơ bị nhẹ cân.
- Sinh non
Tử cung chứa thai ở người có tử cung đôi phát triển có sự hạn chế hơn so với người có 1 tử cung, vì vậy dễ dẫn đến sinh non.
4. Chẩn đoán và điều trị tử cung đôi như thế nào?
Sau khi khám lâm sàng, nếu nghi ngờ bệnh nhân có tử cung đôi, bác sĩ sẽ đề nghị làm xét nghiệm về hình ảnh để chẩn đoán chính xác tình trạng bất thường ở tử cung. Một số loại xét nghiệm có thể sẽ thực hiện là:
- Siêu âm
- Chụp cộng hưởng từ (MRI)
- Chụp X-quang vòi trứng.
Nếu kết quả các xét nghiệm, siêu âm là bình thường, chị em sẽ không cần phải phẫu thuật.
Nếu kết quả phát hiện có tử cung đôi cùng hai âm đạo, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật loại bỏ vách ngăn phân chia âm đạo thành hai ngã. Phương pháp này có thể giúp thai phụ sinh con dễ dàng hơn.
Còn một phương pháp khác để điều trị tử cung đôi đó chính là cắt bỏ buồng tử cung (bên hoạt động không tốt). Song việc này cần phải được cân nhắc, đánh giá kỹ vì có liên quan đến vấn đề nội tiết ở phụ nữ và việc cung cấp máu cho tử cung.
Ngoài ra, nếu chị em có tử cung đôi và đang mang thai thì cần phải đặc biệt chú ý nhiều hơn về sức khỏe thai kỳ vì ngôi thai bất thường, thai nhi chậm phát triển do buồng tử cung hẹp, thai chết lưu, sinh non.... là khá cao. Cần đi thăm khám thai định kỳ, thường xuyên để bác sĩ có thể theo dõi và đưa ra những lời khuyên bổ ích.
