Quả thanh mai có tác dụng gì mà nhiều người lại phải “săn lùng” mua ăn cho bằng được

Quả thanh mai hiện đang được nhiều người ưa chuộng, nhờ vào ưu điểm của các bộ phận trên cây đều có thể dùng làm thực phẩm và làm thuốc. Ở một số nơi, người ta dùng quả tươi cho lên men chế rượu dâu dùng uống tốt thay các loại nước lên men, ngoài ra cũng có thể dùng quả khô để chế nước uống giải khát…

1. Quả thanh mai là quả gì?

Quả thanh mai (hay còn gọi là dâu rượu), có tên khoa học: Myricaceae, là một loài thực vật thuộc bộ Dẻ (Fagales). Loại cây này có nguồn gốc từ Đông Á và được trồng chủ yếu ở Trung Quốc. Tại Việt Nam, thanh mai mọc tự nhiên ở nhiều địa phương, nhất là ở tỉnh Lâm Đồng (Núi Langbiang) và ở các tỉnh miền Bắc và Trung.

Thanh mai là loài cây bụi hoặc cây gỗ nhỏ, có các cành thường phủ lớp lông tơ. Lá đơn, mọc so le. Hoa đơn tính khác gốc, không có bao hoa, mọc thành cụm hoa đuôi sóc.

Quả thanh mai tròn, nhỏ như quả mận, căng mọng, thường có màu đỏ thẫm và nhiều múi nhỏ li ti, ngoài bề mặt quả giống như quả dâu tằm. Quả thanh mai tươi thường có vị ngọt ngọt thanh và lạ miệng. Loại quả này thường được “săn lùng” vào mè mùa hè để ăn trực tiếp, đóng hộp, sấy khô, ngâm ép hoặc làm thành các loại đồ uống giải nhiệt.

2. Quả thanh mai có tác dụng gì cho sức khỏe?

Trong Đông y, quả thanh mai là loại quả rất tốt trong việc điều trị các vấn đề về ho, dạ dày, tiêu chảy. Hạt thanh mai có thể được dùng để chữa mồ hôi chân. Vỏ thân thanh mai và rễ dùng để chữa các vết loét ngoài da hoặc ngộ độc do thạch tín.

Trong các nghiên cứu y học hiện đại, quả thanh mai chứa nhiều đường, axit hữu cơ, vitamin C, anthocyanin... Ngoài ra, trong lá thanh mai cũng chứa nhiều tanin, taraxerol, tinh dầu rất tốt cho sức khỏe con người.

Dưới đây là một số tác dụng của quả thanh mai đối với sức khỏe:

2.1 Hỗ trợ tiêu hóa, chữa rối loạn tiêu hóa

Vì trong quả thanh mai chứa rất nhiều vitamin khoáng chất nên được sử dụng trong việc chữa các bệnh về tiêu hóa như kiết lỵ, đại tiện ra máu, chảy máu cam rất hiệu quả.

Ngoài ra, theo kinh nghiệm dân gian những ai đang bị bệnh về đường ruột có thể dùng quả thanh mai ngâm với rượu uống hàng ngày rất tốt sẽ mang đến hiệu quả tốt.

2.2 Tăng sức đề kháng, hệ miễn dịch cơ thể

Một trong những tác dụng của quả thanh mai là giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Nhờ có hàm lượng vitamin C cao nên ăn hoặc uống nước thanh mai rất có lợi trong việc ngăn ngừa các bệnh vặt thông thường.

Với những người ở tuổi trung niên - độ tuổi sức khỏe có nguy cơ giảm sút dần nên thường xuyên uống nước quả thanh mai để tăng sức đề kháng cho cơ thể, phòng tránh bệnh vặt. Người già cũng có thể uống để bổ sung thêm nhiều vitamin, tăng cường sức khỏe.

2.3 Tốt cho tim mạch

Quả thanh mai rất giàu chất oligomeric proanthocyanidins (OPCs), đây là nhóm chất chống oxy hóa mạnh, có thể hỗ trợ mọi hệ thống trao đổi chất trong cơ thể, chống lại các căng thẳng bên trong và bên ngoài.

Chất OPCs cũng đã được chất mình là rất có lợi cho hệ tim mạch, bởi chúng có khả năng làm giảm huyết áp và mức cholesterol LDL. Hợp chất này cũng làm tăng sức mạnh và độ đàn hồi của các mạch máu trong cơ thể.

2.4 Giảm đau và viêm

Một tác dụng khác của quả thanh mai là chúng rất có lợi trong việc giảm đau hoặc viêm, bởi vì thành phần proanthocyanidins oligomeric trong loại quả này có thể giúp giảm viêm và các hiện tượng đau đớn khác.

Bên cạnh đó, thành phần flavonoid trong quả thanh mai cũng có đặc tính chống viêm rất mạnh, có thể giúp làm giảm các triệu chứng viêm ở mức độ nghiêm trọng.

2.5 Giúp bảo vệ đôi mắt

Ăn quả thanh mai cũng có hiệu quả trong việc làm giảm nguy cơ đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng, bởi vì những chất chống oxy hóa có trong quả thanh mai có khả năng trung hòa các thiệt hại gây ra bởi mặt trời và gốc tự do.

2.6 Chăm sóc da, ngăn ngừa lão hóa

Ngoài việc giúp nâng cao sức khỏe, quả thanh mai còn được nhiều chị em phụ nữ dùng để làm đẹp da, ngăn ngừa các vết nhăn, phòng chống lão hóa,… bởi các thành phần trong loại quả này có thể làm chậm sự suy giảm collagen.

Đồng thời, nước thanh mai cũng được dùng để giải nhiệt, giải độc mùa hè. Bạn có thể sử dụng quả thanh mai bằng cách uống nước dầm từ loài quả này với đường để kéo dài tuổi thanh xuân.

Xem thêm: Thói quen chăm sóc da cần có để chống lại 'dấu vết thời gian'

3. Tác dụng của quả thanh mai đối với bà bầu

Quả thanh mai tươi có vị hơi chua tính mát, nên rất hợp khẩu vị của các mẹ bầu. Thực tế, thanh mai rất lành tính, do đó mẹ bầu có thể ăn quả thanh mai như một loại trái cây. Loại quả này khá thích hợp để các mẹ bầu nhâm nhi vào mùa hè bởi chúng có tính giải nhiệt cao.

Ngoài ra, với hàm lượng dinh dưỡng đa dạng, bà bầu ăn quả thanh mai tươi, sấy khô hoặc uống nước thanh mai đều rất có lợi cho cơ thể, cụ thể:

• Giúp bổ sung thêm folate trong giai đoạn thai kỳ
• Chống lại ung thư 
• Giúp mẹ duy trì cân nặng hợp lý trong thời gian mang thai
• Giảm huyết áp, giảm viêm
• Ngăn ngừa nguy cơ thiếu máu khi mang thai
• Giúp mẹ bầu đẹp hơn

4. Quả thanh mai ăn như thế nào?

Như đã nói, quả thanh mai rất dễ ăn, bạn có thể ăn quả thanh mai tươi hoặc chế biến quả thanh mai thành các món ăn bổ dưỡng. Một số cách ăn quả thanh mai có thể kể đến như:

4.1 Ăn trực tiếp

Quả thanh mai mua về đem ngâm vào nước muối pha loãng khoảng 30 phút. Sau đó để khô rồi chấm với muối ăn.

4.2 Ô mai thanh mai (mứt thanh mai)

• Thanh mai: 1kg
• Đường: 800g

• Quả thanh mai mua về đem rửa sạch nhẹ nhàng dưới vòi nước lạnh. Sau đó ngâm quả thanh mai trong nước muối loãng 20 – 30 phút để ra hết chất bẩn và loại bỏ sâu bọ (nếu có). Vớt thanh mai ra để ráo nước.
• Chuẩn bị một lọ thủy tinh sạch, cho thanh mai vào ngâm theo tỉ lệ 1: 0.8 (1kg thanh mai ngâm với 800g đường). Có thể cho thêm 1 muỗng cà phê muối để mứt có vị đậm đà và không bị váng. Trong quá trình ngâm quả thanh mai bạn nên thỉnh thoảng mở nắp bình thủy tinh.
• Ngâm quả quả thanh trong 1 tháng thì bạn có thể lấy nước thanh mai ra pha như nước dâu để uống. Phần quả thanh mai đem phơi 2 – 3 nắng hoặc sấy sẽ trở thành món mứt thanh mai thơm ngon khó cưỡng.

4.3 Nước ép quả thanh mai

• Quả thanh mai tươi: 250g
• Đường phèn: 300g
• Nước: 1.2 lít

• Quả thanh mai tươi mua về rửa sạch, ngâm trong nước muối loãng khoảng 30 phút, rửa lại dưới vòi nước rồi để ráo.
• Cho 1.2 lít nước vào nồi cùng với đường phèn, đun sôi nước và đường phèn tan hết.
• Cho thanh mai vào hỗn hợp nước đường, đun đến khi sôi trở lại thì tắt bếp.
• Đợi nước quả thanh mai nguội, múc ra ly, thêm đá và thưởng thức.

4.4 Rượu quả thanh mai

• Quả thanh mai
• Đường
• Rượu trắng
• Bình thủy tinh

• Quả thanh mai mua về hãy loại bỏ những quả bị hư hỏng rồi nhặt sạch lá. Sau đó đem quả thanh mai ngâm với nước muối pha loãng để loại sạch bụi bẩn, ngâm trong khoảng 30 phút rồi rửa lại với nước sạch, để ráo nước.
• Khi thấy quả thanh mai ráo nước thì bắt đầu đem ngâm rượu. Cho toàn bộ quả thanh mai vào bình thủy tinh rồi đổ rượu ngập nước. Tùy vào độ ngọt mà cho thêm đường nhiều hay ít rồi đậy nắp và lắc đều, ủ trong vài ngày là bạn đã có được một bình rượu thanh mai thơm ngon với vị chua chua, ngọt ngọt rất dễ uống. 

Xem thêm: Rượu thuốc và những điều lưu ý trước khi sử dụng

5. Một vài lưu ý khi dùng quả thanh mai

Quả thanh mai tốt cho sức khỏe, tuy nhiên khi sử dụng loại trái cây này bạn cần lưu ý một số điều sau:

• Khi chọn mua hoa quả nên cẩn thận, không nên chọn những quả quá mềm hoặc đã dập nẫu. 
• Quả thanh mai có rất nhiều kẽ nên trước khi sử dụng bạn nên ngâm với nước muối loãng để loại bỏ sâu bọ. Vì nếu không cẩn thận khi ngâm quả thanh mai có sâu bọ thì rất hại cho cơ thể, gây mắc nhiều chứng bệnh không mong muốn.

Bên cạnh đó, loại quả này cũng có rất nhiều ở Trung Quốc và được nhập khẩu sang nước ta với giá thành rẻ, do đó bạn không nên dùng khi không biết rõ nguồn gốc xuất xứ.

6. Thành phần dinh dưỡng của quả thanh mai

Theo nhiều nghiên cứu, quả thanh mai tươi là một nguồn cung cấp rất nhiều dưỡng chất có lợi cho cơ thể. Trong 100g thanh mai tươi có thể cung cấp cho bạn các dưỡng chất như:

• Biotin: 12% (nhu cầu cơ thể cần)
• Folacin: 13%
• Vitamin C: 25%

Ngoài ra, quả thanh mai còn giàu khoáng chất selen, oligomeric proanthocyanidins và flavonols (quercetin, myricetin và axit ellagic) đều là những chất chống oxy hóa mạnh mẽ.

Quả thanh mai là một loại trái cây có theo mùa và không phải quá phổ biến trên thị trường. Tuy vậy những lợi ích từ loại trái cây này dành cho sức khỏe là vô cùng tốt, đó cũng là lý do vì sao cứ đến mùa hè nhiều người lại phải “săn lùng” quả thanh mai mua ăn cho bằng được.