Hiện nay, vấn đề quản lý, phát triển kinh tế - xã hội gắn liền với "bền vững môi trường" được nhiều quốc gia trên thế giới chú trọng. Tuy nhiên, do nhiều yếu tố khác nhau, các nước phải đối mặt với thực trạng ô nhiễm ở nhiều mức độ. Vậy làm thế nào để đánh giá tính bền vững về môi trường tại các quốc gia và đất nước nào sạch nhất thế giới? Hãy cùng VOH khám phá ngay sau đây!
Đánh giá đất nước sạch nhất thế giới dựa vào tiêu chuẩn nào?
Các nhà nghiên cứu tại Đại học Yale và Đại học Columbia đã phối hợp với Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) để nghiên cứu và tạo ra chỉ số EPI, viết tắt của từ Environmental Performance Index (chỉ số thành tích môi trường, chỉ số hiệu quả môi trường, chỉ số năng lực quản lý môi trường). Nó được sử dụng để đánh giá, xếp hạng kết quả hoạt động môi trường của các nước với định kỳ 2 năm/lần.
Chỉ số EPI có mức thang từ 100 (bảo vệ môi trường tốt nhất) đến 0 (ít bảo vệ môi trường nhất). Điểm số thu được dựa trên 40 chỉ số trong 11 hạng mục, tập trung vào sức sống của hệ sinh thái, biến đổi khí hậu và sức khỏe môi trường, theo World Population Review (WPR). Việc này nhằm mục đích xếp hạng (EPI rank) và đánh giá xu hướng (Trend EPI rank) về tính hiệu quả của các hoạt động bảo vệ môi trường ở các nước trên thế giới, từ đó cho phép xác định được quốc gia nào đang có sự cải thiện và quốc gia nào đang có sự suy giảm.
Xem thêm:
Top 15 quốc gia có diện tích lãnh thổ lớn nhất thế giới
Top 10 đất nước có diện tích nhỏ nhất thế giới là những quốc gia nào?
Top 10 thành phố đáng sống nhất thế giới năm 2023
Top 10 đất nước sạch nhất thế giới
Dựa trên việc đánh giá các tiêu chí khác nhau như ngư trường, khí thải carbon, rừng, chất lượng nước, cây cối, động vật…, chỉ số EPI (công bố năm 2022) đã cho thấy những quốc gia giải quyết tốt các vấn đề môi trường. Dưới đây là top 10 nước sạch nhất thế giới theo WPR.
Đan Mạch - Chỉ số EPI: 77,9
Không chỉ là xứ sở hạnh phúc, Đan Mạch còn là quốc gia "xanh" nhất hành tinh. Đất nước này nổi bật với điểm số tuyệt đối ở một số tiêu chí gồm: xử lý nước thải (100), khu bảo tồn biển (100) và kim loại nặng (100).
Đặc biệt, Đan Mạch đã thực hiện một số chính sách toàn diện và hiệu quả nhằm giảm phát thải khí nhà kính và ngăn ngừa biến đổi khí hậu. Minh chứng là số lượng khách sạn thân thiện với môi trường, thuyền chạy bằng năng lượng mặt trời và thực phẩm hữu cơ ngày càng gia tăng.
Vương quốc Anh - Chỉ số EPI: 77,7
Với dân số khoảng 67,5 triệu người, việc Vương quốc Anh là quốc gia sạch và thân thiện với môi trường thứ hai thế giới là rất ấn tượng. Đất nước này có điểm tuyệt đối về nước uống, vệ sinh và khí thải ô nhiễm.
Phần Lan - Chỉ số EPI: 77,7
Sau Đan Mạch, Phần Lan là quốc gia Bắc Âu thứ hai nằm trong danh sách những đất nước xanh - sạch - đẹp nhất thế giới.
Ở quốc gia được mệnh danh là "vùng đất của Mặt Trời lúc nửa đêm" này có khoảng 42% năng lượng đến từ các nguồn năng lượng tái tạo. Phần Lan đứng thứ ba trên thế giới về chất lượng không khí (93,5) và đã đạt được điểm 100 hoàn hảo về vệ sinh, nước uống và phơi nhiễm kim loại nặng. Nước này cũng ưu tiên bảo tồn rừng và động vật hoang dã.
Malta - Chỉ số EPI: 75,2
Malta được mệnh danh là “Ngôi làng Châu Âu” và “Trái tim Địa Trung Hải”, nổi tiếng với những bãi biển, khối đá tuyệt đẹp cùng di sản văn hóa đặc biệt.
Chỉ trong 2 năm, từ năm 2020 đến 2022, quốc đảo Malta đã tăng vọt từ vị trí thứ 23 lên thứ 4 trong bảng xếp hạng EPI. Trong đó có điểm số tuyệt đối về nước uống và lượng khí thải oxit nitơ (N2O).
Nếu hầu hết các quốc gia trong bảng xếp hạng EPI đều mất điểm hoặc tăng không đáng kể thì Malta lại tăng tổng điểm lên đến 4,5. Ví dụ: Đan Mạch mặc dù tiếp tục giữ vững vị trí đất nước sạch nhất thế giới nhưng tổng điểm lại giảm từ 82,5 (năm 2020) còn 77,9 (năm 2022). Hay Thụy Sĩ từ vị trí thứ 3 năm 2020 với số điểm 81,5 nay chỉ còn 65,9 năm 2023.
Thuỵ Điển - Chỉ số EPI: 72,7
Tăng 3 bậc so với năm 2020, Thụy Điển là đất nước "xanh" thứ 5 hành tinh. Quốc gia này chú trọng đến tính bền vững, giảm thiểu lượng khí thải carbon dioxide (CO2) và tăng cường sử dụng nguồn năng lượng tái tạo, đồng thời tập trung phủ xanh đất nước, bảo tồn rừng, biển và môi trường sống hoang dã.
Luxembourg - Chỉ số EPI: 72,3
Mặc dù dân số và GDP tăng trưởng nhanh chóng, Đại công quốc Luxembourg vẫn đạt được hiệu quả đáng kể trong việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Chỉ số EPI của Luxembourg là 72,3, nhưng ấn tượng nhất là điểm vệ sinh (100), nước uống (97,8) và xử lý nước thải (98).
Có diện tích khiêm tốn trên bản đồ, nhưng Luxembourg lại là nước giàu nhất hành tinh. Nơi đây còn là một trung tâm di sản văn hóa thế giới và là nơi tập trung đa dạng sắc màu văn hóa châu Âu. Đặc biệt, cảnh sắc vùng nông thôn của Luxembourg đẹp như tranh vẽ với những khu rừng trù phú và nhiều công viên thiên nhiên.
Xem thêm:
Bảng xếp hạng những hộ chiếu “quyền lực”nhất thế giới, Việt Nam đứng thứ mấy?
Top 10 nước đông dân nhất thế giới năm 2022
Sự thật về 10 quốc gia ít dân nhất thế giới hiện nay
Slovenia - Chỉ số EPI: 67,3
Tương tự như Malta, Slovenia đã chuyển từ vị trí thứ 18 năm 2020 lên vị trí thứ 7 toàn cầu năm 2022. Quốc gia này có nguồn tài nguyên phong phú với hơn một nửa diện tích lãnh thổ là rừng bao phủ. Trong thập kỷ qua, Slovenia đã đạt được những hiệu quả đáng kể trong việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, như hạn chế ô nhiễm từ các cơ sở công nghiệp; phân loại, xử lý, tái chế rác thải...
Áo - Chỉ số EPI: 66,5
Mặc dù đã tụt 2 hạng so với năm 2020, Áo vẫn là 1 trong số 10 quốc gia sạch nhất thế giới. Đất nước này có những quy định nghiêm ngặt nhất Châu Âu về ô nhiễm không khí, hóa chất và quản lý chất thải.
Khoảng 2/3 diện tích của Áo được bao phủ bởi những khu rừng, đồng cỏ cùng hệ thực vật và động vật đa dạng. Trong những năm qua, quốc gia này đã thành lập nhiều vườn quốc gia cùng các công viên tự nhiên để bảo vệ các chủng loại động thực vật.
Đặc biệt, Áo cũng là một trong những quốc gia đi đầu về công nghệ xanh. Áo nỗ lực phụ thuộc hoàn toàn vào các nguồn năng lượng tái tạo vào năm 2030, năm 2018 tỷ lệ này đã là 77%. Đất nước này cũng đã đóng cửa nhà máy điện than cuối cùng vào năm 2020 và đặt mục tiêu chấm dứt hoạt động sưởi ấm bằng than và dầu vào năm 2035.
Không chỉ liên tục được xếp hạng trong top 20 quốc gia giàu nhất thế giới tính theo GDP bình quân đầu người, Áo còn là một trong những quốc gia Châu Âu đáng sống nhất.
Thuỵ Sĩ - Chỉ số EPI: 65,9
Từng giữ vị trí thứ 3 trong bảng xếp hạng EPI năm 2020, Thụy Sĩ nay là quốc gia sạch thứ 9 trên thế giới. Trong đó điểm nước uống và vệ sinh đạt tuyệt đối.
Suốt những năm qua, Thụy Sĩ đã thực hiện thành công nhiều chính sách bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, duy trì đa dạng sinh học, ngăn chặn tình trạng mở rộng đô thị, bảo tồn chất lượng nước. Do đó, quốc gia này luôn được biết đến với nguồn nước sạch cùng đời sống hoang dã phong phú.
Iceland - Chỉ số EPI: 62,8
Năm 2020, Iceland xếp thứ 17 trên bảng xếp hạng EPI với số điểm 72,3. Tuy nhiên, theo báo cáo năm 2022, vương quốc "mặt băng dạ lửa" đã thăng hạng đứng thứ 10 quốc gia sạch nhất thế giới với số điểm 62,8, chỉ vượt qua Đức (xếp thứ 10 năm 2020) 0,4 điểm. Iceland giữ điểm tuyệt đối về nước uống, vệ sinh và chỉ số môi trường sống của các loài.
Đất nước này tích cực thực hiện các chương trình ngăn ngừa tác động tiêu cực đến môi trường như giảm nhu cầu năng lượng, tối đa hóa việc sử dụng khí đốt thân thiện với môi trường, ngăn ngừa lãng phí, giảm thiểu việc tạo ra chất thải, tối đa hóa tỷ lệ tái chế...
Một điểm đặc biệt của Iceland chính là đất nước này không hề có muỗi. Bởi ở đây không có ao cạn, cộng thêm việc khí hậu thay đổi nhanh chóng nên không tạo điều kiện cho loài muỗi phát triển. Với khung cảnh tươi đẹp, môi trường sống thân thiện, ít cạnh tranh việc làm cùng nhiều điều thú vị khác, Iceland liên tiếp nằm trong bảng xếp hạng các quốc gia hạnh phúc trên thế giới.
Trên đây là top 10 đất nước sạch nhất thế giới. Cải thiện chỉ số EPI là nhu cầu tất yếu đế các quốc gia hướng đến phát triển bền vững, hài hòa cân đối giữa kinh tế, xã hội và môi trường.
Đừng quên cập nhật liên tục những bài viết mới nhất, hấp dẫn nhất tại VOH Thường thức.
