1. Bướu huyết thanh là gì?
Bướu huyết thanh là tình trạng da đầu trẻ sơ sinh bị sưng hoặc phù nề, làm xuất hiện cục u hoặc vết sưng ngay sau khi sinh, khi chạm vào có thể làm bé khóc vì đau. Tình trạng này được đánh giá là vô hại và sẽ tự hết khi trẻ lớn hơn, không gây ảnh hưởng đến sức khỏe của bé.
Bướu huyết thanh ở trẻ sơ sinh được hình thành bởi hiện tượng phù thấm thanh huyết dưới da, vị trí thường ở phần thấp nhất của ngôi thai, giữa lỗ mở cổ tử cung (do bị đường đẻ chèn ép nên máu động mạch đến được nhưng máu tĩnh mạch không về được gây phù). Bướu huyết thanh chỉ xuất hiện sau khi vỡ ối, bướu huyết thanh càng to chứng tỏ quá trình chuyển dạ càng kéo dài.
2. Nguyên nhân bướu huyết thanh ở trẻ mới sinh
Nguyên nhân gây ra tình trạng bướu huyết thanh ở trẻ sơ sinh phần lớn là do khi sinh đầu của bé bị ép mạnh vào khung chậu của mẹ làm cho những mạch máu nhỏ ở bề mặt của xương bị tổn thương, dẫn đến chảy máu dưới màng xương, sau đó hình thành nên bướu huyết thanh.
Ngoài ra, một số yếu tố nguy cơ có thể làm hình thành bướu huyết thanh ở trẻ sơ sinh là:
- Quá trình chuyển dạ kéo dài hoặc khó sinh
- Vỡ ối sớm
- Lượng nước ối trong tử cung thấp
- Sinh con lần đầu
- Do các cơn co thắt tử cung
- Các vị trí của ngôi thai
- Ca sinh đòi hỏi sử dụng các dụng cụ hỗ trợ như kẹp hay hút.
Lưu ý: Trường hợp bướu huyết thanh được hình thành do sử dụng hút để đưa thai nhi ra ngoài thì thường được gọi là “chignon” và đó không phải là một bướu huyết thanh thật sự. “Chignon” biến mất nhanh hơn bướu huyết thanh thông thường, thường tiêu biến sau từ vài giờ đến vài ngày sau khi trẻ được sinh ra.
3. Triệu chứng bướu huyết thanh ở trẻ sơ sinh
Trẻ sơ sinh bị bướu huyết thanh, sau khi sinh trên da đầu sẽ xuất hiện cục sưng. Chỗ sưng thường nằm ở phần phía sau của đỉnh đầu vì đây là nơi tiếp xúc nhiều nhất với xương chậu và tử cung của mẹ.
Trẻ sơ sinh bị bướu huyết thanh sẽ xuất cục sưng trên da đầu (Nguồn: Internet)
Bên cạnh đó, mẹ cũng có thể thấy các vết bầm tím trên da đầu. Một số trường hợp, vết bầm tím cũng xuất hiện trên mặt của trẻ.
3.1 Bướu huyết thanh ở trẻ sơ sinh có gây biến chứng?
Như đã nói, bướu huyết thanh thường sẽ tự khỏi không để lại biến chứng cho trẻ. Tuy nhiên, đôi khi trẻ bị bướu huyết thanh có thể xuất hiện một số vấn đề như:
- Rụng tóc: Do áp lực đặt lên da đầu, một số mô xung quanh có thể bị chết và gây nên rụng tóc. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp tóc sẽ mọc lại bình thường.
- Vàng da: Trẻ sơ sinh bị bướu huyết thanh gây vàng da là do các tế bào hồng cầu bị vỡ, dẫn đến sự tích tự của bilirubin. Nếu phát hiện trẻ sơ sinh bị vàng da, cha mẹ cần phải đưa bé đi điều trị sớm vì nếu kéo dài có thể gây tổn thương não, mất thính lực, bại não athetoid, rối loạn vận động...và nhiều biến chứng nguy hiểm khác.
4. Phân biệt bướu huyết thanh và bướu máu ở trẻ sơ sinh
Bướu huyết thanh và bướu máu đều nằm trên đầu trẻ sơ sinh. Tuy nhiên 2 loại bướu này là khác nhau và có đặc điểm tồn tại khác nhau. Cần phải phân biệt chúng để các bậc cha mẹ yên tâm hơn.
- Bướu huyết thanh: Là hiện tượng phù nề tổ chức phần mềm vùng đỉnh đầu, có kích thước to và có ngay sau trẻ sinh ra đời. Bướu huyết thanh chỉ tồn tại trong thời gian ngắn rồi tự tiêu biến.
- Bướu máu: Là khối có hình tròn nằm ở vùng đỉnh đầu và lệch về phía thái dương. Bướu máu cũng được hình thành do áp lực từ xương chậu người mẹ lên hộp sọ em bé khi chuyển dạ. Tuy nhiên, tình trạng này khác với bướu huyết thanh ở chỗ phần dịch thường hình thành ở sâu hơn dưới da đầu và thành phần của dịch chủ yếu là máu từ các mạch máu bị vỡ. Bướu máu có thể tự khỏi sau khoảng 3 tháng sau khi sinh (nếu không có các yếu tố rủi ro hoặc biến chứng).
Như vậy, trong hầu hết các trường bướu huyết thanh sẽ tự khỏi trong vài ngày sau sinh mà trong cần phải can thiệp y tế. Tuy nhiên, nếu cha mẹ lo lắng về tình trạng của con mình thì có thể đưa bé đến gặp bác sĩ để được thăm khám và nhận được lời khuyên phù hợp.
