Theo quan niệm dân gian, hằng năm, vào tháng 7 Âm lịch, Diêm Vương mở cửa Quỷ Môn Quan (cửa địa ngục) để vong hồn trở về với dương thế. Do đó, tháng 7 Âm còn được gọi là "tháng cô hồn". Đặc biệt, trong tháng này có một ngày lễ hết sức ý nghĩa chính là lễ Vu Lan báo hiếu để con cháu tưởng nhớ, tỏ lòng biết ơn đối với bậc sinh thành, dưỡng dục. Vì vậy, các gia đình Việt sẽ làm mâm cơm cúng Rằm tháng 7 dâng lên cho thần linh, gia tiên và chúng sinh; đồng thời cũng là dịp gia đình tụ họp, sum vầy. Trong bài viết sau, hãy cùng VOH tham khảo những mâm cỗ cúng theo gợi ý của chuyên gia.
Mâm cơm cúng Rằm tháng 7 nên làm chay hay mặn?
Nhiều người quan niệm rằng, lễ Vu Lan và ngày Xá tội vong nhân là các quan niệm tín ngưỡng của Phật giáo, nên cần làm mâm cơm chay cúng Rằm tháng 7. Các ý kiến khác cho rằng, mâm lễ cúng Phật và chúng sinh nên làm cỗ chay, còn mâm cúng tổ tiên, thần linh có thể chuẩn bị mâm cỗ mặn hay chay tùy ý.
Theo Đại đức Thích Minh Quang - trụ trì chùa Địa Tạng Phi Lai (Hà Nam), không có quy định cứng cho các mâm cơm cúng Rằm tháng 7, cỗ chay hay mặn phụ thuộc vào phong tục, tập quán của hoàn cảnh, điều kiện thực tế của mỗi gia đình và phong tục tại địa phương, quan trọng nhất chính là sự thành tâm của mỗi người.
Xem thêm:
Nguồn gốc, ý nghĩa rằm tháng Bảy và những việc nên làm, nên tránh
Vì sao rằm tháng 7 là rằm lớn?
'Tháng cô hồn' và tập tục cúng cô hồn tháng 7 âm lịch hằng năm
Cách chuẩn bị mâm cơm chay cúng Phật Rằm tháng 7
Đối với những người theo đạo Phật, Rằm tháng 7 là lễ lớn, cũng là lễ Vu Lan báo hiếu xuất phát từ sự tích Mục Kiền Liên Bồ Tát xả thân cứu mẹ thoát địa ngục.
Đối với mâm lễ cúng Phật, các gia đình cần chuẩn bị mâm cỗ chay hoặc một mâm ngũ quả để dâng lên bàn thờ Phật. Sau khi tiến hành lễ cúng vào ban ngày, mâm cúng Phật sẽ được gia đình thụ lộc ngay tại nhà.
Mâm cơm cúng Rằm tháng 7 đơn giản dâng lên bàn thờ Phật gồm: hương, hoa (hoa sen, hoa huệ, hoa mẫu đơn, hoa ngâu, hoa hồng, hoa cúc...), trà, nước lọc, mâm ngũ quả hoặc mâm cỗ chay.
Gợi ý mâm cơm chay cúng Phật Rằm tháng 7 gồm các món như:
- Xôi (đỗ xanh, xôi gấc, xôi vò hạt sen, xôi trắng ruốc nấm hương...)
- Giò, chả chay
- Miến xào chay
- Nem chay hoặc nem nấm
- Canh nấm, canh bóng chay hoặc rau củ quả
- Đậu hũ
- Cải thìa sốt nấm hương
- Chè trôi nước…
Sau khi cúng, mâm cúng Phật thường sẽ được gia đình thụ lộc ngay tại nhà.
Nếu gia đình chưa có bàn thờ Phật, thì khi bạch cúng lễ, sẽ hướng tâm tới Phật để cúng, mà không sắm lễ.
Chuẩn bị cỗ mặn mâm cơm cúng Rằm tháng 7 cho thần linh và gia tiên
Thông thường, nhiều gia đình sẽ chọn làm mâm cỗ mặn để cúng thần linh và gia tiên. Đối với mâm lễ này, chúng ta thường sắp xếp theo thứ tự “trên chay dưới mặn”, tức hoa quả sẽ được bày biện ở trên và dưới là mâm cỗ mặn. Tùy vào điều kiện gia đình và phong tục địa phương mà các món ăn sẽ khác nhau. Quan trọng nhất là mâm cỗ phải được làm từ thực phẩm tươi sạch, bổ dưỡng để tỏ lòng thành kính, biết ơn với thần linh, tổ tiên.
Mâm cơm cúng Rằm tháng 7 trong nhà
Bạn có thể dâng lên Thần linh, tổ tiên mâm cỗ cúng Rằm tháng 7 gồm các món như:
- Xôi, gà luộc, canh, cơm, cá kho, món xào, món nộm,..
- Trái cây, hoa cúng.
- Nước, rượu, nhang, nến, vàng mã và những vật dụng dành cho người cõi âm làm bằng giấy tượng trưng như quần áo, giày dép,...
Ngoài ra, gia đình có thể chọn thực phẩm theo mùa, chế biến món ăn phù hợp với khẩu vị của gia đình.
Lưu ý: Nên cúng Phật và cúng gia tiên vào buổi sáng hoặc trưa, từ 10 giờ đến 12 giờ.
Cách sắp mâm cơm cúng Rằm tháng 7
Lâu nay, chúng ta thường lầm tưởng xếp 6 cái bát để các cụ ngồi thành 1 mâm. Tuy nhiên, số lượng bát phụ thuộc vào người cúng là con trưởng hay con thứ, tượng trưng cho các đời trong dòng tộc.
- Nếu người cúng là trưởng tộc, mâm cỗ cúng sẽ có xôi gà (hoặc thịt, khoanh giò…) và 9 bát xếp chồng lên nhau, 9 đôi đũa.
- Nếu người cúng là con trưởng trong nhà, chuẩn bị 1 mâm cơm cúng tùy điều kiện gia đình và 7 cái bát chồng lên nhau.
- Nếu người cúng không phải con trưởng, chuẩn bị 1 mâm cơm cúng gồm nhiều đồ ăn, 5 cái bát tượng trưng cho ngũ đại đồng đường và xếp 5 cái bát chồng lên nhau.
Xem thêm:
Vì sao tháng 7 âm lịch hay gọi tháng 'cô hồn', phong tục dân gian hay cúng xe?
Các quốc gia trên thế giới tổ chức lễ cúng chúng sinh như thế nào?
Giật cô hồn là gì? Ý nghĩa của phong tục giật cô hồn ngày Rằm tháng 7
Mâm cơm cúng Rằm tháng 7 cho cô hồn gồm những gì?
Lễ cúng cô hồn không được làm cỗ mặn, như vậy sẽ khơi dậy tham, sân si. Gia chủ sẽ đặt mâm cúng ở ngoài sân hoặc trước cửa chính của ngôi nhà, đọc văn khấn hoặc bài cúng nôm theo tâm nguyện và mong linh hồn giải thoát khỏi trần thế đau khổ.
Khi lễ cúng Xá tội vong nhân xong thì vẫy chút nước, cháo, toàn bộ số gạo, đĩa muối ra 8 phương 4 hướng ra sân, còn vàng mã hóa đốt cháy phía bên ngoài gần vị trí cúng.
Cách làm mâm cơm cúng Rằm tháng 7 cho chúng sinh, cô hồn đầy đủ gồm:
- Muối gạo: 1 đĩa.
- Cháo trắng nấu loãng (12 chén nhỏ) hay là cơm vắt: 3 vắt.
- 12 cục đường thẻ.
- Giấy áo, giấy tiền vàng bạc. Trong đó, tiền vàng từ 15 lễ trở lên, quần áo chúng sinh từ 20 đến 50 bộ.
- Bắp rang, khoai lang, ngô, sắn luộc...
- Mía (để nguyên vỏ và chặt từng khúc nhỏ độ 15cm).
- Bánh, kẹo, tiền mặt (tiền thật, các loại mệnh giá).
- Nước: 3 ly nhỏ, 3 cây nhang, 2 ngọn nến nhỏ.
- Nhiều năm trở lại đây, Giáo hội Phật giáo Việt Nam khuyến cáo không nên sử dụng vàng mã, đốt vàng mã trong các cơ sở thờ tự, tránh lãng phí. Vì vậy, các gia đình nên cân nhắc hình thức này.
Ngày Rằm tháng 7 nên thắp mấy nén hương?
Nén hương là cầu nối linh thiêng giữa cuộc sống hiện hữu của con người với cõi tâm linh của trời đất. Qua khói hương, con người nhữ gửi mong ước, nguyên cầu đến tôn thần, vũ trụ.
Theo chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà, trong ngày Rằm, thông thường dân gian sử dụng hương thắp theo số lẻ. Do đó, mọi người có thể thắp 3, 5, 9 nén tùy thuộc vào không gian thờ cúng. Trong đó:
- Một nén hương gọi là Bình An hương. Thắp 1 nén hương thường là thờ cúng thần linh trong nhà. Nếu thắp 1 nén hương chỉ có phần Nhân ở đó, nhằm duy trì bàn thờ hàng ngày.
- Ba nén hương theo đạo Phật gọi là Tam Bảo Hương còn thông thường trong dân gian gọi là Tam Tài Thiên - Nhân - Địa. Ba nén hương có thể linh ứng báo tin, bảo vệ người trong nhà và đánh đuổi tai ương.
- Thắp năm nén hương thường dùng khi cầu cúng tiền tài hoặc thắp ban thần tài mùng 1, ngày rằm.
- Thắp bảy nén dùng để mời gọi thiên thần, thiên binh thiên tướng, nếu không bất đắc dĩ thì không nên thắp số hương này.
- Thắp 9 nén là dâng tới hàng Phật… Tùy đàn lễ lớn nhỏ mà thỉnh mời, dâng hương. Tuy nhiên, người ta khuyên không nên dùng 9 nén hương tại bàn thờ nhà, bàn thờ tại gia.
Xem thêm:
Lễ Vu Lan 2023 vào ngày nào? Những điều nên làm và cấm kỵ
52 stt tháng cô hồn hài hước, thơ tháng 7 âm lịch hay nhất
Báo hiếu cha mẹ đúng cách là làm những gì?
Hình ảnh mâm cơm cúng Rằm tháng 7
Tham khảo hình ảnh các mâm cơm cúng Rằm tháng 7 để chuẩn bị cho lễ cúng một cách chu toàn nhất.
Chuẩn bị mâm cơm cúng Rằm tháng 7 từ lâu đã trở thành nét truyền thống trong đời sống tâm linh của người Việt. Đồng thời, nhắc nhở con cháu về lòng hiếu thảo, đạo lý “uống nước nhớ nguồn” và tích đức hành thiện, tạo phúc cho chúng sinh.
Đừng quên cập nhật những kiến thức mới nhất, hấp dẫn nhất tại VOH Sống đẹp.
Ảnh: Internet