Tuy cùng có tên gọi “dưa” nhưng hương vị của dưa gang khá đặc biệt, chỉ ngọt nhẹ, khi chín thì mềm bở nên không dễ bị nhầm lẫn với các loại dưa khác như dưa lưới (dưa vàng) hay dưa lê.
1. Tìm hiểu về dưa gang
Dưa gang có tên khoa học là Cucumis melo var conomon, thuộc chi dưa vàng (Cucumis), họ bầu bí (Cucurbitaceae). Vốn có đặc điểm mềm bở khi chín nên ở các tỉnh miền Bắc nước ta còn gọi dưa gang là dưa bở.
1.1 Đặc điểm
Cây dưa gang có thân dạng cỏ mọc bò, tua cuốn ít leo bám giàn. Dưa gang không phải là loại cây có đặc tính chịu lạnh tốt, nếu ở nhiệt độ dưới 12 độ C, cây rất dễ chết. Theo đó, cây sinh trưởng và phát triển tốt nhất với điều kiện nhiệt độ từ 18 – 28 độ C, ở đất trồng thoát nước tốt, độ pH 6 – 7.
Sau khoảng thời gian tiết Thanh minh (vào độ tháng 3 âm lịch hàng năm), người trồng dưa gang thường tất bật chuẩn bị cho công đoạn thu hoạch trái, đó cũng là lý do vì sao vào đầu hè chúng ta có thể tìm mua loại quả này khá dễ dàng. Trái dưa gang có hình trụ thon dài hoặc dáng hình cầu, phần vỏ có nhiều sọc dọc, màu xanh lục xen lẫn với màu vàng.
1.2 Phân bố
Dưa gang thuộc nhóm cây ăn quả rất phổ biến tại Việt Nam ta, được canh trồng ở khá nhiều vùng miền. Ở phía bắc, phải kể đến Ninh Bình, Hòa Bình, Sóc Sơn (Hà Nội), vào tới Đông Nam Bộ có khu vực Củ Chi (Hồ Chí Minh) hay Cà Mau ở Tây Nam Bộ. Các loại dưa gang phổ biến hiện nay gồm: dưa gang tròn, dưa gang tây và dưa gang xanh.
2. Ăn dưa gang có tác dụng gì?
Dưa gang là loại trái cây mọng nước, cung cấp hàm lượng dồi dào các khoáng chất quan trọng như kali, canxi, photpho,… cùng một số nhóm vitamin thiết yếu gồm vitamin C, vitamin B. Loại quả này không chỉ đơn thuần là thứ quả ăn tráng miệng mà những tác dụng của dưa gang (dưa bở) còn tốt cho sức khỏe.
2.1 Thanh nhiệt cơ thể
Theo phân tích dinh dưỡng, hàm lượng nước có trong dưa gang khá dồi dào, trung bình 100g thịt dưa gang chứa khoảng 94.5g nước. Vì thế mà loại quả này được đánh giá có khả năng điều hòa thân nhiệt, giảm thiểu tình trạng bốc hỏa.
Bên cạnh đó, trong y học cổ truyền, lá cây dưa gang còn được tận dụng làm dược liệu để nấu nước tắm, nhằm cải thiện các bệnh viêm nhiệt thường xảy ra vào mùa hè như mề đay, mẩn ngửa hoặc rôm sảy.
Xem thêm: BẬT MÍ bạn phương pháp bí truyền chữa bệnh nổi mề đay
2.2 Cải thiện tiêu hóa
Tác dụng của dưa gang đảm nhiệm vai trò hỗ trợ các hoạt động tiêu hóa diễn ra thuận lợi và dễ dàng hơn nhờ nhóm chất xơ (phần lớn là chất xơ hòa tan) được tìm thấy trong loại quả này. Hoạt chất này sẽ hấp thu nhiều nước, giúp làm mềm phân và đẩy nhanh quá trình bài tiết chất thải ra ngoài.
Đặc biệt, cùng với việc ăn dưa gang chín trực tiếp, bạn hãy giã nhỏ hạt dưa gang, kết hợp với khoai lang để nấu nước uống sau khi thức dậy để chủ động phòng ngừa chứng táo bón.
2.3 Hỗ trợ giảm cân
Dưa gang được xem như trái cây khá thân thiện mà bạn có thể thêm vào thực đơn khi đang lên kế hoạch giảm cân bởi nước chiếm tới 90% thành phần dinh dưỡng. Tác dụng của dưa gang giúp giữ nước cho cơ thể, đồng thời tăng cảm giác no và kiểm soát cân nặng hữu hiệu.
2.4 Tốt cho xương khớp
Các chuyên gia dinh dưỡng chia sẻ, ăn dưa gang đúng cách với liều lượng hợp lý là một phương pháp chủ động tiếp nạp thêm một số thành phần thứ yếu hỗ trợ củng cố xương khớp chắc khỏe, kể đến như kali, canxi, photpho, magie hay đồng. Những hoạt chất này mà góp phần hình thành tế bào xương mới, gia tăng mật độ khoáng xương, giảm viêm khớp và nguy cơ bị loãng xương.
Xem thêm: 2 bài tập thể dục mà người bị loãng xương nên tập luyện hàng ngày
2.5 Duy trì chức năng hệ thần kinh
Có thể nói dưa gang nằm trong những loại trái cây chứa đa dạng loại vitamin thuộc nhóm vitamin B, bao gồm vitamin B1, vitamin B2, vitamin B5, vitamin B6 và vitamin B9 (folate). Nhóm vitamin này góp phần không nhỏ trong việc nuôi dưỡng tế bào của hệ thần kinh, kích thích sản sinh chất dẫn truyền thần kinh và giảm căng thẳng, mệt mỏi.
2.6 Tác dụng của dưa gang giúp dưỡng da mịn màng
Ngoài việc bổ sung nhóm vitamin B, trong dưa gang còn chứa nhóm vitamin C với đặc tính tổng hợp các sợi collagen, nhằm tăng tính đàn hồi của các mô tế bào dưới da, ngăn chặn sự mất nước xuyên biểu bì và khắc phục tình trạng lão hóa da sớm.
Xem thêm: Làn da của bạn đã bỏ lỡ những gì khi 'trót ngó lơ' vitamin C?
3. Bà bầu ăn dưa gang được không?
Dưa gang có hương thơm dịu, vị ngọt mát, lại mọng nước nên rất nhiều mẹ bầu ưa thích và chọn mua trong thời kì dưỡng thai. Chuyên gia dinh dưỡng cũng chia sẻ bổ sung dưa gang vừa giúp đa dạng thực đơn, vừa bổ sung các chất dinh dưỡng tốt cho cả mẹ lẫn thai nhi.
Dưới đây là những lợi ích sức khỏe trái dưa gang mang lại cho bà bầu:
- Vượt qua cơn ốm nghén, ăn uống ngon miệng hơn
- Điều hòa thân nhiệt, giảm mệt mỏi, bức bối
- Thúc đẩy tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón
- Ngăn ngừa thiếu máu thai kì
- Cải thiện tình trạng chuột rút
Xem thêm: Trái dưa gang mềm bở, thanh mát, lại có 6 lợi ích dưỡng thai hữu hiệu nên mẹ bầu nào cũng tin chọn!
4. Gợi ý một số món ngon từ dưa gang (dưa bở)
Có thể bạn chưa biết, dưa gang là một trong những loại trái cây được tận dụng để làm nguyên liệu cho cả món ngọt lẫn món mặn. Hơn hết, phương pháp chế biến các món ăn này cũng khá đơn giản, dễ làm ngay tại nhà như:
- Dưa gang muối
- Sinh tố dưa gang
- Gỏi dưa gang
- Cá kho dưa gang muối
- Dưa gang dầm sữa
Xem thêm: Giải nhiệt, bổ sung dinh dưỡng với 5 món ăn thanh mát ‘biến tấu’ từ trái dưa gang
5. Những lưu ý cần biết khi ăn dưa gang (dưa bở)
Mặc dù tác dụng của dưa gang ( dưa bở ) sẽ giúp cải thiện được khá nhiều vấn đề sức khỏe, dù vậy để phòng tránh tối đa tác dụng phụ, hãy ghi nhớ những lưu ý sau:
5.1 Không ăn quá nhiều
Hầu hết các loại trái cây đều là thực phẩm lành mạnh, song điều đó không có nghĩa rằng chúng ta có thể ăn bao nhiêu tùy ý. Với dưa gang cũng vậy, bạn nên cân đối liều lượng trong khẩu phần ăn, không cố ăn quá nhiều, trong tuần chỉ ăn từ 1 – 2 bữa, khoảng 70 – 100g một lần.
5.2 Không ăn khi bụng đói
Chúng ta biết rằng dưa gang có chứa lượng nước lớn, đem lại cảm giác no nhưng nếu ăn nhiều khi bụng còn đói sẽ dẫn đến nguy cơ tụt huyết áp quá mức.
5.3 Hạn chế ăn khi thể trạng hàn
Nếu thuộc đối tượng có thể trạng hàn, bạn nên chú ý điều chỉnh lượng dưa gang để tránh gây ra tình trạng mất cân bằng âm dương của các hoạt động trao đổi chất trong cơ thể.
6. Hướng dẫn cách chọn mua dưa gang ngọt bở
Mua dưa gang phải chọn những trái đã chín, lúc này phần thịt sẽ ngọt nước, bở, mềm dẻo, ăn sẽ hấp dẫn hơn và không bị sượng cứng. Những trái chín thường đã già, màu vỏ sậm và xuất hiện các vết nứt nhỏ trên bề mặt.
Cần lưu ý là chọn mua quả chín vừa tới, còn cuống tươi xanh chứ không quá chín, mềm nhũn. Ngoài ra, nên chọn trái dưa gang có mùi thơm nồng, đậm, thậm chí đứng từ xa bạn cũng thể ngửi thấy.
Sau khi mua về, nếu trái đã chín mềm thì nên tranh thủ gọt vỏ và cắt dùng sớm, tránh để lâu ngày dưa rất dễ bị thối hỏng.
7. Giá trị dinh dưỡng của dưa bở (dưa gang)
Hàm lượng dinh dưỡng trong 100g dưa bở (dưa gang) được tính toán như sau:
- Nước: 94.5 g
- Năng lượng: 18 Kcal
- Chất đạm: 0.5g
- Chất béo: 0.2g
- Chất đường bột: 3.6g
- Chất xơ: 0.7g
- Canxi: 36mg
- Sắt: 0.30mg
- Magie: 9mg
- Mangan: 0.050mg
- Photpho: 36mg
- Kali: 201mg
- Kẽm: 0.17mg
- Đồng: 86μg
- Vitamin C: 9mg
- Vitamin B1: 0.04mg
- Vitamin B2: 0.02mg
- Vitamin PP: 0.4mg
- Vitamin B5: 0.185mg
- Vitamin B6: 0.025mg
- Folate: 5μg
- Vitamin E: 0.77mg
Được thưởng thức trái dưa gang ngọt mát, thơm nức vào mùa hè thì còn gì bằng đúng không nào. Mặc dù tác dụng của dưa gang (dưa bở) tốt cho sức khỏe nhưng mong rằng bạn sẽ ghi nhớ thực hiện các lưu ý quan trọng trong bài viết để sử dụng loại quả này đúng cách, an toàn và tận hưởng trọn vẹn hương vị thơm ngon nhé.
