Giải thích ý nghĩa thành ngữ ‘Đầu xuôi đuôi lọt’ muốn nói điều gì?

VOH - Mỗi câu thành ngữ Việt Nam đều ẩn chứa bài học vô cùng ý nghĩa. Câu nói quen thuộc ‘Đầu xuôi đuôi lọt’ cũng chính là lời nhắc nhở đầy ân tình đến mỗi người chúng ta.

Sự khởi đầu đóng vai trò rất quan trọng, nó ảnh hưởng nhiều đến thành công hay thất bại của một kế hoạch hay công việc nào đó. Và để nhắc nhở về điều này, ông cha ta đã truyền tải qua câu thành ngữ ngắn gọn ‘Đầu xuôi đuôi lọt’.

"Đầu xuôi đuôi lọt" là gì?

dau-xuoi-duoi-lot-voh-1
Thế nào là "Đầu xuôi đuôi lọt"

Khi nhắc đến “đầu” và “đuôi” chúng ta hầu sẽ hình dung ra hình ảnh một loài động vật nào đó như mèo hay chó. Chúng đều có đầu và đuôi, và bao giờ phần đầu cũng to, khó chui lọt hơn đuôi. 

Chắc chắn ít nhất một lần các bạn đã chứng kiến cảnh loài động vật có đuôi loay hoay cố gắng chui qua một cái cửa hay lỗ nhỏ, phần đuôi chúng thì vừa, nhưng đầu lại quá to khiến chúng mắc kẹt. Ngược lại, nếu đầu chúng vừa, thì chắc chắn cả người và đuôi sẽ chui lọt qua.

Đó cũng chính là hình ảnh thực tế rất quen thuộc, gắn liền với câu thành ngữ “Đầu xuôi đuôi lọt”.

Câu nói này mang ý nghĩa phàm là việc gì khởi đầu mà suôn sẻ, trơn tru, dễ dàng thì chắc chắn mọi thứ sẽ thuận lợi, may mắn. Thành ngữ “Đầu xuôi đuôi lọt” cũng được dùng rất nhiều trong cuộc sống như một lời chúc để cầu mong may mắn, bình an và thắng lợi sẽ đến với người thân, bạn bè, đặc biệt là trước những công việc quan trọng.

Bài học thực tế từ thành ngữ “Đầu xuôi đuôi lọt”

dau-xuoi-duoi-lot-voh-2
Bài học từ thành ngữ "Đầu xuôi đuôi lọt" 

Trong cuộc sống, câu nói “Đầu xuôi đuôi lọt” khá chính xác, khi hầu hết mọi sự mở đầu càng suôn sẻ thì may mắn, thuận lợi sẽ đến. Người dân Việt Nam cũng quan niệm “Đầu xuôi đuôi lọt” như một tín hiệu tích cực để chuẩn bị mọi thứ thật kỹ càng. Ví dụ như năm mới Tết đến, những phong tục như khai bút đầu xuân, lì xì may mắn,... để cầu mong một năm ngập tràn sức khỏe, hạnh phúc, tràn đầy tiếng cười. 

Tuy nhiên, cũng có rất nhiều trường hợp “Đầu xuôi đuôi không lọt” do sự chủ quan, tự kiêu. Rất nhiều người vì thấy khởi đầu tốt, nên đã vội vã ăn mừng chiến thắng, bỏ bê những kế hoạch đằng sau. Dễ thấy nhất ở các em học sinh có thành tích cao khi vào cấp 3, đại học, nhưng do chủ quan, tự kiêu mà thành tích ngày càng thụt lùi, dần đánh mất chính bản thân mình. 

Bởi vậy ngoài việc chú trọng đến sự khởi đầu, chuẩn bị kỹ càng cho mọi việc thì khi đầu đã “xuôi” chúng ta cũng không nên chủ quan, cho rằng “đầu xuôi” thì ắt “đuôi lọt”. Câu thành ngữ “Đầu xuôi đuôi lọt” ngoài ý nghĩa khuyến khích, động viên thì còn nhắc nhở mọi người bài học luôn biết hoàn thiện và phát triển bản thân. Khởi đầu quan trọng nhưng quá trình cũng quan trọng không kém vì nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả.

Xem thêm: 
Giải thích ý nghĩa câu tục ngữ ‘Con dại cái mang’ nói về điều gì?
Giải thích ý nghĩa thành ngữ ‘Đứng mũi chịu sào’ nói về điều gì?
Tục ngữ 'áo mặc sao qua khỏi đầu' răn dạy chúng ta điều gì?

“Đầu xuôi đuôi lọt” trong tiếng Anh 

Câu thành ngữ “Đầu xuôi đuôi lọt” có thể được dịch sang tiếng Anh bằng nhiều cách. Dưới đây là một số gợi ý, hi vọng vốn từ tiếng Anh của các bạn sẽ được cải thiện hơn nhé!

  1. A bad beginning makes a bad ending.
    Tạm dịch: Sự khởi đầu tệ sẽ dẫn đến cái kết tệ.
    Ý nghĩa: Giống như câu thành ngữ “Đầu xuôi đuôi lọt”, câu nói tiếng Anh này nhắc nhở ta nếu ngay từ khởi đầu đã không suôn sẻ thì dễ dẫn đến cái kết không như ý.
  2. Well begun is half done.
    Tạm dịch: Khởi đầu tốt chính là đạt được một nửa của sự thành công.
    Ý nghĩa: Nếu ngay từ đầu bạn đã làm thật tốt thì con đường để chinh phục được thành công và chiến thắng không còn xa. 
  3. A good beginning is half the battle.
    Tạm dịch: Sự khởi đầu tốt là đã chiến thắng một nửa.
    Ý nghĩa: Nếu có sự chuẩn bị tốt, nỗ lực ngay từ những bước chân đầu tiên thì thành công sẽ đến với bạn một cách dễ dàng hơn. 
     
    dau-xuoi-duoi-lot-voh-3
  4. A good beginning makes a good ending.
    Tạm dịch: Khởi đầu tốt tạo nên kết quả tốt.
    Ý nghĩa: Muốn thành công, đạt được những kết quả tốt thì phải cố gắng làm tốt ngay từ đầu. 

Thành ngữ, tục ngữ về sự nỗ lực, vượt qua khởi đầu khó khăn để đi đến thành công 

“Đầu xuôi đuôi lọt “ là câu thành ngữ quen thuộc chứa đựng bài học cuộc sống sâu sắc về tầm quan trọng của sự khởi đầu. Dưới đây là một vài câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ về tầm quan trọng của sự nỗ lực, kiên trì, không bỏ cuộc để đạt được thành công để mỗi bạn đọc có thêm động lực trong cuộc sống.

  1. Vạn sự khởi đầu nan.
    ⇒ Mọi sự khi mới bắt đầu đều không dễ dàng, ta sẽ gặp nhiều thử thách, khó khăn. Nhưng điều quan trọng là ta không từ bỏ, nỗ lực vượt lên mọi gian khó thì chắc chắn sẽ thành công.
     
    dau-xuoi-duoi-lot-voh-4
  2. Có công mài sắt có ngày nên kim.
    ⇒ Khởi đầu một quá trình mới bao giờ cũng có nhiều khó khăn, nếu ta kiên trì không ngừng nghỉ, chắc chắn chiến thắng sẽ tới. 
  3. Có chí thì nên.
    ⇒ Có ý chí, niềm tin thì mọi sự ắt thành, kể cả khởi đầu có khó khăn như thế nào đi chăng nữa.
  4. Chớ thấy sóng cả mà ngã tay chèo.
    ⇒ Con đường dẫn đến thành công không hề dễ dàng, nhưng nếu ta biết nỗ lực, kiên trì, không từ bỏ ngay ở những bước chân đầu tiên, không ngại khó thì chắc chắn sẽ chinh phục được vinh quang.
  5. Có cứng mới đứng được đầu gió. 
    ⇒ Cần có ý chí, sự dũng cảm, có tài thì mới có thể gánh được việc khó.

Câu thành ngữ “Đầu xuôi đuôi lọt” giúp chúng ta nhận ra tầm quan trọng của sự thành công ngay từ sự khởi đầu, từ những bước đi đầu tiên. Song bạn cũng nên ghi nhớ đừng vì thế mà chủ quan, bỏ qua quá trình vì nó cũng quyết định rất nhiều đến kết quả cuối cùng.