Những thuận lợi - khó khăn khi con gái học ngành Công nghệ thông tin

Tiến sĩ Huỳnh Khả Tú - Trưởng Phòng Đào tạo Đại học, Giảng viên Khoa Công nghệ thông tin, Trường Đại học Quốc tế (ĐHQG-HCM) cho biết, trong những năm gần đây, tỷ lệ sinh viên nữ theo học ngành Công nghệ thông tin (CNTT) tại trường chiếm khoảng 30% và tỷ lệ này đang có xu hướng tăng dần.

Mọi người thường nhận định rằng ngành CNTT sẽ phù hợp với nam hơn nữ. Tuy nhiên, thực tế số lượng nữ theo học ngành CNTT ngày càng tăng và thành tích học tập của sinh viên nữ không thua kém các bạn sinh viên nam. 

Tiến sĩ Tú nhận định: "Quá trình giảng dạy trong ngành CNTT gần 20 năm qua, tôi thấy không có sự phân biệt về giới tính trong bất kỳ ngành học nào, tất nhiên là đối với cả ngành CNTT.

Các bạn sinh viên chỉ cần có đam mê, có quyết tâm và kế hoạch học tập rõ ràng thì sẽ thành công và đạt mục tiêu như mong đợi. Có thể đối với các bạn nam, sức bền tốt hơn các bạn nữ, nhưng kiên nhẫn và cẩn thận thì nữ có lợi thế hơn". 

Trong xu hướng CNTT hiện nay, nhiều chuyên ngành mà tỷ lệ nam và nữ theo học gần như gần không chênh lệch nhiều. Trong nhiều khóa học, tỷ lệ sinh viên nữ đạt được thành tích vượt bậc cao hơn cả sinh viên nam. Tôi từng chứng kiến kết quả học tập xuất sắc của nhiều sinh viên nữ ngành CNTT, có em đã xin được học bổng chuyển sang học tại trường danh giá của Mỹ ngay khi đang học trong khi cạnh tranh rất nhiều; trong top 5 tốt nghiệp của khoa CNTT đều có sinh viên nữ. 

Đơn cử gần nhất, là em Nguyễn Huỳnh Phương Thanh, là sinh viên khoa CNTT khóa 2018 và cũng là sinh viên mà tôi trực tiếp hướng dẫn Luận văn tốt nghiệp. Em hoàn thành chương trình đào tạo chỉ trong 3,5 năm, với kết quả bảo vệ Luận văn 98/100 - kết quả cao nhất của đợt bảo vệ luận văn tháng 3/2022. Đợt bảo vệ luận văn này theo tiến độ cho các sinh viên khóa 2017, có 4 sinh viên khóa 2018 cùng bảo vệ sớm như Thanh, 3 bạn còn lại là nam. 

Thành tích của Thanh cho thấy, thành công sẽ đến với những ai có quyết tâm, kiên nhẫn và kế hoạch học tập tốt, không phân biệt nam hay nữ. Trong quá trình học, Thanh còn là Bí thư đoàn khoa, chủ nhiệm đề tài nghiên cứu khoa học sinh viên được nghiệm thu trước thời hạn, có 02 công bố khoa học uy tín, sinh viên 05 tốt nhiều năm liền.

Như vậy, thuận lợi hay khó khăn không nằm ở giới tính mà do chính bản thân mỗi người tạo nên điều đó. Một minh chứng rõ ràng hơn nữa là số lượng giảng viên nữ dạy về CNTT tại các trường đại học cũng ngày càng tăng, ngày càng nhiều nữ chuyên gia về CNTT, chứng tỏ không có giới hạn về nam và nữ.

Sinh viên Nguyễn Huỳnh Phương Thanh cho biết, từ nhỏ Thanh rất thích mày mò, khám phá, sửa chữa các loại máy móc trong nhà. Vào những năm cấp 1, cấp 2, Thanh cũng có cơ hội tham gia các cuộc thi về Tin học nên có lẽ sự hứng thú về các phần mềm máy tính được hình thành từ ấy.

Vào năm học lớp 12, khi các trường thuộc Đại học Quốc gia về trường tư vấn tuyển sinh, Thanh ngay lập tức ấn tượng với ngành CNTT được giảng dạy bằng tiếng Anh của trường Đại học Quốc tế. Nhận thấy môi trường học tập năng động, hiện đại của trường – Thanh đã quyết định chọn Khoa Công nghệ Thông tin của trường Đại học Quốc tế là nơi bắt đầu cuộc hành trình 4 năm đại học của mình.

Với Thanh, ngành CNTT rất ngầu, thú vị lại đầy thử thách. Từ những trải nghiệm học tập của mình, Nguyễn Huỳnh Phương Thanh đã có những chia sẻ xoay quanh ngành CNTT – một ngành “cực nặng” mà bao lâu nay, nhiều người vẫn cho rằng chỉ dành cho nam giới.

Những băn khoăn khi chọn ngành CNTT?

Trước khi quyết định chọn ngành CNTT, Thanh đã từng rất băn khoăn liệu rằng có phù hợp hay không, có học nổi không vì theo như Thanh được biết để học được ngành này cần biết lập trình, học rất nhiều và rất nặng và các bạn nữ có thể sẽ bị thiệt thòi về mặt thể trạng, sức khoẻ so với các bạn nam.

Thời điểm đó, Thanh đang học khối B để thi vào trường Y rồi lại nhận ra không có khả năng tiếp thu lượng lý thuyết quá nhiều. Lúc này, Thanh lại nghĩ sẽ học Kinh tế vì cảm thấy ngành CNTT mà mình yêu thích có vẻ rất khó để theo đuổi, hơn thế nữa Thanh lại không quá am hiểu gì về lập trình.

Sau cùng, nghĩ đi nghĩ lại, nghĩ tới nghĩ lui thì Thanh vẫn chọn ngành học gắn liền với sự yêu thích từ nhỏ - đó là CNTT - với suy nghĩ rằng "cái gì không biết thì sẽ học, được học ngành mình thích thì xem như đó là động lực để vượt qua các thử thách phía trước".

Những thuận lợi khi con gái học ngành CNTT là gì?

Trái với suy nghĩ ban đầu, quá trình học Thanh nhận thấy nhiều thuận lợi khi học ngành CNTT. Đó là:

• Vì trong một lớp CNTT có khá ít nữ nên thường các bạn nữ sẽ được các bạn nam nhiệt tình giúp đỡ trong học tập.
• Tính tỉ mỉ, cẩn thận của các bạn nữ sẽ là một ưu thế khi học trong ngày này. Để một sản phẩm, dự án đạt kết quả tốt thì sự chỉnh chu, cẩn thận trong từng khâu, kiểm tra một cách chặt chẽ là rất cần thiết.
• Ở nữ giới, khả năng tiếp thu kiến thức cũng như khéo léo, tinh tế trong cách giải quyết vấn đề sẽ giúp các bạn nâng cao khả năng phối hợp và làm việc nhóm, cũng như giải quyết các vấn đề trong quá trình học. Các ý tưởng mới mẻ, bắt kịp xu hướng cũng sẽ được phát huy trong quá trình thảo luận, lên ý tưởng, kế hoạch môn học.
• Các bạn nữ thường có tư duy sáng tạo tốt, có sự tự tin trong việc trình bày ý tưởng, thuyết trình trước đám đông.
• Đặc biệt hơn, các bạn nữ khi học CNTT thường sẽ có thói quen lập các kế hoạch học tập, mục tiêu trong tuần/tháng. Điều này sẽ giúp các bạn kiểm soát được thời gian tốt hơn, có thêm thời gian tự học tự nghiên cứu hay có khoảng thời gian giải trí phù hợp, cân bằng giữa việc học và chơi.

Thanh nhận thấy ở Khoa mình, đa phần các bạn nữ rất siêng và chịu khó, ngoài giờ học, các bạn sẽ học nhóm vào buổi tối, chăm chỉ xem lại bài và ghi chú rất kỹ. Các bạn học cả là cuối tuần, cần cù bù thông minh - cái gì không biết thì sẽ học, học từ Internet, học từ bạn bè, thầy cô.

Những khó khăn con gái thường gặp phải khi học ngành CNTT?

• Các bạn nữ thường có thể trạng không tốt bằng các bạn nam, như việc đuối sức khi học liền mạch hàng giờ liền. Nhưng điều này có thể cải thiện bằng cách phân bổ thời gian học tập và nghỉ ngơi hợp lý, tham gia các hoạt động thể thao để cải thiện sức khỏe.
• Vì đa phần các môn học của ngành CNTT rất khó và khá khô khan, các bạn dễ bị chán và stress khi học quá nhiều kiến thức trong cùng một thời điểm nên việc chạy deadline nhiều giờ liền là điều khó tránh khỏi. Do đó, các bạn nữ thường sẽ có ít đi thời gian chăm sóc bản thân, đi chơi với bạn bè. Theo Thanh, học nhóm là cách học khá hiệu quả để các bạn cùng nhau ôn lại kiến thức, trao đổi với nhau những vấn đề gặp phải trong quá trình nghe giảng, hỗ trợ nhau trong các môn học.
• Về khả năng nhạy cảm với các thông số và logic thì đa phần các bạn nam sẽ nhỉnh hơn một chút so với các bạn nữ, đặc biệt trong ngành CNTT thì đây lại là một trong những yêu cầu quan trọng nhất. Tuy nhiên, việc rèn luyện tư duy, cải thiện sự logic vẫn có thể trau dồi được.

Để học tốt được ngành CNTT, cần có phương pháp học như thế nào?

Không chỉ riêng với ngành CNTT mà bất kì một ngành học nào các bạn phải nỗ lực hết khả năng để đạt được những mục tiêu mình đặt ra. Ngành CNTT có thể xem như là ngành “hot" hiện nay và cũng là ngành đòi hỏi rất nhiều kỹ năng, kiến thức cũng như sự tự học và tự nghiên cứu.

Trước tiên các bạn phải đặt ra mục tiêu học tập cho bản thân, có thể sẽ là đạt GPA loại giỏi kỳ này và từ đó các bạn sẽ phải lập ra thời khóa biểu cho mình, tìm hiểu mục tiêu và phạm vi kiến thức của các môn học để cân đối sắp xếp thời khóa biểu hợp với khả năng của mình nhất.

Nếu học dồn quá nhiều môn, vượt qua khả năng của bản thân sẽ khiến việc học không hiệu quả, khối công việc quá nhiều sẽ dẫn đến khả năng chán nản và stress, không cân bằng được việc học và việc sinh hoạt, nghỉ ngơi.

Để có một kỳ học hiệu quả, việc lên kế hoạch trước là rất quan trọng, chia khung thời gian cho những môn học như là hôm nay sẽ làm bài môn này và ngày mai làm bài môn khác chẳng hạn. Việc tự học, tự nghiên cứu là rất quan trọng trong ngành CNTT nên các bạn cũng phải dành thời gian trong kế hoạch của mình cho việc tự học - học từ Youtube, từ Coursera...

Các bạn cũng cần tìm kiếm cho bản thân một nhóm bạn vừa sinh hoạt vui chơi, vừa giúp đỡ nhau trong học tập. Đôi khi việc bị deadline dí xảy ra rất thường xuyên, trễ kế hoạch do sự lười biếng cũng có nhưng sau đó chỉ cần mình không thấy khó mà bỏ bê luôn công việc, sắp xếp lại kế hoạch và có chút… thức đêm “nhẹ” thì sẽ hoàn thành được.

Ngoài ra, việc tham gia vào các cuộc thi học thuật hay tham gia nghiên cứu khoa học cùng các thầy cô sẽ giúp các bạn học hỏi thêm rất nhiều. Sẽ có bạn nghĩ rằng, mình không đủ khả năng, không code giỏi thì sao mà thi. Theo Thanh thấy thì thi để học hỏi là chính nên cứ tham gia.

Cũng như trong việc nghiên cứu khoa học, ban đầu Thanh cũng tham gia nhóm vì thấy thích và trong quá trình nghiên cứu Thanh tự học thêm, tự đọc các bài báo để bổ sung những kiến thức cần thiết trong lĩnh vực mình nghiên cứu. Thanh còn được sự giúp đỡ rất nhiều từ cố vấn cũng như các bạn trong nhóm nghiên cứu.

Bên cạnh việc học, tham gia các hoạt động ngoại khoá sẽ giúp các bạn mở rộng các mối quan hệ hơn, vừa được giải trí sau những kỳ học căng thẳng, lại còn biết thêm nhiều bạn bè, trau dồi hơn những kỹ năng mềm của mình.

Cơ hội phát triển sự nghiệp trong ngành CNTT đối với con gái?

Những năm gần đây, ngành CNTT đã thu hút các bạn nữ lựa chọn tạo dựng sự nghiệp cho mình. Nhiều dự án phần mềm của nước ngoài do nữ giới đảm nhiệm được các đối tác đánh giá cao bởi sự tỉ mỉ, nguyên tắc làm việc nghiêm túc và khoa học.

Trong quá trình tìm việc thực tập cũng như công việc sau khi tốt nghiệp, Thanh nhận thấy cơ hội việc làm giữa các bạn nam và nữ không còn chênh lệch như trước kia. Kể cả nam hay nữ thì các bạn đều phải tự trang bị cho mình đủ kỹ năng, kỹ thuật, kiến thức cũng như kỹ năng mềm để tham gia các vòng phỏng vấn từ kiểm tra kỹ năng tới kiểm tra kiến thức từ các doanh nghiệp.

Ngành CNTT hiện nay đang cần rất nhiều nhân lực và các nhánh của ngành này được chia ra rất nhiều từ Developer, Tester, BA... có rất nhiều sự lựa chọn cho các bạn nữ tùy theo khả năng và sự yêu thích của mình ở mảng nào. Vì vậy cơ hội phát triển sự nghiệp trong ngành CNTT đối với các bạn nữ là rất rộng mở, rất nhiều cơ hội và hướng đi khác nhau.

Đồng tình với chia sẻ của Thanh, Tiến sĩ Huỳnh Khả Tú cho biết, sinh viên CNTT nói chung và sinh viên nữ ngành CNTT của trường Đại học Quốc tế đều có việc làm tốt sau khi tốt nghiệp. Các em thường đi làm ngay từ năm thứ 3 hoặc ngay sau khi thực tập tốt nghiệp, hoặc các em tiếp tục theo học bậc cao hơn, có bạn được giữ lại khoa vì thành tích học tập xuất sắc. Hiện tại, Khoa có 02 giảng viên nữ cũng là cựu sinh viên được giữ lại để giảng dạy. 

"Trường hợp nổi bật của Thanh, em ấy đã đi làm cách đây 01 năm, tức là vào đầu năm thứ 3 và cũng vừa mới được phỏng vấn để được cấp học bổng học tiếp bậc Thạc sĩ tại Nhật. Một số sinh viên nữ khác chưa tốt nghiệp nhưng đã đi làm tại các công ty nước ngoài. Điểm nổi bật nhất của sinh viên nữ ngành CNTT là các em năng động, được đào tạo trong môi trường quốc tế, nên ngoài chuyên môn, các em được lĩnh hội các kỹ năng giao tiếp, kỹ năng tiếng Anh, và những kỹ năng mềm khác, trong đó sự tự tin đã làm nên sự khác biệt và dẫn tới thành công" - Tiến sĩ Huỳnh Khả Tú chia sẻ thêm.