Cùng với hiện tượng thai máy, thỉnh thoảng mẹ bầu sẽ cảm thấy bụng gò lên một cục cứng ngắc, thậm chí có thể làm “méo” bụng. Đặc biệt, vào những tháng cuối thai kỳ, những cơn gò này sẽ xuất hiện ngày nhiều hơn với các cường độ và tần suất khác nhau.
1. Cơn gò tử cung là gì?
Cơn gò tử cung hay còn gọi là cơn gò cứng bụng thường bắt đầu xuất hiện từ khoảng cuối tam cá nguyệt thứ hai đến tháng cuối cùng của thai kỳ. Một số trường hợp, mẹ cũng có thể sẽ cảm nhận được các cơn gò tử cung sớm hơn, ngay từ tuần thứ 12 trở đi.
Phần lớn các cơn gò tử cung chỉ kéo dài khoảng 30 giây nhưng khi xuất hiện, chúng sẽ khiến các cơ bắp của tử cung thắt chặt, thậm chí làm căng cứng bụng bầu của mẹ. Không có tần suất nhất định, những cơn gò có thể xuất hiện 1 – 2 lần trong 60 phút hoặc chỉ xuất hiện vài lần 1 ngày, có khi sẽ trong cả chu kỳ mẹ không phát hiện được một cơn gò nào.
2. Những cơn gò tử cung mẹ bầu có thể gặp phải
2.1 Cơn gò sinh lý (Braxton – Hicks)
Cơn gò sinh lý (hay cơn gò tử cung giả) là những cơn gò xuất hiện bất chợt trong ngày. Các cơn gò sinh lý này là cách để cơ thể hay tử cung mẹ được “tập luyện” cho việc sinh nở.
Những dấu hiệu nhận biết cơn gò tử cung giả là:
- Không xuất hiện thường xuyên, nhiều nhất có thể diễn ra 1 – 2 lần/giờ hoặc vài lần/ngày.
- Sẽ dừng lại nếu tư thế thay đổi.
- Không kéo dài, thường sẽ ít hơn 1 phút.
- Không thể dự đoán và không có nhịp điệu.
- Không tăng cường độ.
Mẹ bầu có thể xuất hiện các cơn gò tử cung giả khi mệt mỏi, mất nước hay đi đứng quá nhiều. Cơn gò này sẽ biến mất khi mẹ bầu nghỉ ngơi hoặc thư giãn.
2.2 Cơn gò tử cung sinh non
Cơn gò tử cung sinh non (cơn gò tử cung sớm) thường xảy ra trước tuần 37 của thai kỳ và đây có thể là dấu hiệu của hiện tượng sinh non. Các cơn gò thường xuất hiện đều đặn theo chu kỳ. Cứ 10 đến 12 phút lại xuất hiện một cơn gò, không giảm dần ngay cả khi mẹ bầu thay đổi vị trí hoặc tư thế.
Cơn gò tử cung sinh non thường xảy ra trước tuần 37 của thai kỳ (Nguồn: Internet)
Trong quá trình gò tử cung, toàn bộ bụng mẹ bầu sẽ căng cứng hơn khi sờ vào. Cùng với cảm giác căng chặt ở tử cung, mẹ còn có thể cảm thấy:
- Đau âm ỉ
- Áp lực ở khung chậu
- Áp lực ở bụng
- Co thắt hay chuột rút.
Lưu ý: Mẹ bầu nên đến bệnh viện khám ngay nếu xuất hiện các dấu hiệu gò tử cung trên, đặc biệt có kèm theo chảy máu âm đạo, tiêu chảy hay có nước chảy ra từ âm đạo (vỡ ối).
2.3 Cơn gò tử cung chuyển dạ
Không giống như các cơn gò tử cung giả, một khi cơn gò tử cung chuyển dạ thật sự xảy ra, chúng sẽ ngày càng tăng dần về cường độ cũng như thời gian và khoảng cách giữa các cơn gò. Tất cả những cơn gò này sẽ giúp cổ tử cung mở rộng để chuẩn bị cho quá trình em bé chào đời.
Cơn gò tử cung chuyển dạ sắp sinh được chia thành 2 giai đoạn:
- Giai đoạn chuyển dạ sắp sinh
Những cơn gò trong giai đoạn này vẫn còn nhẹ. Thai phụ có cảm giác căng chặt tử cung hay bụng dưới, kéo dài từ 30 – 90 giây, sau đó các cơn gò sẽ tăng dần đều về khoảng cách và cường độ.
Trong giai đoạn sớm trước chuyển dạ, mẹ bầu cũng nên lưu ý đến những dấu hiệu giúp nhận biết chuyển dạ thực sự như: có chất nhầy hồng chảy ra hoặc dịch rỉ thành tia hay thành dòng lớn từ âm đạo.
- Giai đoạn chuyển dạ thật sự
Những cơn gò tử cung sẽ ngày càng đau nhiều hơn và thường xuyên hơn so với cơn gò trong giai đoạn sớm. Giai đoạn này, cổ tử cung sẽ mở rộng từ 4 – 10cm, chuẩn bị để em bé được ra ngoài.
Mẹ bầu có thể nhận thấy cơn gò này bao quanh cơ thể từ lưng ra trước bụng. Có thể bị chuột rút ở chân và đau. Hãy đến bệnh viện ngay nếu mẹ bầu nhận thấy các cơn gò kéo dài từ 45 đến 60 giây và lặp lại sau 3 – 5 phút.
Trong lúc chuyển dạ, cổ tử cung mở rộng từ 7 – 10cm, cơn gò tử cung cũng sẽ kéo dài từ 60 đến 90 giây và khoảng cách giữa mỗi cơn gò là 30 giây đến 2 phút. Cơn gò thậm chí có thể chồng lên nhau để đẩy em bé ra ngoài.
Ở mỗi thai phụ cảm nhận về cơn gò tử cung sẽ khác nhau. Đau đầu và buồn nôn là 2 triệu chứng thường gặp nhất đi kèm theo cơn gò tử cung sắp sinh. Ngoài ra, mẹ bầu cũng có thể cảm thấy:
- Nóng ran người
- Ớn lạnh
- Bị nôn ói
- Đầy hơi, ợ hơi, xì hơi...
3. Cách giúp mẹ bầu dễ chịu hơn với những cơn gò tử cung
Khi cơ thể xuất hiện cơn gò tử cung khi mang thai thì mẹ bầu có thể áp dụng một số mẹo nhỏ dưới đây để giúp giảm đau:
- Nếu là cơn gò Braxton – Hicks, mẹ nên tắm nước ấm hoặc dùng một chai nước ấm bọc trong chiếc khăn mềm để chườm nhẹ lên bụng bầu. Để tránh gây hại thai nhi, mẹ chỉ nên tắm nhanh và phải lưu ý đến nhiệt độ nước.
- Uống một ly nước ấm có thể giúp làm dịu cơn đau.
- Khi cảm thấy đau, mẹ bầu có thể thử hít thở chậm hoặc thay đổi tư thế nằm.
- Tìm cách quên đi những cơn đau bằng cách nghe nhạc, massage,...
Uống nước ấm giúp làm giảm cơn đau của các cơn gò tử cung (Nguồn: Internet)
Đôi khi những cơn gò tử cung không xuất hiện ngẫu nhiên mà do có sự tác động từ bên ngoài. Những cái xoa chạm bụng hay việc se đầu ti cũng có thể kích thích tử cung dẫn đến co thắt nhiều hơn. Vì thế, mẹ bầu không nên xoa bụng hoặc se đầu ti vào những tuần “nhạy cảm” vì dễ có nguy cơ sinh non.
4. Khi nào cần nhập viện?
Phần lớn các mẹ sẽ không thể nhận biết đâu là cơn gò thật sự để nhập viện. Vì thế, mẹ hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước nếu mẹ lo lắng và băn khoăn về tình trạng của mình. Ngoài ra, hãy đến bệnh viện nếu cơn gò có các đặc điểm sau đây:
- Xảy ra thường xuyên cho dù không gây đau.
- Không giảm khi mẹ bầu uống nước, nghỉ ngơi hay thay đổi vị trí.
- Xảy ra trước tuần 37 của thai kỳ.
- Tăng dần về thời gian, khoảng cách và cường độ.
- Kèm theo đau đớn nhiều, chảy máu, vỡ ối hay rỉ ối và những dấu hiệu sắp sinh khác.
Thật ra những cơn gò tử cung hay những cơn đau đẻ mà mẹ bầu phải chịu đựng là những điều thiêng liêng và chỉ xảy ra tạm thời. Đến khi em bé chào đời, mọi chuyện sẽ ổn. Vì thế các mẹ không nên quá căng thẳng hay lo lắng, đảm bảo sức khỏe và tinh thần thật tốt sẽ giúp mẹ có được một cuộc “vượt cạn” thành công.
