Cưới hỏi được xem là một trong ba việc trọng đại của đời người. Số lượng ca dao, tục ngữ về đám cưới vô cùng đồ sộ trong dân gian là một trong những minh chứng rõ ràng nhất cho sự quan tâm, coi trọng của người xưa. Hãy cùng VOH khám phá vẻ đẹp của tình yêu, phong tục tập quán cũng như những cung bậc cảm xúc của con người xoay quanh chuyện “dựng vợ gả chồng” trong bài viết sau.
Ca dao, tục ngữ về đám cưới, đám hỏi và phong tục
Không chỉ thể hiện niềm vui, niềm hạnh phúc của đôi uyên ương trong ngày trọng đại, ca dao, tục ngữ về đám cưới, đám hỏi còn phản ánh các phong tục tập quán, các nghi lễ cưới hỏi truyền thống. Khi tìm hiểu chúng ta sẽ có cơ hội được khám phá những nét đẹp văn hóa lâu đời của người Việt!
Thành ngữ, tục ngữ
- Dựng vợ gả chồng
- Kết tóc xe tơ
- Môn đăng hộ đối
- Lại mặt to hơn đám cưới
- Vợ không cheo như cù nèo không móc
- Gái lớn trong nhà như ma chưa cất
- Ai chê đám cưới, ai cười đám ma
- Đám cưới chọn ngày, đi cày chọn hướng
- Cưới vợ thì ra, làm nhà thì tốn
- Cưới vợ không cheo, mười con heo cũng mất
- Mua trâu xem vó, lấy vợ xem nòi
- Trai con một thì lấy, gái con một thì đừng
- Lấy kẻ chê chồng, chớ lấy kẻ chồng
- Lấy vợ xem tông, lấy chồng xem giống
- Vợ chồng cùng một tuổi, ngồi duỗi ra mà ăn
- Lấy vợ xem tuổi đàn bà, làm nhà xem tuổi đàn ông.
Ca dao
- Hỏi vợ thì cưới liền tay
Chớ để lâu ngày thiên hạ gièm pha! - Tậu trâu, lấy vợ, làm nhà
Trong ba việc ấy lọ là khó thay. - Chém cha cái đất Kẻ Đê
Chưa đi làm rể đã về làm dâu. - Tuy rằng áo rách tày sàng
Đủ đóng đủ góp với làng thì thôi. - Có cưới mà không có cheo
Nhân duyên trắc trở như kèo không đanh. - Mâm trầu, hũ rượu đàng hoàng
Cậy mai đến nói phụ mẫu nàng thì xong. - Chưa bức chưa vội chưa cần
Trước sau cũng chỉ một lần mà thôi. - Đưa dâu bằng sõng, bằng ghe
Chớ đưa bằng bè ướt áo bà mai. - Anh về dọn dẹp loan phòng
Mười ba nhóm họ, bữa rằm rước dâu. - Có thật không em, có chắc không em?
Để anh về rọc lá, gói nem bó giò. - Anh lấy em có cheo có cưới
Đủ mặt họ hàng, xóm dưới làng trên. - Tân hôn hai gối một mền,
Vái ông Tơ bà Nguyệt xe bền đôi ta. - Ào ào gió thổi về đông
Có cheo có cưới, vợ chồng mới nên. - Bắc thang lên hái ngọn trầu xanh
Cả cheo lẫn cưới xin anh một ngàn. - Tay cầm rựa lụt chém mụt măng vòi
Để anh coi phụ mẫu em đòi bao nhiêu? - Tháng mười mắc tuổi đôi ta
Tháng một tháng chạp mắc tuổi mẹ với cha hết rồi. - Cưới em tám tỉn mật ong
Chín cót xôi trắng mười nong xôi vò. - Tấm giấy vàng đề hàng chữ thọ
Rước em về hai họ chứng minh. - Phía bên em trăm việc lo toan,
Phía bên anh có ngó ngàng gì đâu na? - Anh có thương em đem bạc với tiền,
Chuộc duyên em lại, kết nguyền với anh. - Têm trầu về giắt mái rui
Cúi đầu lạy mẹ làm sui cho gần. - Anh về hỏi mẹ cùng thầy
Có cho làm rể bên này hay không? - Trồng tre trở gốc lên trời
Con chị qua đời thì cưới con em. - Trăng rằm mười sáu trăng treo
Anh đóng giường lèo cưới vợ Nha Trang. - Quan cưới em bằng kiệu em cũng không thèm
Anh cưới em bằng xuồng ba lá em cũng nguyền theo không. - Trai khôn tìm vợ chợ đông,
Gái khôn tìm chồng giữa chốn ba quân. - Gái khôn tránh khỏi đò đưa,
Trai khôn tránh khỏi vợ thừa người ta. - Cưới nàng đôi nón Gò Găng
Xấp lãnh An Thái, một khăn trầu nguồn. - Anh về têm một trăm miếng trầu cho tinh tuyết,
Bỏ vào hộp thiếc, khay cẩn xà cừ
Để em vòng tay vô thưa với thầy, với mẹ: Gả chừ cho anh. - Ai chồng, ai vợ mặc ai
Bao giờ ra bản, ra bài hẵng hay
Bao giờ tiền cưới trao tay
Tiền cheo rấp nước mới hay vợ chồng.
- Ai chồng, ai vợ mặc ai
Bao giờ ra bản, ra bài hẵng hay
Bao giờ tiền cưới trao tay
Tiền cheo rấp nước mới hay vợ chồng. - Má ơi, con má chính chuyên
Ghe hầu đi nói một thiên tiền đòi
Không tin giở hộp ra coi
Đôi bông ở dưới, tiền đòi ở trên. - Em về thưa với mẹ cha
Bắt lợn đi cưới bắt gà đi cheo
Đầu lợn lớn hơn đầu mèo
Làng ăn không hết làng treo cột đình
Ông xã đánh trống thình thình
Quan viên áo mũ ra đình ăn cheo. - Cưới em mười chín con trâu
Mười hai con lợn thì dâu mới về
Dâu về dâu chẳng về không
Dâu thì đi trước ngựa hồng theo sau - Năm xưa thầy mẹ bảo em
Chọn mua lấy quả dâu tiên xứ Truồi
Để nhà anh tới chịu lời
Ăn dâu quả ngọt ngẫm người biết ta. - Nên duyên như lá tìm cành
Như chim tìm tổ, như anh tìm nàng
Đừng vì xà tích, khuyên vàng
Nghe lời mụ mối mà mang lấy sầu. - Trồng tre chẳng dám ăn măng
Để cho tre lớn, kết bè đưa dâu
Đưa dâu thì đưa bằng ghe
Đừng đưa bằng bè, ướt áo cô dâu. - Anh về thưa với mẹ cha
May chăn cho rộng để mà đắp chung
Sập, bình phong, chăn bông, chiếu miến
Trong thì lụa xuyến, ngoài miến the đôi
Chẳng đâu hơn nữa anh ơi! - Cha mẹ bậu thách cưới một trăm
Qua đi chín chục, thêm trăm đi ngoài
Cha mẹ bậu thách cưới đôi hoa tai
Qua ra thợ bạc, đánh hai đôi liền
Trăm quan thử hỏi mấy tiền?
Nghìn xưa ai có mua duyên bằng tiền! - Cỗ cưới em thật là sang
Bánh đa cả sọt, bỏng rang cả sề
Họ mạc ăn uống thỏa thuê
Lại lấy phần về ít hạt bỏng rơi! - Anh lui về têm năm miếng trầu cho tốt
Chuốc một chén rượu cho đầy
Đặt lên tràng kỉ, bàn xây
Anh đứng đó, em lại đứng đây
Để em thưa mẹ, để em bẩm thầy
Người có y tâm chước lượng bận này ta trao duyên. - Bước xuống tàu, mua tô mua tộ
Bước lên lề lộ, mua bộ chén chung
Chén lớn bịt bạc, chén nhỏ bịt vàng
Rượu lưu ly rót để hai hàng
Đền ơn cha mẹ dắt nàng ra đi. - Chàng cưới thiếp bạc nén, vàng thoi,
Chàng về lựa họ cho hẳn, cho hòi
Đàn ông đội nón Gò Găng quai tả,
Đàn bà nón thượng quai liên,
Con trai đi hậu vác tiên,
Mặc áo màu huyền, bịt khăn nhiễu lượt.
Võng chàng đi trước, võng thiếp đi sau.
Thiên hạ ngó vô: đám cưới nhà giàu
Sui gia cũng xứng, kép đào cũng xinh. - Sáng ra đi chợ anh mua chục li lớn, chục li nhỏ
Chục li sơn đỏ, chục li nhỏ sơn vàng
Rượu sâm banh rót để hai hàng
Trước đền ơn phụ mẫu, sau rỡ ràng đôi ta. - Cưới em chín quả cau vàng
Cưới em chín chục họ hàng ăn chơi
Vòng vàng kéo lấy mười đôi
Lụa là chín tấm, tiền rời nghìn quan
Gọi là có hỏi có han
Mười chum rượu nếp cheo làng là xong. - Cưới em có cánh con gà
Có dăm sợi bún, có vài hạt xôi
Cưới em còn nữa, anh ơi!
Có một đĩa đậu, hai môi rau cần
Có xa dịch lại cho gần
Nhà em thách cưới có ngần ấy thôi
Hay là nặng lắm anh ơi
Để em bớt lại một môi rau cần. - Diết da da diết quá chừng
Em cho anh chúi một cái em đừng kêu đau
Đến mùa bẹ ấp cành cau
Anh mang con lợn, cơi trầu đền em. - Một rằng mình quyết lấy ta
Ta về bán cửa bán nhà mà đi
Ta về bán núi Ba Vì
Bán chùa Hương Tích, Phật đi làu làu
Ta về bán hết ngựa trâu
Bán hột thầu dầu, bán trứng gà ung
Bán ba mươi sáu Thổ công
Bán ông Hành khiển, vợ chồng Táo quân
Bán từ giờ Ngọ giờ Dần
Giờ Tí giờ Sửu giờ Thân giờ Mùi
Ta về bán cả que cời
Bán tro đun bếp bán trăm khêu đèn
Ta về bán trống bán kèn
Có gì bán hết, lấy tiền cưới em. - Bước xuống ruộng sâu mảng sầu con bìm bịp
Nước lớn rồi đâu còn kịp kiếm ăn
Dẫu thương anh, em vẫn giữ đạo hằng
Anh về cậy mai tới nói, phụ mẫu bằng em mới ưng. - Ai bưng trầu rượu tới đó
Chịu khó bưng về
Em thương anh thảm thiết trăm bề
Heo vay cau tạm áo mượn võng thuê
Thầy mẹ em nay nhún mai trề
Dạ không dám dạ, em không dám chê anh nghèo. - Trèo lên cây gạo cao cao
Lệ cheo làng Nhót độ bao nhiêu tiền?
Cheo thời có bảy quan hai
Lệ làng khảo rể trăm hai mươi vồ
Thôi thôi tôi giã ơn cô
Tiền cheo cũng nặng, trăm vồ cũng đau. - Gió đưa cành trúc la đà
Gió đưa anh Bảy về nhà chị Ba
Anh Bảy đi cưới chị Ba
Vừa trầu vừa rượu hết ba mươi tiền
Nào phần mua chả mua nem
Mua cặp lồng đèn cho họ ngồi mâm
Ông cai, bà ký ngồi trên
Cha mẹ ngồi giữa, hai bên họ hàng. - Chàng cưới thiếp bạc nén, vàng thoi
Chàng về lựa họ cho hẳn cho hòi
Đàn ông đội nón Gò Găng quai tả
Đàn bà nón thượng quai liền
Con trai đi hậu vác tiền
Mặc áo màu huyền, bịt khăn nhiễu lượt
Võng chàng đi trước, võng thiếp theo sau
Thiên hạ ngó vô: Đám cưới nhà giàu!
Sui gia cũng xứng, kép đào cũng xinh. - Trèo lên cây gạo con con
Muốn lấy vợ giòn phải nặng tiền cheo
Muốn lấy vợ giòn phải nặng tiền cheo
Nặng là bao nhiêu?
Ba mươi quan quý.
Mẹ anh có ý mới lấy được nàng
Mai mẹ anh sang, mẹ nàng thách cưới
Bạc thì trăm rưỡi, tiền chín mươi chum
Lụa thì chín tấm cho dày
Trâu bò chín chục đuổi ngay vào làng.
Anh sắm được anh mới hỏi nàng
Nếu không sắm đủ chớ vào làng làm chi! - Ai về đừng bảo cầm khăn
Có một đồng bạc để dành cưới em
Ba hào thời để mua tem
Mời hết thiên hạ anh em xa gần
Cưới em ăn uống linh đình
Sơn Tây, Hà Nội đồn mình lấy ta
Một hào anh mua con gà
Hào hai đi chợ, hào ba đi tàu
Năm xu mua gói thuốc lào
Hào tư mua gói chè tàu uống chơi
Một hào đong gạo thổi xôi
Năm xu mua thịt, còn thời rau sưa
Anh ngồi anh tính cũng vừa
Cưới em đồng bạc còn thừa một xu. - Anh là con trai nhà nghèo
Nàng mà thách thế anh liều anh lo
Cưới em anh nghĩ cũng lo
Con lợn chẳng có, con bò thì không
Tiền gạo chẳng có một đồng
Thiên hạ hàng xứ cũng không đỡ đần
Sớm mai sang hiệu cầm khăn
Cầm được đồng bạc để dành cưới em
Ba hào anh để mua tem
Gửi thư mời khắp anh em xa gần
Trăm năm kết ngãi Châu Trần
Nhớ ngày nên lứa giao loan với mình
Họ hàng ăn uống linh đình
Cả tỉnh Hà Nội đồn mình lấy ta
Hào tư anh để mua gà
Sáu xu mua rượu, hào ba đi tàu
Bẩy xu mua lấy trăm cau
Một hào mua gói chè tầu uống chơi
Một hào cả đỗ lẫn xôi
Một hào gạo tẻ với nồi rau dưa
Anh ngồi anh tính cũng vừa
Cưới em đồng bạc chẳng thừa một xu. - Một mừng Tần Tấn gặp nhau,
Hai mừng ngỏ ý Trần Châu một nhà
Ba mừng vui vẻ giao hòa
Bốn mừng đây đó trước xa sau gần
Năm mừng đi lại ân cần
Sáu mừng không để đêm xuân mơ màng
Bảy mừng nên đạo cương thường
Tám mừng giải tỏ lời nguyền thề chung
Chín mừng tiếp khách non bồng,
Mười mừng kết nghĩa loan phòng từ đây. - Em là con gái nhà quê
Ham bên tài sắc nhiều bề ái ân
Chẳng ham tham phú phụ bần
Duyên rằng duyên phải nợ nần nhau đây
Chàng có sang, chàng phải chọn ngày
Mối manh cho rõ xe dây xích thằng
Cầm cân chàng nhấc cho bằng
Một bên cối đá một đằng tiền cheo
Hỏi chàng rằng có hay nghèo
Lệ làng phải sửa bấy nhiêu mới từng
Chín con gà luộc cho tươm
Chín mâm xôi xới chàng đơm cho đầy
Cau non chín thúng rõ đầy
Rượu chín trăm hũ chàng rày đưa sang
Trước là theo tục lệ làng
Nhà em chật hẹp xin chàng chớ lo
Xin chàng lấy chín con bò
Chín gánh gạo nếp, chín vò rượu tăm
Gạo tẻ chàng sửa chín trăm
Chàng trông cho rõ kẻo lầm chàng ơi
Xin chàng lấy chín mâm xôi
Chín con gà luộc lễ nơi ông bà
Trước là lễ tổ tiên nhà
Sau là bạn hữu người ta trông vào
Xin chàng chín tấm gấm đào
Để may chăn áo, còn bao may mùng
Xin chàng chín chén vàng hồng
Để thiếp kéo nhẫn, kéo vòng đeo tai
Còn thừa thiếp chẳng cho ai
Để làm vốn liếng một mai đưa về
Xin chàng lấy chín cành huê
Cành bạc lá bạc nở ra huê vàng
Rễ nó ăn xuống dọc ngang
Nụ nó bằng vàng, quả nó đồng đen
Chín cây chín ả nàng tiên
Đánh đu cành bạc giữ gìn cành hoa
Trước là phong cảnh nhà ta
Sau để trong nhà cho dễ làm ăn
Nhà thiếp thực là khó khăn
Tiền nong chẳng có nhất văn một đồng
Xin chàng chín chiếc thuyền rồng
Chiếc thì đón rể chiếc hòng đưa dâu
Xin chàng lấy chín con trâu
Chín mươi mẫu ruộng thì dâu mới về.
Những câu ca dao, tục ngữ đám cưới và tình yêu đôi lứa
Các câu ca dao, tục ngữ về cưới hỏi trong dân gian đề cập đến rất nhiều vấn đề. Bên cạnh phong tục thì chúng còn mang đến cho chúng ta những thông điệp sâu sắc về tình yêu đôi lứa, về duyên phận, về những câu chuyện xoay quanh việc trọng đại của đời người.
Tất cả đều được thể hiện thông qua bức tranh tâm tư, tình cảm vô cùng chân thực, sống động nhưng cũng rất đỗi bình dị, gần gũi của người xưa.
- Ngó lên mây bạc trời hồng
Thương em, hỏi thiệt có chồng hay chưa? - Ăn bận anh dài vắn cho xong
Kiệm cần dư dả để phòng cưới em. - Ơi em nho nhỏ, cắt cỏ giữ trâu,
Bước qua năm nữa, anh bưng trầu cưới em. - Tuy anh nghèo nhưng dòng họ anh đông
Người giúp một đồng, cũng đủ cưới em. - Mạ non mà cấy đất biền
Mưa hòa, gió thuận, có tiền cưới em. - Chuồn chuồn đậu ngọn dưa leo
Trông trời mau sáng mần heo cưới nàng. - Vắn tay với chẳng tới kèo
Cha mẹ anh nghèo cưới chẳng đặng em. - Ai ơi hưởng lấy kẻo chầy
Xem hoa chớm nở, chờ ngày vu quy. - Trời mưa thấm ướt lá bầu
Mấy ai lấy được cô dâu hiền lành. - Một năm là mấy mùa xuân
Gái kia hồ dễ mấy lần đưa dâu. - Tiếc công anh làm rể vun rơm
Cha mẹ không gả, ăn bụng cơm rồi về. - Uổng tiền mua giống mía sâu
Để dành đi cưới con dâu mà nhờ. - Đừng ham nhà ngói cao nền
Lăn thân vô đó biết bền hay không? - Trăng rằm, mười sáu trăng treo
Vợ cưới chưa chắc, vợ theo chắc gì. - Ai về nhắn với ông câu,
Cá ăn thời giật, để lâu mất mồi. - Họ giàu họ nghinh hôn giá thú
Hai đứa mình nghèo dụ dỗ nhau đi. - Tai nghe chạo rạo xóm Bầu
Nói anh hỏi vợ nhà giàu con ai? - Ba phen trầu hổi cả ba
Phen này hổi nữa thiệt là số anh. - Mạ non bắt nhẻ cấy biền
Thương em đứt ruột, chạy tiền không ra. - Thò tay ngắt ngọn dưa leo
Để anh lo cưới, đững theo nẫu cười. - Ai ăn cau cưới thì đền
Tuổi em còn bé chưa nên lấy chồng. - Anh về bán bộ trã rang
Bán đôi đũa bếp, cưới nàng có dư. - Ai bưng bầu rượu tới đó thì chịu khó bưng về,
Kẻo em đây đang còn theo chân thầy mẹ cho trọn bề hiếu trung. - Trăng rằm mười sáu trăng treo
Anh về sửa soạn mua heo nạp tài. - Bậu đừng đàn đúm mà hư
Anh về thưa lấy mẫu từ cưới em. - Ai cười, mặc kệ ai cười,
Ðôi ta chung vốn kiếm lời nuôi nhau. - Tay bưng quả bột huỳnh tinh
Phải duyên em bán, phải tình anh mua. - Tham nơi rậm lá nhiều cành
Tham nơi lắm chị lắm anh đặng nhờ. - Trèo lên chót vót cây bần
Vái anh đi cưới vợ sóng thần nhận ghe. - Dọn đất kỹ càng, anh trồng hàng vạn thọ
Anh cưới vợ vườn về đọ với em.
- Em đành phụ mẫu không đành
Hai đứa mình trải chiếu ngoài thành lạy vô. - Hai đưa mình đành, phụ mẫu cũng đành
Đấng làm cha mẹ đâu nỡ dứt duyên lành của con. - Ước gì em chửa có chồng
Anh thưa cha với mẹ mang rượu nồng đón em. - Cắn ngón tay trỏ lấy máu đề thơ
Gởi thơ lên kêu anh kiếm vợ đừng chờ
Em đây còn nhỏ tuổi để cha mẹ nhờ đôi năm. - Thùng thùng cắc cắc
Chim đậu không bắt, để bắt chim bay
Cưới em chẳng đặng, anh thương hoài ngàn năm. - Nay em còn cha còn mẹ, còn cô còn bác,
Nên em không dám tự tung tự tác một mình.
Anh có thương em, cậy mai dong đến nói,
Cha mẹ đành em cũng sẽ ưng. - Chuồn chuồn bay thấp
Nước ngập ruộng vườn
Nghe lời em nói càng thương
Anh về mua đất lập vườn cưới em. - Trăng rằm mười sáu trăng thanh
Thiên hạ ngủ hết còn anh với nàng
Kề vai hỏi thử bạn vàng
Cha mẹ không gả, còn nàng tính sao? - Bước lên cầu, cầu oằn cầu oại
Bước xuống tàu, tàu chạy, tàu nghiêng
Em ơi ở lại đừng phiền
Anh đi làm mướn kiếm tiền cưới em. - Hòn đá đóng rong vì dòng nước chảy
Hòn đá bạc đầu vì bởi sương sa
Em thương anh không dám nói ra
Sợ mẹ bằng biển, sợ cha bằng trời
Anh với em cũng muốn kết đôi
Sợ vầng mây bạc trên trời mau tan. - Tay anh cầm chai rượu buồng cau
Đi ngả đàng sau, thầy mẹ chê khó
Đi đàng cửa ngõ, chú bác chê nghèo
Nhằm chừng duyên nợ cheo leo
Sóng to thuyền nặng không biết chống chèo có qua không. - Anh về thu xếp cửa nhà
Lòng em đã định ắt là phải nên
Chớ nghe thầy mẹ ép duyên
Cứ nhời bà Nguyệt mà nguyền tình chung
Dù ai rẽ rối tơ hồng
Thì anh cứ dốc một lòng đợi em. - Trầu têm một lá
Trình má biết cho
Một hai trót đã hẹn hò
Trẻ thơ trót dại đã theo đò quá giang
May ra chung quán chung làng
Thì câu tình nghĩa đá vàng cũng chung. - Quan trên tống trát về làng
Cấm gái hai chồng chớ nào có cấm trai hai vợ
Cưới em về đặng phụ trợ gia cư. - Anh thương em đừng vội nắm tay
Anh về cậy mối cậy mai tới nhà
Mai đây ta ở cùng ta
Thức khuya dậy sớm, cha mẹ già nuôi chung. - Hồi buổi ban đầu,
Em biểu anh têm ba miếng trầu cùng ly rượu lạt,
Anh lắc đầu sợ tốn,
Giờ em đã có chồng, sao anh biểu trốn theo anh? - Người ta giàu thì đầu heo, mâm thịt
Hai đứa mình nghèo thì cặp vịt, đôi bông
Làm cho cha mẹ vui lòng
Đèn lên đôi ngọn, bá tòng xứng đôi. - Vườn em đã có hàng cau
Nhà anh có chiếc cơi thau đựng đầy
Anh về thưa với mẹ thầy,
Anh sang làm rể Tết này là xong. - Liều mình lội xuống ao sâu
Đặng đo miệng cá, uốn câu cho vừa
Gá duyên đừng kén, đừng lừa
Cụm mây kia đen đặc
Ngọn gió lùa cũng tan. - Ba má em không tham nơi nồi đồng thịt xắt
Mà chịu nơi cơm hẩm, nồi đất, muối rang
Một mai có thất cơ lỡ vận, thì thế gian khỏi chê cười. - Tay anh cầm ngòi viết ngọc
Đầu anh đội lá đơn vàng
Ba năm anh chẳng nói được nàng
Rồi đây anh kiện tới ông Ngọc Hoàng cho coi! - Tai nghe nẫu đã sang nhà
Chờ ngày đi hỏi vậy, mà có không
Kẻ đồn có, người lại nói không
Có không nói thiệt, để anh trông mất lòng. - Anh đi ba bước lại dừng
Quế đây không ngậm, ngậm gừng chi cay
Em có chồng sao em chẳng cho hay
Để anh mòn mỏi, tháng ngày đợi mong. - Em về thưa với mẹ cha
Mua gỗ sông Bứa làm nhà sông Thao
Nước sông Thao biết bao giờ cạn
Núi Ba Vì biết vạn nào cây
Em hiền lấy được anh đây. - Nàng về giã gạo ba trăng
Để anh gánh nước Cao Bằng về ngâm
Nước Cao Bằng ngâm thì trắng gạo
Anh biết em liệu có được chăng
Trần trần như Cuội cung trăng
Biết rằng cha mẹ có bằng lòng không?
Để anh chờ đợi luống công
Trước sau anh vẫn một lòng yêu em. - Anh mong tát biển cấy kê
Tát sông Bồ Ðề nhổ mạ cấy chơi
Bẻ que đo Trời
Đan lồng nhốt kiến
Thầy mẹ thương đến
Bắt voi coi giò
Thầy mẹ gả cho
Rước voi làm lễ
Anh đi làm rể
Che hai lọng vàng
Nhà anh thì ở giữa làng
Lấy vàng làm cột
Dát bạc làm tranh
Cưa gỗ lim làm thành
Chẻ ngà voi làm lạt
Anh đặt chuyện hát
Nói láp em nghe,
Nhà anh cột nứa, kèo tre… - Trăm năm hội ngộ tình cờ
Đàn cầm anh gảy câu thơ anh đề
Muốn cho thuận nẻo đi về
Anh sang làm rể em về làm dâu
Số giàu lấy khó cũng giàu
Số nghèo chín đụn mười trâu cũng nghèo
Phải duyên phải kiếp thì theo
Khuyên em chớ nghĩ giàu nghèo làm chi
Em ơi chữ vị là gì
Chữ dục là muốn, chữ tùy là theo. - Trai tân vợ con chưa có
Gái thanh nhàn chờ đợi lấy nhau
Đôi ta cầm đôi dao cau
Chỉ trời vạch đất lấy nhau phen này
Chẳng tin đi hỏi ông thầy
Chàng thì tuổi ngọ, em nay tuổi mùi
Em thì mười tám đôi mươi
Chàng nay hăm mốt, tốt đôi chăng là
Chàng về hỏi mẹ cùng cha
Có cho anh lấy vợ xa hay đừng
Tay em cầm gói muối gừng
Gừng cay muối mặn xin đừng quên nhau. - Làng Láng có nghề trồng rau
Nhà anh có cả sân sau, ngõ ngoài
Em ơi ngày một, ngày hai
Mẹ anh đã tính mang vài buồng cau
Trầu tươi, lá đẹp, đủ đầu
Sắm sanh đủ lễ qua cầu đón em. - Bụi tre lúp xúp, bụi trảy lùm xùm
Anh mà có vợ em dùm đôi bông
Bao giời đến lượt em lấy chồng
Anh đem trả vốn anh không lấy lời. - Ruộng gò dài lối đau lưng
Không ai rước mối tôi gọi xưng bằng chồng
– Ngửa tay, khuyên hết nậu đồng
Xăn quần rước mối, tui làm chồng được chưa? - Trên trời có đám mây xanh
Ở giữa mây trắng chung quanh mây vàng
Ước gì anh lấy được nàng
Hà Nội Nam Định dọn đàng đưa dâu
Tỉnh Thanh cung đốn trầu cau
Nghệ An thời phải thui trâu mổ bò
Hưng Yên quạt nước hỏa lò
Thái Bình thời phải giã giò gói nem
Ninh Bình trải chiếu bưng mâm
Hải Dương vót đũa phủ Đông đúc nồi
Sơn Tây gánh đá nung vôi
Bắc Cạn thời phải thổi xôi nấu chè
Gia Định hầu điếu hầu xe
Phủ Đình thời phải chém tre bắc cầu
Anh mời mười tám nước chư hầu
Nước Tây nước Tàu anh gửi tận nơi
Anh mời hai họ nhà trời
Ông Sấm ông Sét đứng đầu Thiên Lôi. - Ước gì anh lấy được nàng
Để anh thu xếp họ hàng đón dâu
Ông sấm ông sét đi đầu
Thiên Lôi, La Sát đứng hầu hai bên
Cầu vồng, mống cái bày lên
Hai họ ăn uống, có tiên ngồi kề
Trăng vàng sao bạc bốn bề
Kỳ lân, sư tử đưa về tận nơi
Sắm xe sắm ngựa nàng chơi
Ngựa thời bằng gió, xe thời bằng mây
Nàng thời má đỏ hây hây
Ước gì anh được đón ngay nàng về.
Ca dao, tục ngữ về đám cưới hài hước, trào phúng
Những câu ca dao, tục ngữ về đám cưới dưới đây mượn giọng điệu hài hước, trào phúng để châm biếm, phơi bày hiện thực đồng thời gửi gắm cho con người nhiều bài học giáo trị. Muốn hiểu hơn về các phong tục cưới hỏi xưa cũng như cảm nhận được tinh thần lạc quan của người xưa trong cuộc sống thì bạn nhất định đừng bỏ qua.
- Lêu lêu mắc cỡ lêu lêu
Hồi nói không gả, nay kêu không thèm. - Vái trời cưới được cô Năm
Làm chay bảy ngọ, mười lăm ông thầy. - Không cau ăn vỏ cò ke
Chồng chưa đi nói chạy khoe khắp làng. - Cây tre lóng cụt lóng dài
Anh lấy em vì bởi ông mai lắm lời. - Lấy anh, anh sắm sửa cho:
Cái bị, cái bát, cái quạt mo đuổi ruồi. - Thình thình trống đập thình thình
Ông chánh, ông phó ra đình thu cheo. - Người ta bắt chạch đằng đầu
Mẹ em tham giàu, bắt chạch đằng đuôi. - Gạo ngon nấu cháo chưa nhừ
Mặt em có thẹo, anh trừ đôi bông. - Bần gie, bần liệt, đóm đậu ngọn bần
Anh đi cưới vợ em vái cho sóng thần nhận ghe. - Câu tôm không đủ kho khô
Tiền đâu mà lấy mấy cô răng vàng. - Cầm chài mà vãi vô nia
Cưới con bá hộ đặng chia gia tài. - Ai đến cưới, một trăm mới cho vào
Chín chục, đứng hàng rào ngó vô. - Cóc hủi núp bụi tre còi
Tui không dạm nó, nó đòi lấy tui. - Còn duyên, anh cưới ba heo
Hết duyên, anh cưới con mèo cụt đuôi. - Cu cu mà đậu nóc chùa
Cho anh cưới chịu đến mùa trả khoai. - Cô dâu hư đã quá chừng,
Thưa thớt trăm chuyện, áo quần chẳng nên. - Ba nơi đi nói chẳng màng
Chờ nơi chết vợ sẵn sàng nhảy vô. - Chưa lấy được nường thì trải bàn tay nường ngồi
Lấy được nường rồi, manh chiếu cũng chẳng được ngồi, nữa là bàn tay. - Tưởng giếng sâu qua nối sợi dây cụt
Ai dè giếng cạn nó hụt cái sợi dây
Qua tới đây mà không cưới được cô Hai mầy
Qua chèo ghe ra biển… đợi nước đầy qua chèo vô. - Duyên em đáng giá ngàn vàng
Anh về bán cả họ hàng cưới em
– Anh về bán cái hột xoàn
Bán thêm cây vàng dư sức cưới em. - Trời mưa cho ướt lá răm
Trai tơ đòi vợ khóc thầm cả đêm
Khóc rồi bị mẹ đánh thêm
“Vợ đâu mà cưới nửa đêm cho mày?” - Cưới em ba họ nhà Trời
Đi xuống hạ giới cùng người rước dâu
Ngọc Hoàng cũng phải xuống chầu
Thiên Lôi, Thủy Tế đứng hầu đôi bên
Cầu vòng, mống cụt kéo lên
Xe mây ngũ sắc đưa viền tận nơi. - Thiên minh minh, địa minh minh
Có con không gả cho mình
Mai sau trồng bí mình rình dứt dây... - Cưới em có một tiền hai
Có dăm sợi bún, có vài hạt xôi
Họ hàng ăn uống xong rồi
Tôi xin cái chảo, tôi lôi nó về. - Anh về bán đất cây đa
Bán cặp trâu già mới cưới đặng em
– Anh về bán một bầy gà
Anh qua anh cưới hết cả bà lẫn con.
- Ai bì anh có tiền bồ,
Anh đi anh lấy sáu cô một lần.
Cô Hai buôn tảo bán tần,
Cô Ba đòi nợ chỗ gần chỗ xa,
Cô Tư dọn dẹp trong nhà,
Cô Năm sắc thuốc, mẹ già cô trông.
Cô Sáu trải chiếu giăng mùng,
Một mình cô Bảy nằm chung với chồng. - Mình rằng mình quyết lấy ta
Ðể ta hẹn cưới hăm ba tháng này
Hăm ba nay đã đến ngày
Ta hẹn mình rày cho đến tháng giêng
Tháng giêng năm mới chưa nên
Ta hẹn mình liền cho đến tháng hai
Tháng hai có đỗ có khoai
Ta lại vật nài cho đến tháng tư
Tháng tư ngày chẵn tháng dư
Ta lại chần chừ cho đến tháng năm
Tháng năm là tháng trâu đầm
Ta hẹn mình rằng tháng sáu mình lên
Tháng sáu lo chửa kịp tiền
Bước sang tháng bảy lại liền mưa ngâu
Tháng bảy là tháng mưa ngâu
Bước sang tháng tám lại đầu trăng thu
Tháng tám là tháng trăng thu
Bước sang tháng chín mù mù mưa rươi
Tháng chín là tháng mưa rươi
Bước sang tháng mười đã đãi mưa đông
Quanh đi quẩn lại em đã có chồng
Như chim trong lồng, như cá cắn câu. - Ông Trăng mà lấy bà Trời
Tháng năm đi cưới, tháng mười nộp cheo
Sỏ lợn lớn hơn sỏ mèo
Làng ăn chẳng hết đem treo cột đình
Ông xã đánh trống thình thình
Quan viên mũ áo ra đình ăn cheo. - Thầy mẹ gả em cho anh
Không đòi bạc cũng chẳng đòi vàng
Đòi con cua tám gọng hai càng cân nhau! - Anh đi năm bảy dặm truông
Anh cưới cô vợ như khuôn bánh xèo
Anh đi năm bảy dặm đèo
Anh cưới cô vợ như mèo mắc mưa
Vợ anh, em thấy đã thèm
Như con còng gió bèm hèm cửa hang. - Lấy bà thời phải nuôi bà
Không thời bà bán cột nhà bà ăn
Lấy ông thời phải nuôi ông
Không thời ông bới tổ tông nhà mày! - Cọp mà vật mấy ông thầy địa,
Voi mà giày mấy lão coi ngày
Trớ trêu họ khéo đặt bày,
Đôi ta thương nhau thiệt
Có lý nào trời không định đôi? - Em về thưa với mẹ cha
Anh chẳng có lợn, có gà đi cheo
Anh có cái cối giã bèo
Anh xin bán để nộp cheo cho làng
Bao giờ anh cưới được nàng
Vợ chồng ta dựng tòa ngang dãy dài
Tòa này hương lí đánh bài
Nhà trong thờ tổ, sân ngoài mổ trâu
Một bên thì hát ả đầu
Một bên hai họ têm trầu bổ cau
Làng trên xóm dưới đồn nhau
Đám cheo nhà ấy, đứng đầu tổng ta
Nghĩ gần rồi lại nghĩ xa
Mai ngày cheo nộp, hết chín vạn ba cái cối giã bèo. - – Trứng vịt đổ lộn trứng gà
Thấy em má đỏ anh đà muốn hun
– Muốn hun về nói với mẹ cha
Tiền cheo heo cưới, tới nhà em hun
– Muốn hun má bậu mà chơi
Tiền cheo heo cưới đã thành đôi vợ chồng
– Má đâu có má hun chơi
Anh ra ngoài đồi bắt chó mà hun
– Muốn hun má bậu mà chơi
Hun chi má chó lạ hơn nó ngầu. - Lính anh là lính Đàng Trong
Anh dốc một lòng đi hỏi nàng kia
Tháng giêng anh mắc đi thề
Tháng hai đi dạo, trở về làm sao?
Tháng ba anh mắc khảo đao
Tháng tư tập súng, khi nao cho rồi
Tháng năm anh mắc kiệu voi
Tháng sáu anh mắc dọn chòi cầu Đông
Tháng bảy anh mắc thuyền rồng
Tháng tám anh mắc dọn trong công đường
Tháng chín anh mắc tải lương
Tháng mười anh mắc dọn đường vua ra
Tháng một mắc tuổi đôi ta
Tháng chạp mắc tuổi mẹ cha sinh thành
Nàng ơi nàng chớ trách anh! - Gập ghềnh nước chảy qua đèo
Bà già tập tễnh mua heo cưới chồng
Cưới về chồng bỏ chồng dông
Bà già mới tiếc ba mươi đồng mua heo. - Hôm qua dạo phố cầm khăn
Cầm được đồng bạc để dành cưới em
Ba hào anh để mua tem
Gửi nhà dây thép mời anh em xa gần
Họ hàng ăn uống linh đình
Ai ai cũng biết là mình lấy ta
Hào tư anh để mua gà
Sáu xu mua rượu hào ba đi tàu
Bảy xu anh để mua cau
Một hào mua gói chè tàu uống chơi
Một hào cả đỗ lẫn xôi
Một hào gạo tẻ với nồi rau dưa
Anh ngồi anh nghĩ cũng vừa
Cưới em đồng bạc chẳng thừa một xu. - Cưới nàng anh toan dẫn voi
Anh sợ quốc cấm nên voi không bàn
Dẫn trâu sợ họ máu hàn
Dẫn bò sợ họ nhà nàng co gân
Miễn là có thú bốn chân
Dẫn con chuột béo, mời dân, mời làng
Chàng dẫn thế em lấy làm sang
Nỡ nào em lại phá ngang như là…
Người ta thách lợn thách gà
Nhà em thách cưới một nhà khoai lang
Củ to thì để mời làng
Còn như củ nhỏ, họ hàng ăn chơi
Bao nhiêu củ mẻ, chàng ơi!
Để cho con trẻ ăn chơi giữ nhà
Bao nhiêu củ rím, củ hà
Để cho con lợn, con gà nó ăn… - Em là con gái nhà giàu,
Mẹ cha thách cưới ra màu xinh sao.
Cưới em trăm tấm lụa đào,
Một trăm hòn ngọc, hai mươi tám ông sao trên trời.
Tráp tròn dẫn đủ trăm đôi,
Ống thuốc bằng bạc, ống vôi bằng vàng.
Sắm xe tứ mã đem sang,
Để quan viên họ nhà nàng đưa dâu.
Ba trăm nón Nghệ đội đầu,
Mỗi người một cái quạt Tàu thật xinh.
Anh về sắm nhiễu Nghi Đình,
May chăn cho rộng, ta mình đắp chung.
Cưới em chín chĩnh mật ong,
Mười cót xôi trắng, mười nong xôi vò.
Cưới em tám vạn trâu bò,
Bảy vạn dê lợn, chín vò rượu tăm.
Lá đa mặt nguyệt hôm rằm,
Răng nanh thằng Cuội, râu cằm Thiên Lôi.
Gan ruồi mỡ muỗi cho tươi,
Xin chàng chín chục con dơi góa chồng.
Thách thế mới thoả tấm lòng,
Chàng mà lo được, thiếp thời theo chân.
Ca dao, tục ngữ về cưới hỏi với nhiều cung bậc cảm xúc
Không chỉ đề cập đến cảm xúc tích cực hay các câu chuyện đẹp đẽ về tình yêu, ca dao, tục ngữ về đám cưới còn là nơi gửi gắm tâm tư của người xưa về những mối duyên lỡ, về sự chia ly. Đôi khi, chúng là lời than thân trách phận, đôi khi chúng lại thay con người thể hiện tinh thần phản kháng, đấu tranh vì hạnh phúc cá nhân.
- Ớt non mà trổ hoa cà
Lấy em không đặng ở già vậy thôi. - Tay chùi nước mắt ướt nhem
Tại anh chậm bước nên em lấy chồng. - Đêm khuya vạch vách trao thơ
Xin anh cưới vợ đừng chờ uổng công! - Đôi ta tuổi lứa đang vừa
Trách cho cha mẹ kén lừa nơi mô. - Gái xóm trên có chồng xóm dưới
Bỏ anh trai láng giềng tát nước đồng sâu
Đồng sâu tát nước thì lâu
Để nhìn đám cưới rước dâu đi về. - Đờn độc huyền nhỏ tiếng kêu thanh,
Anh bỏ em cưới vợ sao đành,
Em kêu trời một tiếng, chim trên cành nó cũng phải rơi - Cây đa trốc gốc, thợ mộc đương cưa
Anh với em bề ngang cũng xứng, bề đứng cũng vừa
Bởi tại cha với mẹ kén lừa sui gia. - Áo cưới chưa hết nếp tà,
Cô dâu xách nón về nhà cô dâu
Phải chăng cau đã chán trầu,
Đôi bờ đã gãy nhịp cầu sang sông? - Áo không khô vì chưng áo ướt
Thầy mẹ bên chàng chậm bước
Thầy mẹ bên thiếp gả bán thiếp đi
Anh lui về hỏi vợ
Không có sự chi mà buồn. - Choàng qua cổ bạn khóc rằng
Căn duyên không tính để lầm vòng thương
Vợ chồng là đạo tào khương
Trách bà Nguyệt Lão vấn vương không thành. - Thôi thôi, thiếp đã trót nhầm
Cơi trầu từ tạ, chàng cầm lấy cho
– Thôi thôi, anh cũng xá cho
Cơi trầu từ tạ, anh cho cầm về. - Bước vô nhà thấy hai chai rượu trắng
Bước ra ngoài than vắn thở dài
Không biết phụ mẫu em mua sắm để xài
Hay là ai đến nộp tài cho em? - – Đêm khuya trăng lặn gà kêu
Hai đứa mình xa cách, bỏ cặp gối thêu cho ai nằm?
– Cặp gối thêu để lại cho anh nằm
Mai sau cưới vợ, anh nghĩ thầm thương em. - Bởi anh sơ ý buổi đầu
Phải chi tới bỏ miếng trầu là xong
Bây giờ gá nghĩa vô vòng
Như rương khóa chặt, ai hòng mở ra. - Cô ấy mà lấy anh này
Chẳng phải đi cấy đi cày nữa đâu
Ngồi trong cửa sổ trên lầu
Có hai con bé đứng hầu hai bên. - Ra đường gặp khách cung mâu,
Chẳng dây nào rối bằng dây tơ vò
Thầy mẹ người vụng liệu vụng lo,
Đôi mươi mười tám chẳng lo lấy chồng,
Thầy mẹ người tham việc tiếc công! - Em đà thưa với mẹ thầy
Mua chăn cho rộng ta rày đắp chung
Nhược bằng đắt vải hiếm bông
Mua đôi chiếu cói đắp chung ấm rồi
Ai ngờ vật đổi sao dời
Anh chung lưng người khác, em đứng ngồi vẩn vơ.
- – Chờ anh đã mãn tháng tư
Anh không bước tới, em ừ nơi xa
Mời anh mười sáu qua nhà
Ăn trầu uống rượu nơi xa em kết nguyền
– Phải chi em nói tận từ
Thì anh bước tới tháng tư đã rồi
Vì em ăn nói lôi thôi
Nơi xa họ bước tới đã rồi còn đâu
– Mời anh mười sáu qua nhà?
Mất lòng anh chịu, qua nhà thì không
Anh nguyện cùng em nước mắt chảy bằng sông
Buổi tiền duyên không đặng vợ chồng thì thôi. - Nghĩ rằng em đã có chồng rồi,
Sao em chưa có, đứng ngồi vân vi?
– Ôi thầy mẹ ơi, cấm đoán con chi!
Mười lăm mười tám, sao chẳng cho đi lấy chồng?
Ôi ông trời ơi, ông ở bất công,
Người ta có cả, sao tôi không có gì?
Một mai quá lứa, nhỡ thì,
Tuổi già kéo đến còn gì là xuân!
Đêm nằm vuốt bụng khấn thầm,
Xin ông thí bỏ một chồng cho xong.
Rồi tôi sẽ tạ ơn ông,
Con bò to béo, cho xứng với anh chồng béo to! - Trèo lên cây bưởi hái hoa
Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân
Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc
Em đã có chồng, anh tiếc lắm thay
Ba đồng một mớ trầu cay
Sao anh không hỏi những ngày còn không?
Bây giờ em đã có chồng
Như chim vào lồng như cá cắn câu
Cá cắn câu biết đâu mà gỡ
Chim vào lồng biết thuở nào ra. - Chém cha tục lệ bất công
Lấy vợ, lấy chồng thì ở mẹ cha
Người con chẳng dám nói ra
Cha mẹ ép gả thật là khổ đau
Người giàu thì lại lấy giàu
Chúng ta khổ cực có đâu dám vời
Nào là lễ lạt khắp nơi
Tuần kia, tiết nọ nhờ người nói năng
Nào là tiền chục bạc trăm
Cỗ bàn ăn uống ì ầm đôi bên
Thắp hương mặc cả số tiền
Hoặc nhiều hoặc ít phải liền đủ ngay
Làm cho người rể đắng cay
Nhờ người khất hộ chịu thay mới đành. - Em là thân phận nữ nhi
Thầy mẹ thách cưới làm chi bẽ bàng
Tiền thời chín hũ lồng quang
Cau non trăm thúng họ hàng ăn chơi
Vòng vàng kéo đủ mười đôi
Nhẫn ba trăm chiếc, tiền thời mười quan
Còn bao của hỏi của han
Của mất tiền cưới của mang ta về
Cưới ta trăm ngỗng nghìn dê
Trăm ngan nghìn phượng ta về làm dâu
Cưới ta chín chục con trâu
Ba trăm con lợn đưa dâu về nhà
Chàng về nhắn nhủ mẹ cha
Mua tre tiện đốt làm nhà ở riêng
Chàng về nhắn nhủ láng giềng
Quét cổng quét ngõ, ra giêng ta về
Ta về ta chẳng về không
Voi thì đi trước ngựa hồng theo sau
Ba bà cầm quạt theo hầu
Mười tám người hầu đi đủ thì thôi. - Nhà anh đã khó lại khăn,
Chỉ vài đồng bạc để dành cưới em.
Ba hào anh để mua nem,
Đãi anh em bạn chị em xa gần.
Đồn đây kết nghĩa Châu Trần,
Từ Nam chí Bắc đồn mình lấy ta.
Ba hào anh để mua gà,
Bảy xu mua vỏ, hào ba mua trầu.
Năm xu anh để mua cau,
Hào rưỡi mua chén chè tàu uống chơi.
Một hào đong rượu thổi xôi,
Năm xu mua rượu cùng ngồi say sưa.
Anh về anh tính cũng vừa,
Cưới em đồng bạc còn vừa mười xu.
Tiền xe tiền pháo lu bù,
Hết chín hào chín một xu hãy còn.
Để dành làm vốn cho con,
Mua gà bán lải vốn còn một xu. - Mẹ em muốn ăn cá thu
Bắt anh ra biển mịt mù tít tăm.
Bắt em thách cưới một trăm
Anh đi chín chục mười lăm quan ngoài. - Anh là con trai học trò
Em mà thách cưới thế anh lo thế nào?
Em khoe em đẹp như sao
Để anh lận đận ra vào đã lâu
Mẹ em thách cưới cho nhiều
Thử xem anh nghèo có cưới được không?
- Nghèo thì bán bể bán sông
Anh cũng cố cưới lấy công ra vào
Cưới em trăm tám ông sao
Trăm tấm lụa đào mươi cót trầu cau
Cưới em một trăm con trâu
Một nghìn con lợn, bồ câu tám nghìn
Cưới em tám vạn quan tiền
Để làm tế lễ gia tiên ông bà
Cưới em một chĩnh vàng hoa
Mười chum vàng cốm bạc là trăm nong
Cưới em ba chum mật ong
Mười thúng mỡ muỗi ba nong quýt đầy
Họ hàng ăn uống no say
Mười ngày ròng rã mặc rày xướng ca. - Em là con gái làng Keo
Em ra thách cưới, thách cheo với chàng
Xin chàng chín chiếc tàu sang
Mỗi tàu hai chiếc xà lan đi kèm
Tàu thì gạo trắng, gân bò
Tàu thì rượu nếp với vò rượu tăm
Lá đa hái giữa đêm rằm
Răng nanh thằng Cuội, râu cằm Thiên Lôi
Gan ruồi, mỡ muỗi cho tươi
Lại thêm chín chục con dơi góa chồng.
Kho tàng ca dao, tục ngữ về đám cưới, đám hỏi của ông cha ta không chỉ lưu giữ những nét văn hóa đẹp, những phong tục, nghi lễ cưới hỏi truyền thống của người Việt xưa mà còn chứa đựng vô vàn thông điệp giá trị về tình yêu, hôn nhân, gia đình. Hy vọng, thông qua bài viết của VOH, bạn đã khám phá thêm được nhiều kiến thức cũng như điều mới mẻ, thú vị về một trong những việc trọng đại của đời người.
Đừng quên theo dõi chuyên mục Thường thức để đọc thêm nhiều bài viết hay!