Hoài niệm là một cảm giác rất đặc biệt. Không đơn thuần là cảm xúc thoáng qua, hoài niệm có thể làm tâm trí bạn tràn ngập ký ức về ai đó hay điều gì đó đã từng xảy ra trong quá khứ. Trong bài viết này, cùng VOH tìm hiểu hoài niệm là gì, vì sao hoài niệm là một cảm giác rất dễ gây “nghiện”, khiến con người muốn chìm đắm vào ký ức xưa.
Hoài niệm là gì?
Theo Hán Việt từ điển của Đào Duy Anh, hoài niệm là tưởng nhớ. Trong đó:
- Hoài: nhớ trong lòng, ôm lấy nỗi nhớ và giấu kín trong yên lặng.
- Niệm: nhớ đến, nghĩ đến.
Từ điển tiếng Việt của Hoàng Phê cũng giải thích, hoài niệm là tưởng nhớ về những gì qua đi đã lâu. Ví dụ như hoài niệm về quá khứ xa xăm.
Hoài niệm là sự hòa lẫn nhiều cảm xúc đặc biệt, vừa có sự khao khát, mong chờ, vừa mang cảm giác luyến tiếc những gì thuộc về quá khứ. Khi những kỷ niệm, cảm xúc đã từng đi qua trong đời bất chợt ùa về, người ta thường bảo đó là hoài niệm.
Hoài niệm là một cảm giác vô cùng chân thật song cũng khó nắm bắt. Mỗi người chúng ta đều có kỷ niệm và những sự kiện đáng nhớ trong đời. Hoài niệm cũng là nhìn lại mọi thứ đã qua.
Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến sự hoài niệm. Ta bắt gặp một bộ phim cũ, một câu nói, mùi hương, một món quà,... Khi đó, ta có thể nhớ về một người, một sự kiện nào đó đã cũ và suy nghĩ thật lâu về nó. Cảm giác hoài niệm thường đến bất chợt như thế.
Xem thêm:
Tâm hồn là gì? Làm thế nào để có một tâm hồn đẹp?
Mood là gì? Vì sao người trẻ dễ tụt mood? Cách bật mood
Hạnh phúc là gì? Làm sao để có được hạnh phúc?
Hoài niệm tiếng Anh là gì?
Trong tiếng Anh, hoài niệm là Nostalgia. Từ này là sự kết hợp từ hai từ Hy Lạp cổ: nostos mang nghĩa hồi hương, quay về và algos mang nghĩa nỗi đau, niềm khao khát.
Nostalgia là thuật ngữ được tạo nên bởi Johannes Hofer (một bác sĩ người Thụy Sĩ) dùng để mô tả một dấu hiệu bệnh lý về nỗi đau. Như vậy, Nostalgia với ý nghĩa ban đầu dùng để chỉ một chứng bệnh tâm lý, mang đến hình dung về những ký ức buồn bã và dai dẳng.
Ngày nay chúng ta thường sử dụng thuật ngữ nostalgia với ý nghĩa là một cảm xúc tự ý thức, vui buồn lẫn lộn nhưng chủ yếu là tích cực nảy sinh từ những kỷ niệm đẹp đẽ xen lẫn niềm thương nhớ.
Phân loại hoài niệm
Hoài niệm là một loại cảm xúc rất phức tạp của con người. Cảm giác này có 2 cách phân loại phổ biến:
Dựa theo tính chất
Dựa theo tính chất, hoài niệm được chia thành hoài niệm tích cực và tiêu cực.
- Hoài niệm tích cực: Nỗi nhớ về những kỷ niệm vui vẻ, hạnh phúc, đi kèm với cảm giác ấm áp và thoải mái.
- Hoài niệm tiêu cực: Nỗi nhớ về những kỷ niệm đau buồn hoặc đau buồn lẫn lộn, đi kèm với sự khao khát, buồn bã và hối tiếc.
Dựa theo đối tượng
Dựa vào đối tượng, hoài niệm được chia thành 3 loại: cá nhân, xã hội và văn hóa.
- Hoài niệm cá nhân: Những ký ức về người, sự kiện cụ thể nào đó từ chính cuộc sống cá nhân.
- Hoài niệm xã hội: Những ký ức về thời gian mà một người cảm thấy bản thân được kết nối nhiều hơn với những người khác.
- Hoài niệm văn hóa: Những ký ức về một thời mà người ta cảm thấy được gắn kết hơn với nền văn hóa của mình.
Ý nghĩa của hoài niệm
Hoài niệm là một cảm xúc có thể mang đến những lợi ích tích cực cho con người. Ví dụ như:
- Thúc đẩy tâm trạng.
- Mang đến cảm giác gắn kết với mọi người, xã hội.
- Lưu giữ những kỷ niệm, khoảnh khắc tốt đẹp trong quá khứ.
Tuy nhiên, hoài niệm cũng có tác động tiêu cực. Ví dụ:
- Đưa đến cảm giác cô đơn.
- Muốn chìm đắm trong quá khứ và không hạnh phúc với hiện tại.
- Hạn chế động lực hành động ở hiện tại.
Biểu hiện của người hoài niệm
Mỗi người đều có những khoảnh khắc hoài niệm về một điều gì đó đã từng xuất hiện trong cuộc đời của mình. Đó cũng có thể coi là một cơ chế tự nhiên của con người.
Dễ bị ảnh hưởng bởi những gì liên quan đến ký ức
Người hoài niệm dễ rung cảm bởi những gì có liên quan quá khứ. Ví dụ như một con đường cũ, một bản nhạc quen, một góc nhỏ trong quán cà phê,... Những điều này có thể khiến họ bồi hồi, xúc động.
Thường đến những nơi cố định
Người hay hoài niệm sẽ thích đến những quán ăn quen, những quán cà phê đã gắn bó với họ. Những nơi quen thuộc sẽ khiến họ thoải mái, an toàn hơn là khám phá những địa điểm mới mẻ.
Giữ những thói quen
Họ sẽ có những hành động lặp đi lặp lại trong một thời gian dài. Những thói quen sẽ luôn được duy trì và cố định như đi hiệu sách vào cuối tuần, đi cà phê với bạn bè vào một ngày cố định,…
Thích những thứ truyền thống, cổ điển
Người hoài niệm thường thích những gì mang hơi thở truyền thống và có nét xưa cũ. Họ thích những trang phục truyền thống, thích được đi tham quan, du lịch ở những nơi như di tích lịch sử, thích những kiến trúc mang tính chất cổ điển, xa xưa,...
Xem thêm:
Vô cảm là gì? Tại sao con người ngày càng trở nên vô cảm?
Cảm xúc là gì? Hiểu và kiểm soát 8 loại cảm xúc cơ bản của bản thân
Thói quen là gì? Cách hình thành thói quen tốt và loại bỏ thói quen xấu
Kỷ niệm và hoài niệm khác nhau thế nào?
Kỷ niệm là điều xuất hiện trong trí nhớ về những sự việc đã xảy ra. Kỷ niệm có cả kỷ niệm vui và buồn. Nó đánh dấu một sự việc xảy ra trong cuộc đời như ngày đầu tiên đi học, một địa điểm từng đi du lịch.
Hoài niệm cũng là kỷ niệm nhưng chất chứa thêm cảm xúc và đôi khi ảnh hưởng đến hoạt động hiện tại. Nó thường mang ý nghĩa về sự khao khát, hướng đến những thời điểm, không gian cụ thể đã xảy ra trong quá khứ.
Ta hay bắt gặp cụm từ hoài niệm trong các tác phẩm văn chương với ý nghĩa nhớ nhung về một thứ gì đó đã mất đi. Ví dụ như hoài niệm tình yêu đẹp, hoài niệm về một quá khứ huy hoàng…
Như vậy, có thể hiểu kỷ niệm là những sự kiện đã diễn ra trong quá khứ, còn hoài niệm là cảm xúc mà những kỷ niệm đó đem lại. Tuy nhiên, không phải kỷ niệm nào cũng có thể khiến con người cảm thấy hoài niệm và cảm giác như quá khứ tràn về, sống lại ngay trong thực tại.
Cách vượt qua cảm giác hoài niệm
Người ta nói rằng: "Không ai tắm hai lần trên cùng một dòng sông" nhưng có những người chấp nhận chìm đắm suốt đời trong dòng chảy của nỗi nhớ. Như vậy, thực tại sẽ bị bỏ quên và khó có thể bắt đầu một hành trình mới trong tương lai.
Để hoài niệm sẽ trở thành khoảnh khắc ý nghĩa của mỗi người, đừng để cảm giác ấy trở thành tiêu cực và cản trở bạn tận hưởng thực tại.
Chấp nhận quá khứ
Hãy chấp nhận với bản thân rằng quá khứ không thể thay đổi, việc nuối tiếc và đau buồn những việc trong quá khứ sẽ không có ý nghĩa. Hãy nhìn vào thực tại để sống trọn vẹn hơn.
Tìm về với chánh niệm
Khi bạn có những khoảng thời gian tiêu cực trong quá khứ và không muốn rơi vào lần nữa, hãy thử tìm về với chánh niệm. Chánh niệm có thể giúp xoa dịu sự lo lắng và suy nghĩ của bạn.
Tập trung vào hiện tại, bạn sẽ nhớ rằng bất kỳ cảm giác tiêu cực nào xuất hiện chỉ là những điều thoáng qua. Chúng không thể ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn lúc này và sau này. Hãy nhớ rằng, khi bạn đi sâu vào hoài niệm, bạn có thể nuôi dưỡng lòng biết ơn, trân quý những khoảnh khắc hoặc những người thực sự đã thay đổi cuộc đời bạn.
Tin vào chính mình ở hiện tại
Hoài niệm là một cảm giác "gây nghiện". Với những hoài niệm đẹp đẽ, ta sẽ dễ bị cám dỗ và yêu thích việc sống lại ký ức ấy lần nữa. Với những hoài niệm đau buồn, chúng ta cũng dễ bị cuốn theo sự tiêu cực để đánh mất những động lực ở hiện tại.
Đã đến lúc chúng ta cần để những gì trong quá khứ trở thành kỷ niệm để bắt đầu một hành trình mới với một tâm thế mới hơn. Hoài niệm không nên là căn hầm giam cầm con người trong quá khứ. Hoài niệm nên là phút giây chấp nhận quá khứ, và rồi cho ta thêm động lực để tập trung vào hiện tại, phấn đấu ở tương lai.
Stt hoài niệm đọc là “thấm”
Sau đây là những dòng status hoài niệm, những lời nghĩ suy về quá khứ mà VOH sưu tầm.
- Có những ký ức đã cũ nhưng khi nhìn lại, ta vẫn thấy rõ sự hiện hữu của tình yêu thương. Chúng ta nào có thể quên sạch mọi thứ, chỉ là đang chấp nhận nó như một áng mây thoáng qua của cuộc đời.
- Đời người quan trọng nhất chính là sự trải nghiệm. Chấp nhận quá khứ và đừng trốn tránh thực tại để hạnh phúc trôi qua kẽ tay.
- Đừng để cuộc đời mình trôi đi một cách vô nghĩa khi cứ mãi đắm chìm trong ký ức đã qua. Hãy sống trọn vẹn trong mọi phút giây bằng cả sự nhiệt huyết của trái tim.
- Không ai có thể sống mãi với quá khứ. Thời gian trôi đi khiến con người ta trầm lặng hơn với cuộc đời. Khi ấy lòng đủ an nhiên để khắc khoải về những ngày xưa cũ. Tựa như khoảng lặng giữa dòng đời chảy xiết, hoài niệm giúp con người có thêm động lực cho con đường chông gai phía trước.
- Đến một thời điểm nào đó, bạn sẽ nhận thấy rằng: Đủ xa sẽ cũ, đủ lạ sẽ quên! Chậm thôi mọi thứ tưởng chừng như không thể vượt qua đều trở nên nhạt nhòa đến bình thường.
- Trên đời này làm gì có gì là không thể vượt qua. Nước mắt làm sao có thể chảy mãi chẳng ngừng? Chẳng qua nó chỉ rửa trôi những mỏi mệt còn vương, làm nhạt đi nỗi đau đang đọng lại và làm tươi thêm nụ cười trong tương lai.
- Thời gian đã trôi nào có thể quay ngược lại lúc ban đầu. Đừng cố gắng ghì chặt quá khứ trong lồng ngực bởi sẽ chẳng còn chỗ để ôm lấy hiện tại tươi đẹp.
- Thật kỳ lạ khi chúng ta cứ ôm lấy những mảnh quá khứ trong khi chờ đợi tương lai của mình.
- Không có nỗi buồn nào lớn hơn việc nhớ lại một thời vui vẻ khi đau khổ.
- Chúng ta dường như đang trải qua một khoảng thời gian đầy hoài niệm, và dường như mọi người đều cho rằng ngày hôm qua tốt hơn ngày hôm nay. Nếu bạn đang chìm đắm trong nỗi nhớ, hãy giả vờ hôm nay là ngày hôm qua và chỉ cần ra ngoài và tận hưởng một khoảng thời gian tuyệt vời.
Trên đây là những giải thích của VOH về hoài niệm là gì, vì sao chúng ta lại hoài niệm về "một thời đã xa". Ký ức, kỷ niệm vẫn luôn là một phần tạo nên chúng ta của hiện tại. Hãy để hoài niệm giúp bạn trân trọng quá khứ, nuôi dưỡng lòng biết ơn với những gì đã xảy ra và có thêm kinh nghiệm để sống tốt hơn ở thực tại.
Đừng quên cập nhật liên tục những bài viết mới nhất, hấp dẫn nhất tại VOH Thường thức.