Trong những bữa ăn hàng, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp sự xuất hiện của quả su su, một trong những loại thực phẩm quen thuộc nhưng lại có giá trị dinh dưỡng tuyệt vời. Được yêu thích bởi hương vị ngọt, mát, su su đang là một loại thực phẩm vừa ngon vừa có tác dụng bổ sung dinh dưỡng mà nhiều người lựa chọn.
1. Su su là gì?
Su su có tên khoa học là Sechium Edule, là một loại cây lấy quả ăn, thuộc họ Bầu bí, cùng với dưa hấu, dưa leo hay bí. Su su có nguồn gốc từ Mexico, nhưng hiện nay loại quả này đã có mặt hầu như khắp mọi nơi.
Su su về mặt kỹ thuật là một loại trái cây, nhưng được ăn như một loại rau củ. Hầu như tất cả các bộ phận của su su đều có thể ăn được, kể cả hạt, vỏ, ngọn, và hoa. Chúng thể trồng trên giàn hoặc leo trên mặt mặt đất. Tại Việt Nam, su su được trồng để lấy quả và ngọn trong chế biến ẩm thực.
2. Một số tác dụng của quả su su đối với sức khỏe
Su su chứa nhiều vitamin, khoáng chất và hợp chất chống oxy hóa thiết yếu cho cơ thể. Vì thế, ăn su su mang đến cho bạn nhiều lợi ích sức khỏe tiềm năng.
Dưới đây là một số tác dụng của quả su su dành cho sức khỏe:
2.1 Phòng ngừa bệnh tật và tăng cường sức khỏe
Một trong những tác dụng của quả su su là chúng có thể giúp chống lại bệnh tật và tăng cường sức khỏe nhờ có chứa hàm lượng chất chống oxy hóa cao.
Trong quả su su cung cấp rất nhiều hợp chất chống oxy hóa như quercetin, myricetin, morin và kaempferol, có đặc tính chống ung thư, tiểu đường và chống viêm mạnh.
Ngoài ra, quả su su cũng là một nguồn cung cấp vitamin C tuyệt vời, đóng vai trò như một chất chống oxy hóa trong cơ thể.
2.2 Hỗ trợ sức khỏe tim mạch
Ăn su su có thể giúp cải thiện một số yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim mạch, chẳng hạn như huyết áp cao, cholesterol cao và lưu lượng máu kém.
Nhờ có chứa thành phần chất chống oxy hóa cao nên ăn su su có tác dụng làm giảm cholesterol trong các mạch máu. Hơn thế, su su là một nguồn cung cấp chất xơ dồi dào, nên ăn nhiều thực phẩm này sẽ giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim.
Ngoài ra, lượng folate và vitamin B trong quả su su cũng giúp ngăn ngừa sự hình thành axit amin homocysteine – một loại axit amin chứa sulfur trong máu có thể làm tăng huyết áp, cholesterol cao, đặc biệt là chứng đột quỵ.
2.3 Tốt cho người bệnh cao huyết áp
Một công dụng của quả su su đối với sức khỏe là nó có thể giúp bệnh nhân huyết áp giảm áp lực mạch máu. Trong quả su su chứa nhiều kali, vì thế ăn su su có thể giúp ổn định huyết áp đối với những những bị huyết áp cao.
2.4 Kiểm soát lượng đường trong máu
Kiểm soát lượng đường trong máu cũng được xem là một trong những tác dụng của su su. Nguyên nhân là do hàm lượng carb thấp và nhiều chất xơ hòa tan trong loại quả này thấp giúp làm chậm quá trình tiêu hóa và hấp thụ carb, làm giảm đáp ứng với đường sau khi ăn.
Ngoài ra, su su cũng hỗ trợ quá trình kiểm soát đường máu thông qua insulin, giúp phòng ngừa các bệnh tiểu đường. Một vài nghiên cứu cho thấy, các loại hợp chất thực vật tự nhiên độc đáo trong su su có thể đóng vai trò trong việc tăng độ nhạy cảm của insulin bằng cách giảm hoạt động của các enzyme liên quan đến việc kiểm soát đường máu và bệnh tiểu đường tuýp 2.
2.5 Hỗ trợ giảm cân
Một trong những cách giảm cân bạn có thể thử là thêm quả su su vào chế độ ăn uống của mình. Su su là một nguồn cung cấp chất xơ dồi dào có thể giúp bạn cảm thấy no lâu hơn, từ đó giảm cảm giác thèm ăn cho cơ thể.
Nhiều nghiên cứu cũng đã cho thất, việc tiêu thụ chất xơ có thể làm tăng các hormone mang đến cảm giác no bụng như GLP-1 và peptide YY.
2.6 Cải thiện hệ tiêu hóa
Một tác dụng khác của su su cũng được biết đến là giúp tăng cường chức năng hệ tiêu hóa, nhờ chứa nhiều flavonoid và hợp chất thực vật hỗ trợ tiêu hóa. Flavonoid hỗ trợ các enzyme tiêu hóa, giúp loại bỏ và bài tiết chất thải trong đường tiêu hóa. Trong khi đó, các chất xơ giúp các lợi khuẩn đường ruột phát triển khỏe mạnh.
Do đó, để giúp hỗ trợ duy trì nhu động ruột bình thường và chủ động ngăn ngừa các bệnh mạn tính bạn có thể thêm su su vào chế độ ăn uống của mình.
2.7 Giúp xương chắc khỏe
Mặc dù hàm lượng vitamin K trong quả su su không nhiều nhưng vẫn đủ để giúp cơ thể hấp thu canxi dễ dàng và có thể liên kết với các vitamin, khoáng chất khác để hỗ trợ hệ xương thêm chắc khỏe.
2.8 Hỗ trợ chống ung thư
Một số nghiên cứu trong ống nghiệm ghi nhận, các hợp chất trong quả su su có thể giúp làm chậm sự phát triển của một số tế bào ung thư, chẳng hạn như ung thư cổ tử cung và bệnh bạch cầu (1). Tuy nhiên, vẫn chưa có nhiều nghiên cứu trên người về tác dụng này của quả su su.
2.9 Hỗ trợ chức năng gan
Các nghiên cứu trong ống nghiệm và trên động vật đều cho thấy, chiết xuất từ quả su su có thể giúp bảo vệ sự tích tụ chất béo trong gan, nên có khả năng ngăn ngừa hoặc điều trị bệnh gan. (2) (3)
2.10 Chống lão hóa
Quá trình lão hóa xảy ra khi các gốc tự do gây tổn hại và làm giảm chức năng của các tế bào theo thời gian.
Theo một vài nghiên cứu, quả su su chứa nhiều chất chống oxy hóa, một trong số đó là vitamin C, có thể giúp ngăn ngừa quá trình lão hóa bằng cách bảo vệ các tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do, đồng thời sản xuất collagen, mang lại cho làn da vẻ ngoài săn chắc, trẻ trung.
Do đó, việc bổ sung đầy đủ các loại thực phẩm giàu vitamin C như su su có thể giúp giảm các dấu hiệu lão hóa rõ rệt. Hơn nữa, một nghiên cứu gần đây đã cho thấy tác dụng của quả su su còn giúp chống lại các tác hại từ bức xạ tia UV. (4)
Xem thêm: Những điều nên biết về tia UV và cách phòng tránh bị ung thư da do tia UV trong thời tiết hiện nay
3. Bà bầu ăn su su được không?
Một trong những loại rau củ mẹ bầu nên thêm vào chế độ ăn uống khi mang thai chính là quả su su.
Su là là một nguồn cung cấp folate hay còn gọi là vitamin B9 rất dồi dào, đây là 1 vi chất đặc biệt quan trọng đối với những người đang mang thai hoặc dự định có thai. Do đó, trong thai kỳ, đặc biệt là ở tam cá nguyệt thứ nhất, mẹ bầu nên sử dụng loại quả này vào chế ăn cân đối để hỗ trợ sức khỏe thai kỳ.
Ngoài ra, với sự đa dạng về mặt dinh dưỡng, bà bầu ăn su su còn nhận về rất nhiều lợi ích sức khỏe khác như:
- Ngăn ngừa táo bón thai kỳ
- Ngăn ngừa chứng chuột rút khi mang thai
- Giúp kiểm soát cân nặng
- Ngăn ngừa tiểu đường thai kỳ
- Tốt cho hệ tim mạch, trí não
- Ngăn ngừa lão hóa làn da
Xem thêm: Bà bầu ăn su su như thế nào để nhận được nhiều lợi ích sức khỏe?
4. Quả su su nấu món gì ngon ?
Su su là loại quả giàu chất dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe, nên có rất nhiều món ngon được chế biến từ quả su su.
Điển hình nhất trong danh sách những món ăn ngon từ su su phải kể đến chính là món su su luộc. Tuy nhiên, nếu muốn tăng hương vị của su su thì bạn không thể bỏ qua các món dưới đây để bữa ăn gia đình ngon miệng và đa dạng hơn:
- Su su xào trứng
- Su su xào thịt bò
- Canh su su nấu tôm
- Rau su su xào tỏi
- Nộm su su
- Su su xào lòng gà
- Canh su su nấu sườn
- Su su xào cà rốt
- Su su xào tôm
Xem thêm: Tổng hợp 9 công thức giúp bạn ‘gỡ rối’ băn khoăn khi không biết su su nấu gì ngon?
5. Ăn nhiều su su có tốt không?
Nhiều người nghĩ rằng, vì su su là thực phẩm giàu dinh dưỡng nên ăn càng nhiều sẽ càng có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, trên thực tế bất kỳ thực phẩm nào cũng vậy, khi bạn tiêu thụ một lượng lớn quá mức cho phép thì sẽ gây tác hại không mong muốn cho sức khỏe.
Với quả su su, mỗi lần bạn có thể ăn khoảng 200 – 400g và không ăn liên tục mỗi ngày. Nếu ăn su su vượt qua giới hạn cho phép và ăn xuyên suốt trong thời gian dài, bạn có thể sẽ phải đối mặt với những tác hại của quả su su bao gồm:
- Làm tăng nguy cơ bị sỏi thận
- Dễ dẫn đến tình trạng đầy bụng, khó tiêu
- Tăng nguy cơ bị thiếu sắt
- Dễ bị mất nước
6. Nhựa quả su su có độc không?
Khi gọt quả su su bạn sẽ thấy một lớp nhựa khá khó chịu vì gây dính tay. Nhiều người lo sợ nhựa quả su su có chứa chất độc gây hại cơ thể. Tuy nhiên, thực tế nhựa quả su su không hề chứa độc. Nó chỉ là một thành phần quả bình thường, giống như nhựa của quả dưa leo.
Nếu bạn không thích nhựa của loại quả này, bạn nên rửa sạch su su sau khi gọt vỏ, hoặc có thể ngâm su su vào nước muối để loại bỏ phần nhựa này. Cách làm này vừa giúp món ăn của bạn ngon hơn vừa có thể phát huy một cách tốt nhất các tác dụng của quả su su.
7. Thành phần dinh dưỡng trong quả su su
Theo Bảng thành phần thực phẩm Việt Nam của Bộ Y tế, trong 100g quả su su chứa các thành phần dinh dưỡng sau:
- Nước: 94.0 g
- Năng lượng: 19 Kcal
- Chất đạm: 0.8g
- Chất béo: 0.1g
- Chất xơ: 1.0g
- Canxi: 17mg
- Sắt: 0.40mg
- Magie: 12mg
- Photpho: 14mg
- Kali: 125mg
- Natri: 2mg
- Selen: 0.2μg
- Vitamin C: 4mg
- Vitamin B1: 0.01mg
- Vitamin B2: 0.01mg
- Vitamin PP: 0.4mg
- Vitamin B5: 0.249mg
- Vitamin B6: 0.076mg
- Folate: 93μg
- Vitamin E: 0.12mg
- Vitamin K:4.6μg
Như vậy, su su là loại quả rất thông dụng được dùng một cách thường xuyên trong các bữa ăn gia đình. Vì là loại thực phẩm bổ dưỡng và rất dễ chế biến, nên bạn tuyệt đối đừng bỏ qua su su trong chế độ dinh dưỡng cân bằng cho gia đình bạn nhé!