Giải thích ý nghĩa thành ngữ ‘Nhường cơm sẻ áo’ nói đến điều gì?

"Nhường cơm sẻ áo" là gì?

Nhường cơm sẻ áo là câu thành ngữ mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, hệt như câu chữ mà nó thể hiện. 

Nhường và sẻ đều có nghĩa là sự chia sẻ, ý nói đến việc đem những thứ mà mình có chia sẻ cho những người khó khăn hơn. 

Cơm và áo đều là những nhu cầu tối thiểu nhất của con người, bởi con người ai ai cũng cần phải ăn, cần phải mặc để có thể sinh tồn. Vì vậy, việc "nhường" và "sẻ" cơm áo chính là sự cho đi những thứ mình có để giúp đỡ người khác.

Xem thêm:
'Một miếng khi đói bằng một gói khi no' có nghĩa là gì?
Giải thích thành ngữ “Máu chảy ruột mềm” nghĩa là gì?
Giải thích ý nghĩa tục ngữ "Chia ngọt sẻ bùi" khuyên ta điều gì?

Thành ngữ "Nhường cơm sẻ áo" có nghĩa là gì?

Thành ngữ "Nhường cơm sẻ áo" có nghĩa là sự quan tâm đùm bọc, giúp đỡ và chia sẻ vấn đề cơm áo gạo tiền, hoặc những thứ cần thiết khi thấy người khác gặp khó khăn trong cuộc sống. Cũng giống như câu nói “máu chảy ruột mềm” chúng ta là người chung một nước phải biết yêu thương, đùm bọc và giúp đỡ lẫn nhau. Đừng vì một chút lợi lộc nhỏ mà bỏ mặc người khác.

Bên cạnh đó, câu thành ngữ còn mang ý nghĩa của sự nhường nhịn, san sẻ những niềm vui và cả nỗi buồn, cùng giúp đỡ lẫn nhau vượt qua những khoảng thời gian khó khăn trong đời. Bởi trong những thời khắc khó khăn nhất, bất cứ ai cũng mong muốn có được sự chia sẻ và quan tâm từ những người xung quanh. 

"Nhường cơm sẻ áo" không chỉ nhắc đến vấn đề san sẻ về mặt vật chất mà còn thể hiện tấm lòng thấu hiểu và san sẻ buồn vui về mặt tinh thần. Tựa như trong thời khắc suy sụp nhất, bạn cảm thấy hoàn toàn mất phương hướng, mất đi niềm tin và cả sự hy vọng, bỗng có một bàn tay đưa đến cho bạn “một chiếc phao” và nói với bạn rằng tất cả đều sẽ qua thôi. Dù đó chỉ là một hành động nhỏ nhoi, nhưng đôi khi lại có thể cứu vớt một sinh mạng.

Dù trong thời đại xưa hay trong thời hiện đại ngày nay, những thành ngữ mang tính nhân văn và triết lý sống sâu sắc như "Nhường cơm sẻ áo", vẫn luôn là điều đáng để thế hệ sau tự hào, học hỏi và noi theo tấm gương cha ông ngày trước.

Những câu nói hay về "Nhường cơm sẻ áo"

Trong cuộc sống, luôn tồn tại sự "nhường cơm sẻ áo" giữa người với người, đó là cách để chúng ta thể hiện sự quan tâm, thấu hiểu và yêu thương lẫn nhau. Rất nhiều nhân vật có tầm ảnh hưởng đã từng nhắc đến việc sẻ chia tình cảm, và gửi gắm tấm lòng đến những đối tượng yếu thế trong xã hội, giống như những câu châm ngôn và lời nói tốt đẹp dưới đây.

1. Sự thành công trong cách ứng xử với người khác phụ thuộc vào việc nắm được góc nhìn của người khác với thái độ cảm thông. (Dale Carnegie)
2. Một người bạn là người mà ta có thể trút ra tất cả trái tim mình, trái tim đầy tro trấu, biết rằng những bàn tay dịu dàng nhất sẽ cầm lấy nó và sàng lọc, giữ lại những gì đáng giữ, và với hơi thở của lòng tốt, thổi đi tất cả những phần thừa. (Sưu tầm)
3. Khi bạn thấy ai đó quyết định sai lầm và gặp rắc rối, có lẽ họ cần sự giúp đỡ và cảm thông của bạn chứ không phải là sự phán xét. (Khuyết danh)
4. Chúng ta cảm thương người khác trong những bất hạnh mà chính chúng ta đã trải nghiệm. (Jean Jacques Rousseau)
5. Bạn tiến xa tới đâu trong đời phụ thuộc vào việc bạn nhẹ nhàng với người trẻ, cảm thông với người già, đồng cảm với người đang tranh đấu, và khoan dung với cả kẻ yếu và kẻ mạnh. Bởi vì một ngày nào đó trong đời, bạn sẽ thấy mình đã từng trải qua tất cả những khoảnh khắc ấy. (George Washington Carver)
6. Cho khi được hỏi cũng tốt, nhưng còn tốt hơn nhiều khi cho mà không cần được hỏi, nhờ sự cảm thông. (Sophia Loren)
7. Có điều kỳ diệu xảy đến với những người thực sự biết yêu thương: họ càng cho nhiều, họ càng có nhiều. (Sưu tầm)
8. Người ta có thể quên đi điều bạn nói, nhưng những gì bạn để lại trong lòng họ thì không bao giờ nhạt phai. (Sưu tầm)
9. Trong cuộc sống, nơi nào có một người chiến thắng, nơi đó có một người thua cuộc. Nhưng người biết hy sinh vì người khác luôn luôn là người chiến thắng. (Sưu tầm)
10. Hãy chịu khó dừng lại và nghĩ về cảm xúc của đối phương, quan điểm của đối phương, mong muốn và nhu cầu của đối phương. Hãy nghĩ nhiều hơn về điều đối phương muốn, và cách đối phương cảm nhận. (Maxwell Maltz)
11. Tôi tin rằng bạn nên hướng tới thấu hiểu người khác, và rồi đến được thấu hiểu. (Tony Gaskins)

12. Nếu bạn không thể là Mặt Trời thì cũng đừng làm một đám mây. Nếu bạn không thể xây dựng một thành phố thì hãy xây lấy một trái tim hồng. (Sưu tầm)
13. Chẳng bao giờ có loại thuốc bổ chữa được những căn bệnh xã hội hữu hiệu tốt hơn một mái ấm khỏe khoắn và hạnh phúc. Chẳng bao giờ có nguồn ổn định xã hội lớn hơn một gia đình yêu thương và biết cảm thông. Chẳng bao giờ có cách giúp trẻ em hạnh phúc tốt hơn lời tâm tình của bậc cha mẹ sáng suốt và trìu mến. (Richard L Evans)
14. Nếu một người chưa từng cảm nhận sự đau khổ khó khăn thì rất khó cảm thông cho người khác. Bạn muốn học tinh thần cứu khổ cứu nạn, thì trước hết phải chịu đựng được khổ nạn. (Sưu tầm)
15. Mỗi chúng ta đều đã sống qua sự khốn khổ, sự cô đơn, siêu bão hoặc ngoài trời hoặc trong tâm tưởng, nên khi ta nhìn nhau, ta phải nói, tôi thấu hiểu. Tôi hiểu bạn cảm thấy như thế nào vì tôi cũng đã từng ở trong hoàn cảnh của bạn. Chúng ta phải hỗ trợ lẫn nhau và cảm thông với nhau bởi mỗi chúng ta đều giống nhau hơn là khác nhau. (Maya Angelou)
16. Nếu bạn không thể xây dựng một thành phố thì hãy xây lấy một trái tim hồng. Yêu thương cho đi là yêu thương có thể giữ được mãi mãi. (Sưu tầm)
17. Một nụ cười có thể thay đổi một ngày, một cái ôm có thể thay đổi một tuần, một lời nói có thể thay đổi một cuộc sống. (Sưu tầm)
18. Hãy chủ động tìm kiếm cơ hội cho sự tử tế, cảm thông và kiên nhẫn. (Evelyn Underhill)
19. Một người bạn thật sự là người bước vào cuộc sống của bạn khi cả thế giới đã bước ra. Sưu tầm)
20. Thay vì lên án người khác, hãy cố hiểu họ. Hãy cố tìm hiểu tại sao họ lại làm điều họ làm. Điều đó có ích và hấp dẫn hơn nhiều phê phán; và nó sinh ra sự cảm thông, lòng khoan dung và sự tử tế. (Dale Carnegie)

Xem thêm:
30+ câu ca dao tục ngữ về yêu thương con người
21 câu ca dao tục ngữ về khoan dung, độ lượng hay nhất
100 câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ về luật nhân quả cảnh tỉnh con người

Một số câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ về sự sẻ chia 

Bên cạnh thành ngữ “Nhường cơm sẻ áo", cha ông ta còn để lại rất nhiều những câu nói đắt giá về việc sẻ chia và giúp đỡ lẫn nhau trong cơn hoạn nạn. Dưới đây là 48 câu ca dao, tục ngữ có liên quan tới triết lý nhân văn này.

1. Lá lành đùm lá rách.
2. Ăn ở có nhân, mười phần chẳng khó.
3. Yêu nhau chín bỏ làm mười.
4. Một giọt máu đào hơn ao nước lã.
5. Kính già, già để tuổi cho.
6. Bền người hơn bền của.
7. Hạt gạo cắn đôi, cọng rau bẻ nửa.
8. Ở đời có đức, mặc sức mà ăn.
9. Chị ngã em nâng.
10. Oán cừu thì cởi, nhân nghĩa thì thắt.
11. Vì tình vì nghĩa không ai vì đĩa xôi đầy.
12. Máu chảy ruột mềm.
13. Chia ngọt sẻ bùi.
14. Môi hở răng lạnh.
15. Em khôn cũng là em chị, chị dại cũng là chị em.

16. Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ.
17. Ai ơi, ăn ở cho lành, tu thân tích đức để dành về sau.
18. Ngựa chạy có bầy, chim bay có bạn.
19. Thấy ai đói rách thì thương
    Rách thường cho mặc, đói thường cho ăn.
20. Thương ai chữ nghĩa hơn vàng
    Chữ nhân coi trọng, chữ sang bình thường
21. Tìm vàng, tìm bạc dễ tìm
    Tìm người nhân nghĩa khó tìm bạn ơi
22. Thương người như thể thương thân
    Nhường cơm sẻ áo lòng nhân mới là.
23. Cha đời cái áo rách này
    Mất chúng mất bạ vì mày áo ơi.
24. Có anh có chị mới hay
    Không anh không chị như cây một mình.
25. Tuy rằng xứ Bắc, xứ Đông
    Khắp trong bờ cõi cũng dòng anh em.
26. Một miếng khi đói bằng một gói khi no.
27. Chi bằng có chú đỡ anh
    Có cô đỡ cậu có mình đỡ ta.
28. Giúp lời không ai giúp của.
    Giúp đũa không ai giúp cơm
29. Mấy ai ở đặng hảo tâm
    Nắng hun giúp nón, mưa dầm giúp tơi.
30. Bà con góp miệng lao xao
    Góp tiền góp gạo ai nào thấy đâu.
31. Nhiễu điều phủ lấy giá gương
    Người trong một nước phải thương nhau cùng.
32. Dẫu xây chín bậc phù đồ
    Chẳng bằng làm phúc cứu cho một người.
33. Chị em như chuối nhiều tàu
    Tấm lành che tấm rách đừng nói nặng lời.
34. Đó nghèo thì đây cũng nghèo
    Hai ta như bọt với bèo dưỡng nhau.
35. Anh em như thể chân tay
    Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần.
36. Có câu tích đức tu nhân
    Hoạn nạn tương cứu, phú bần tương tri.
37. Mừng cây rồi lại mừng cành
    Cây đức lắm chồi, người đức lắm con.
38. Cây xanh thì lá cũng xanh
    Cha mẹ hiền lành để đức cho con.
39. Chị em một ruột cắt ra
    Chị không em có cũng là như không.
40. Khôn ngoan đối đáp người ngoài
    Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau.

41. Một cây làm chẳng nên non
    Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.
42. Nhiều tay vỗ nên bộp, có cột mới nên kèo
    Vợ chồng giúp đỡ đói nghèo có nhau.
43. Yêu nhau đắp điếm mọi bề
    Một trăm chỗ lệch cũng kê cho bằng.
44. Ở cho có nghĩa có nhân
    Cây đức lắm chồi, người đức lắm con
    Ba vuông sánh với bảy tròn
    Đời cha ân đức, đời con sang giàu.
45. Bầu ơi thương lấy bí cùng
    Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn.
46. Quen nhau từ thuở hàn vi
    Bây giờ sang trọng há chi bần hàn.
47. Em ơi chua ngọt đã từng
    Non xanh nước bạc ta đừng quên nhau…

Ca dao tục ngữ luôn là một trong những niềm tự hào văn học dân gian của dân tộc Việt Nam, và trong số đó thành ngữ "Nhường cơm sẻ áo" đã đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức, tấm lòng quan tâm đùm bọc giúp lẫn nhau của mọi người. Hy vọng với bài viết này, các bạn sẽ có thêm hành trang kiến thức về sự san sẻ trong cuộc sống, qua đó chung tay giúp nước Việt Nam ta ngày càng giàu mạnh.

Đừng quên cập nhật liên tục những bài viết mới nhất, hấp dẫn nhất tại VOH Sống đẹp.

Ảnh: Internet