Triết lý là gì? Suy ngẫm triết lý nhân sinh, cuộc sống và tình yêu ý nghĩa

(VOH) - Trong cuộc sống, con người hay đưa ra những triết lý về nhân sinh xã hội. Từ đó đưa ra tính giáo dục, tính hệ quả để khích lệ mỗi cá nhân làm việc đúng chuẩn mực. Thế, triết lý là gì?

Triết lý là một tư tưởng, quan niệm về đạo đức, cuộc sống, tình yêu, sức mạnh, tiền tài,... Triết lý đúng giúp chúng ta có cái nhìn đúng đắn về cuộc sống và con người, thể hiện được nội tâm của bản thân qua những tranh đấu, mưu cầu. Do đó, triết lý luôn gắn liền với cuộc sống của con người. Vậy triết lý là gì và nó có ảnh hưởng như thế nào với mỗi cá nhân?

1. Triết lý là gì?

Lần giở từng trang sách, chúng ta có thể thấy rằng, mỗi người đều có một định nghĩa khác nhau về triết lý. Nhưng nhìn chung, mọi người đều thống nhất những điểm quan trọng mà triết lý hướng đến. 

Triết lý là những tư tưởng được đúc kết, nghiên cứu từ đời sống thực tiễn và vũ trụ mà con người sinh sống. Nó như kim chỉ nam giúp con người biết cách ứng xử, hành động sao cho hợp lý và rèn luyện một lối sống đẹp cho bản thân. Các vấn đề mà triết lý đề cập vô cùng phong phú và đa dạng như nguồn cội tâm thế, sức mạnh ứng xử, giá trị tinh thần…

Triết lý cần có độ chính xác cao, chắc chắn nhằm thuyết phục mọi người tin tưởng và ứng dụng nó vào đời sống một cách rộng rãi, phổ biến. Triết lý được xem là kho tàng văn hóa đồ sộ của thế giới con người và sự ảnh hưởng của nó lên mỗi cá nhân cũng vô cùng to lớn. Sự trải nghiệm và thành công được đánh giá dựa trên số lượng triết lý cuộc đời mà họ nhận được trong hành trình đó. 

Xem thêm: Vì sao cần sống bao dung độ lượng với mọi người trên đời?

2. Nhận thức về triết lý trong giáo dục

triet-ly-la-gi-voh-0
Triết lý giáo dục là sự khám phá, nghiên cứu đặc biệt của nhân loại

Có thể nói rằng, triết lý giáo dục là sự khám phá, nghiên đặc biệt của nhân loại về việc ứng dụng triết lý vào trong giáo dục. Nó liên quan mật thiết đến những tác động to lớn của triết học lên nền giáo dục của mỗi quốc gia. Bộ môn triết học không tự nhiên mà có, có thể xác định do được hình thành trong bối cảnh lịch sử cụ thể, rõ ràng.  

Có 3 phương diện chính được nhắc đến trong triết lý giáo dục, bao gồm cá nhân, công chúng và chuyên nghiệp. Ở khía cạnh cá nhân, triết lý xoay quanh lẽ phải, điều tốt và đánh giá. Khía cạnh công chúng, triết lý có nhiệm vụ giúp con người đưa ra định hướng chung mà xã hội hướng đến. Còn khía cạnh chuyên nghiệp, triết lý hỗ trợ những phương án, giải pháp giảng dạy hiệu quả.

Hiện nay, trên thế giới có một triết lý giáo dục nổi bật của các quốc gia như Singapore, Mỹ và Hy Lạp. Mỗi quốc gia đều có nhận định riêng về triết lý giáo dục, ví dụ:

Theo quan điểm của người Singapore thì họ đề cao ngoại ngữ (Tiếng Anh), tiếng mẹ đẻ, toán học và yếu tố đạo đức con người trong hệ thống giáo dục.

Triết lý giáo dục ở Mỹ thì xem trọng tinh thần dân chủ, tự do của mỗi công dân đang sinh sống và làm việc tại đất nước này. Nó có sự kế thừa từ các nước châu Âu.

Nước Hy Lạp, người ra gắn liền triết lý giáo dục với lợi ích, sự phát triển thịnh vượng của kinh tế quốc gia. Do đó, trong phương pháp giáo dục của nước này luôn có câu hỏi: “Tại sao cần có triết lý giáo dục? Và cái nó tạo ra là gì?"

Xem thêm: Xoay quanh một khái niệm tiêu biểu của triết học: Ý thức xã hội

3. Nhận thức về triết lý trong Phật giáo

triet-ly-la-gi-voh-1
Phật dạy rằng, mọi sự khổ đau của con người đều bắt nguồn từ tâm

Phật dạy rằng, mọi sự khổ đau của con người đều bắt nguồn từ tâm. Để có một cuộc sống an yên, con người cần nuôi dưỡng và rèn luyện tâm tính, buông bỏ tam độc: tham, sân, si. Trong Phật giáo có 3 triết lý nhân sinh sâu sắc mà con người cần ghi nhớ. Thứ nhất đời là bể khổ, thứ hai đời là vô thường và thứ ba bản thân là vô ngã.

Triết lý đời là bể khổ thể hiện việc con người khi còn sống buộc lòng phải chấp nhận khổ đau, bi ai. Vì trong cuộc đời của mỗi con người, phần lớn đều sẽ trải qua điều không như ý, muộn phiền, mất mát, thất vọng. Do đó, chúng ta đừng quá tham lam, lừa mình dối người để rồi sống một cuộc đời viễn vông, không thực tế. Hãy đón nhận những quy luật tất yếu của cuộc sống bằng một trái tim bao dung và rộng mở.

Đời là vô thường bởi cuộc sống không ngừng biến thiên và thay đổi theo thời gian. Chúng ta không thể sống mãi ở một thời điểm nào cả. Mọi thứ rồi cũng sẽ thay đổi kể cả cơ thể và tư duy của chúng ta. Không có cái gọi là tuyệt đối, vĩnh cửu. Đừng sợ hãi khi mọi thứ thay đổi, hãy học cách tiếp nhận và trân trọng những gì mình đang có ở hiện tại như sức khỏe, công việc, gia đình, tình yêu và tuổi trẻ.

Triết lý con người là vô ngã cho thấy mỗi cá nhân sẽ có sự thay đổi về cơ thể, suy nghĩ, tính cách tùy thuộc vào môi trường, hoàn cảnh tiếp xúc. Vì bản chất con người không phải là bất di bất dịch nên đừng bao giờ tự đóng khung bản thân hay đánh giá phiến diện một ai đó qua hành động của họ. Học cách tha thứ cho người khác là cởi trói cho chính mình và đừng quên mỗi giây mỗi phút chúng ta luôn mới mẻ.

Xem thêm: Hiểu biết về bản ngã trong Phật giáo để biết cái tôi là tốt hay xấu

4. Những câu nói triết lý hay và ý nghĩa làm thay đổi tư duy và cuộc đời

Vạn vật vô thường, con người vô ngã. Do đó, hãy không ngừng học hỏi, rèn luyện và tu tâm dưỡng tính để có một cuộc sống an yên hạnh phúc hơn. Dưới đây là những câu nói triết lý về cuộc đời hay và ý nghĩa giúp chúng ta thay đổi tư duy và làm mới cuộc đời.

  1. Thế giới bạn không bước vào được thì đừng cố chen vào, làm khó người khác, lỡ dở mình, hà tất chứ?
triet-ly-la-gi-voh-2
 
  1. Đôi khi, không cẩn thận biết một số chuyện, mới phát hiện ra rằng những điều bản thân để tâm lại nực cười đến thế.
  2. Đừng bao giờ thay đổi mình vì người khác. Nếu họ không thể tiếp nhận một con người nhiều điểm xấu là bạn, thì cũng không xứng để có được một con người với nhiều điểm tốt là bạn.
  3. Đôi khi sự đấu tranh luôn cần phải có trong cuộc sống. Nếu cuộc sống trôi qua thật suôn sẻ, chúng ta sẽ không hiểu được cuộc sống, không có được bản lĩnh, nghị lực như chúng ta cần phải có, cuộc sống thật công bằng, không phải vô cớ mà mọi điều xảy đến với ta
  4. Bạn cần sức mạnh, nghị lực nên cuộc sống đã đặt ra những khó khăn nghịch cảnh để bạn vượt qua và trở nên mạnh mẽ hơn
  5. Cuộc sống của bạn chỉ thật sự ý nghĩa và trọn vẹn khi bạn biết giữ gìn và nuôi dưỡng ước mơ, biết ghi nhận, biết tin vào những lời hứa
  6. Đừng bao giờ cau mày hay nhăn mặt thậm chí khi bạn đang buồn, chắc chắn sẽ có ai đó yêu bạn chỉ vì nụ cười của bạn thôi. Với thế giới bạn chỉ là một cá nhân nhưng đối với một ai đó, bạn là cả thế giới
  7. Bạn cần sự hiểu biết và sáng tạo nên cuộc sống đã ban cho bạn đôi bàn tay và trí óc để khám phá và làm việc
  8. Nếu để ý đến những điều bạn đang có trong cuộc sống, bạn sẽ nhận được nhiều hơn thế. Còn nếu chỉ để ý đến những điều bạn không có, bạn sẽ thấy mình không bao giờ có đủ
  9. Bạn sẽ tìm thấy niềm vui khi giúp đỡ người khác bằng tất cả tấm lòng
  10. Hãy cảm ơn những lúc bạn gặp khó khăn, bởi nếu không có khó khăn, bạn sẽ không có cơ hội để hiểu mình và trải nghiệm cuộc sống.
  11. Lòng tin cũng giống như một tờ giấy, khi đã nhàu nát sẽ không bao giờ phẳng phiu được..
  12. Cuộc sống có quyền đẩy bạn ngã nhưng ngồi đó than khóc hay đứng dậy và tiếp tục là quyền của bạn.
  13. Chẳng có gì trở nên dễ dàng hơn. Chỉ là bạn trở nên mạnh mẽ hơn mà thôi.
  14. Ta không thể bắt đầu lại nhưng ta có thể mở đầu bây giờ và làm nên một kết thúc mới.
  15. Hãy giữ khuôn mặt bạn luôn hướng về ánh mặt trời, và bóng tối sẽ ngả phía sau bạn.
  16. Cuộc sống không phải là phim ảnh, không có nhiều đến thế… những lần không hẹn mà gặp.
  17. Tôi tự nhủ với bản thân mình rằng, cần phải sống chân thực. Bất kể người khác nhìn mình bằng con mắt nào đi chăng nữa, dù cả thế giới phủ định, tôi vẫn có bản thân tin tưởng mình.
  18. Bất kỳ một sự đả kích nào cũng không nên trở thành cái cớ cho bạn sa ngã. Bạn không thể thay đổi thế giới nhưng bạn có thể thay đổi bản thân mình. Việc cần làm là chọn lựa một con đường đúng đắn và kiên trì bước tiếp.
  19. Mỗi người đều có cách sống của riêng mình, chúng ta không cần phải ngưỡng mộ cuộc sống của người khác. Có người ngoài mặt tươi cười rạng rỡ nhưng ẩn trong đó là bao giọt nước mắt, lại có người nhìn có vẻ cơ cực nhưng kỳ thực họ lại đang trải qua một cuộc sống rất thoải mái.
  20. Muốn đổi thói quen, phải thay hành động.
  21. Sống ở đời chẳng ai muốn mình trở thành người xấu, ai cũng muốn một cuộc sống ngẩng cao đầu không hổ với người, không thẹn với lòng. Thế nhưng sự đời đôi khi chẳng như ý muốn, đôi khi người ta phải sống hai mặt để đổi lấy hai chữ bình yên.
  22. Ở thực trạng xã hội hiện nay, sự thờ ơ của người tốt còn đáng sợ hơn những thứ xấu xí của xã hội.
  23. Tôi nghĩ rằng mục đích của cuộc đời là sống hữu ích, sống có trách nhiệm, được tôn trọng và biết yêu thương. Trên hết, điều thật sự có ý nghĩa là: Sống cho ai đó, vì cái gì đó và tạo nên dấu ấn riêng của bạn trên thế gian này.
  24. Thiên Chúa ban cho tất cả mọi người 24 giờ, còn 24 giờ ấy có giá trị bao nhiêu là do mỗi người tự định lấy.

Xem thêm: Ý nghĩa thật sự của cuộc sống hiện tại nằm trong những trải nghiệm của bản thân

5. Những danh ngôn hay về triết lý cuộc sống đáng đọc

Đối với các nhà lãnh đạo, nhà văn, nhà vật lý học, phân tâm học, bác sĩ,... - những người có sức ảnh hưởng trên thế giới - họ luôn có những trải nghiệm phong phú và cái nhìn sâu sắc về cuộc đời. Vì vậy, họ thường đưa ra kết luận các triết lý sống ý nghĩa, đúng đắn giúp con người nhìn nhận mọi vật, mọi việc toàn diện và chính xác hơn.

  1. Hãy tử tế với những gã nghiện máy tính, biết đâu sau này bạn sẽ làm việc cho ai đó trong số họ – Bill Gates
  2. Tôi nghĩ hầu hết những lời khuyên tiết kiệm cho giới trẻ là sai lầm. Tôi chẳng bao giờ tiết kiệm xu nào cho đến khi 40 tuổi. Thay vào đó, tôi đầu tư cho chính mình, học hành, làm chủ các kỹ năng và chuẩn bị. Những người bỏ vài đô la vào ngân hàng mỗi tuần sẽ làm tốt hơn nhiều nếu bỏ nó vào chính họ. – Henry Ford
  3. Rủi ro lớn nhất là chẳng đối mặt với rủi ro nào. Trong một thế giới đang thay đổi rất nhanh, chiến lược mà chắc chắn sẽ thất bại chính là tránh xa các rủi ro. – Mark Zuckerberg
  4. Hãy cố biến mọi thảm họa thành cơ hội. – John Rockefeller
triet-ly-la-gi-voh-3
 
  1. Bạn nghèo vì bạn không có tham vọng. 35 tuổi mà còn nghèo thì đấy là tại bạn. – Jack Ma
  2. Hãy luôn khát khao, hãy luôn khờ dại. – Steve Jobs
  3. Tin rằng bạn có thể làm một điều gì đó đồng nghĩa với việc bạn đã đi được nửa đường đến đó. – Theodore Roosevelt
  4. Đừng so sánh mình với bất cứ ai trong thế giới này. Nếu bạn làm như vậy có nghĩa bạn đang sỉ nhục chính bản thân mình. – Bill Gates
  5. Bắt đầu từ nơi bạn đứng. Sử dụng những gì bạn có. Làm những gì bạn có thể – Arthur Ashe
  6. Tôi có một triết lý đơn giản đó là: lấp đầy những khoảng trống, làm trống những khoảng đầy và gãi những chỗ ngứa. – Alice Roosevelt Longworth.
  7. Chúng ta không nên bỏ cuộc, chúng ta không nên đề những khó khăn đánh bại mình. – A. P. J. Abdul Kalam
  8. Nghèo không là xấu, nghèo mà không có chí mới là xấu; hèn không đáng ghét, hèn mà không có tài mới đáng ghét; già không nên than thở, già mà sống thừa mới đáng than thở; chết không nên bi ai, chết mà vô bổ mới đáng bi ai. – Lã Khôn
  9. Cuộc sống chỉ mang lại cho chúng ta 10% cơ hội, 90% còn lại là do chúng ta trải nghiệm thế nào với nó. – Lou Holtz
  10. Cuộc sống không phải để sợ, mà là để hiểu. Đây chính là lúc chúng ta cần phải tìm hiểu nhiều hơn về cuộc sống để làm vơi bớt mọi nỗi sợ hãi. – Marie Curie
  11. Mọi chuyện đều trông có vẻ bất khả thi cho đến khi nó được hoàn thành. – Nelson Mandela
  12. Những điều chúng ta nghĩ quyết định những điều sẽ xảy ra với chúng ta, và vì thế nếu chúng ta muốn thay đổi cuộc sống, chúng ta cần phải thay đổi từ cách suy nghĩ của chúng ta. – Wayne Dyer
  13. Nếu cơ hội không gõ cửa, hãy tạo ra một cánh cửa – Milton Berle
  14. Trong trò chơi của cuộc sống, trước khi bạn nhận được bất cứ cái gì, bạn phải cho đi một thứ gì đó! – Zig Ziglar
  15. Mỗi người có thể có những lý do khác nhau để sống cuộc sống của chính họ. Bạn không thể quy chụp tất cả những lý do đó đều giống như nhau. – Kevin Spacey
  16. Hôm nay đầy rẫy những khó khăn, và ngày mai cũng không có điều gì dễ dàng. Nhưng sau ngày mai, mọi thứ sẽ trở nên tốt đẹp. – Jack Ma
  17. Cuộc sống rất đơn giản, nhưng chúng ta cứ bắt nó phải phức tạp. – Confucius
  18. Lạc quan là một đại lượng gắn liền với thành công và hạnh phúc hơn tất thảy mọi thứ. – Brian Tracy
  19. Luôn luôn hãy mở to đôi mắt. Hãy quan sát khắp mọi thứ xung quanh. Bời vì tất cả những gì bạn thấy đều có thể truyền cảm hứng cho bạn. – Grace Coddington
  20. Không có con đường nào dẫn đến hạnh phúc. Hạnh phúc là một con đường. – Thích Nhất Hạnh
  21. Làm mọi thứ với một niềm đam mê, hoặc là chẳng gì cả. – Rosa Nouchette Carey
  22. Không bao giờ được từ bỏ ước mơ chỉ vì mất quá nhiều thời gian để thực hiện. Dù sao thì thời gian cũng sẽ trôi đi mà thôi. – Earl Nightingale
  23. Chịu trách nhiệm cho đời bạn. Cần nhớ rằng chính bạn chứ không phải ai khác là người sẽ đưa bạn đến nơi bạn muốn đến. – Les Brown
  24. Cách duy nhất để tạo nên sự nghiệp vĩ đại là yêu những gì bạn làm. Nếu bạn chưa tìm ra nó, hãy tiếp tục tìm kiếm. Đừng dừng lại. – Steve Jobs
  25. Hãy xây nên giấc mơ của bạn, nếu không thì người khác sẽ thuê bạn xây giấc mơ của họ. – Farrah Gray 
  26. Nếu bắt đầu thì có khả năng bạn sẽ nhận lấy thất bại, nhưng nếu không bắt đầu thì bạn đã thất bại rồi. – Barack Obama
  27. Bạn không bao giờ là kẻ thua cuộc cho đến khi bạn bỏ cuộc. – Mike Ditka
  28. Chúng ta đến với tình yêu không phải bằng cách tìm một người hoàn hảo mà học nhìn sự hoàn hảo bên trong một người không hoàn hảo. – Angelina Jolie
  29. Một số phụ nữ chọn theo đuổi người đàn ông của mình và một số chọn theo đuổi ước mơ. Nếu bạn còn phân vân chọn ước mơ nào, hãy nhớ rằng sẽ không bao giờ có chuyện một ngày nọ sự nghiệp thức dậy và nói không còn yêu bạn nữa. – Lady Gaga
  30. Hành động đáng khuyến khích nhất chính là luôn suy nghĩ cho bản thân mình. Mạnh mẽ lên. – Coco Chanel 
  31. Không có giới hạn nào cho phụ nữ. Chúng ta có thể làm được tất cả mọi thứ và trở thành bất kỳ ai mà ta hằng mong ước. – Michelle Obama
  32. Nếu nghĩ tới ước mơ không đủ làm bạn sợ hãi, nó quá nhỏ đối với bạn. – Richard Branson 
  33. Chúng ta phải lựa chọn: nỗi đau của sự kỷ luật hay nỗi đau của sự hối hận. – Jim Rohn
  34. Chẳng có giới hạn nào cả. Có chăng là những đỉnh cao, nhưng đó không phải là nơi để ngự trị mà là nơi chúng ta cần phải vượt lên. – Lý Tiểu Long

Triết lý là một trong những công trình nghiên cứu khoa học vĩ đại của nhân loại. Chúng ta - thế hệ trẻ cần gìn giữ và phát huy một cách tối ưu nhất để những quan điểm, triết lý đúng đắn có thể đến gần hơn với con người. Hãy cảm nhận và lựa chọn cho bản thân những câu triết lý phù hợp làm phương châm sống nhé!

Sưu tầm

Nguồn ảnh: Internet