Kho tàng các câu ca dao, tục ngữ của dân tộc ta rất đa dạng về cả hình thức lẫn nội dung và mục đích lớn nhất của các câu ca dao, tục ngữ này là những bài học mà ông cha ta muốn truyền lại cho thế hệ sau, trong đó có kinh nghiệm sống. Hãy cùng VOH tìm hiểu những câu ca dao tục ngữ về kinh nghiệm sống cùng bài viết này nhé!
Kinh nghiệm sống là gì?
Kinh nghiệm sống khi được tách nghĩa ra sẽ được hiểu như sau: kinh là sự trải qua, đi qua; nghiệm là kiểm nghiệm lại, kiểm chứng lại. Vì thế kinh nghiệm là những bài học rút ra được qua những gì mà bản thân đã được trải qua hay là được người khác truyền đạt cho. Người có kinh nghiệm sống càng nhiều sẽ càng dễ thành công hơn.
Không chỉ là những thứ cố định như 1+1=2 mà kinh nghiệm sống luôn có sự thay đổi nhanh chóng qua từng mốc thời gian. Xã hội không bất động mà luôn phát triển ngày qua ngày và kinh nghiệm sống cũng thế. Kinh nghiệm sống luôn được tích lũy liên tục và phải phù hợp với xu hướng xã hội lúc mới là kinh nghiệm hữu dụng cho cuộc sống.
Quá trình tích lũy kinh nghiệm sống là một quá trình rất dài và thường xuyên. Không chỉ bản thân ta trải qua những sự kiện trong cuộc sống để có được kinh nghiệm mà còn có thể học hỏi từ những kinh nghiệm của người đi trước truyền đạt lại. Trong đó những câu ca dao tục ngữ về kinh nghiệm sống là một kho tàng những kinh nghiệm sống quý giá như thế, có thể được lưu truyền qua nhiều thế hệ.
Xem thêm:
70 câu ca dao tục ngữ thành ngữ về kinh nghiệm sống hay và ý nghĩa
85 câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ nói về thiên nhiên quan hệ tới lao động sản xuất của con người
58 câu ca dao tục ngữ thành ngữ về lao động sản xuất
Những câu ca dao tục ngữ về kinh nghiệm sống về thời tiết
Những câu ca dao tục ngữ về kinh nghiệm sống về thời tiết của người dân đã được đúc kết bằng sự quan sát tinh tường cũng như qua sự trải nghiệm của chính bản thân họ. Những câu ca dao tục ngữ chia sẻ về kinh nghiệm dự đoán thời tiết còn giúp ích rất nhiều cho sự phát triển sản xuất nông nghiệp của người dân.
Một số câu ca dao, tục ngữ về kinh nghiệm sống trong dự đoán thời tiết còn được lưu truyền cho đến ngày nay gồm:
- Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối. - Cơn đằng Đông vừa trông vừa trông vừa chạy
Cơn đằng Nam vừa làm vừa chơi.
Cơn đằng Bắc, đổ thóc ra phơi
Cơn đằng Tây, mưa ngu bão ngáo. - Tháng bảy kiến bò, chỉ lo lại lụt
- Kiến đen tha trứng lên cao,
Thế nào cũng có, mưa rào rất to. - Gió heo may, chuồn chuồn bay thì bão.
- Chuồn chuồn bay thấp thì mưa
Bay cao thì nắng, bay vừa thì râm. - Én bay thấp mưa ngập bờ ao
Én bay cao mưa rào lại tạnh. - Trời nắng chóng mưa, trời mưa chóng tối.
- Đầu năm sương muối, cuối năm gió nồm
- Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ.
- Trăng quầng thì hạn, trăng tán thì mưa.
- Quạ tắm thì ráo, sáo tắm thì mưa.
- Ếch kêu uôm uôm, ao chuôm đầy nước.
- Bao giờ đom đóm bay ra,
Hoa gạo rụng xuống thì tra hạt vừng. - Bao giờ cho hết tháng ba,
Bồ nông no ấm ở nhà nghỉ ngơi. - Gió đông là chồng lúa chiêm,
Gió bắc là duyên lúa mùa. - Mặt trời có quầng thì hạn, mặt trăng có tán thì mưa.
- Con ơi nhớ lấy lời cha,
Mồng năm tháng chín thật là bão rươi.
Bao giờ cho đến tháng mười,
Thì con vào lộng ra khơi mặc lòng.
Tháng tư mua nứa đan thuyền,
Tháng năm tháng sáu gặt miền lúa chiêm.
Tháng giêng rét đài, tháng hai rét lộc, tháng ba rét nàng Bân. - Tháng ba bà già chết rét.
- Tháng bảy mưa gãy cành tràm.
- Tháng bảy kiến đàn, đại ngàn hồng thủy.
- Tháng bảy ngâu ra, mồng ba ngâu vào.
- Tháng bảy heo may, chuồn chuồn bay thì bão
- Mau sao thì nắng, vắng sao thì mưa.
- Lúa chiêm nép ở đầu bờ,
Hễ nghe tiếng sấm, phất cờ mà lên. - Tháng tám nắng rám trái bưởi.
Ca dao tục ngữ về kinh nghiệm sống trong lao động sản xuất
Trong lao động sản xuất, cha ông ta cũng đã lưu truyền lại rất nhiều câu cao tục ngữ, thành ngữ nhằm chia sẻ những kinh nghiệm sống, trồng trọt, chăn nuôi…. từ đó góp phần sản xuất, gia tăng của cả vật chất của dân gian. Dưới đây là những câu ca dao tục ngữ về kinh nghiệm sống trong lao động sản xuất hay nhất.
- Ai ơi nhớ lấy lời này:
Tằm nuôi ba lứa, ruộng cày ba năm. - Nhờ trời hòa cốc phong đăng,
Cấy lúa lúa tốt, nuôi tằm tằm tươi. - Được thua dù có tại trời,
Chớ thấy sóng cả mà rời tay co. - Khó thay công việc nhà quê,
Quanh năm khó nhọc dám hề khoan thai. - Tháng chạp thì mắc trồng khoai,
Tháng giêng trồng đậu tháng hai trồng cà.
Tháng ba cày vỡ ruộng ra,
Tháng tư bắc mạ thuận hòa mọi nơi.
Tháng năm gặt hái vừa rồi,
Bước sang tháng sáu lúa trôi đầy đồng.
Nhà nhà vợ vợ chồng chồng,
Đi làm ngoài đồng sá kể sớm trưa.
Tháng sáu tháng bảy khi vừa,
Vun trồng giống lúa bỏ chừa cỏ tranh.
Tháng tám lúa giỗ đã đành,
Tháng mười cắt hái cho nhanh kịp người.
Khó khăn làm mấy tháng trời,
Lại còn mưa nắng thất thời khổ trông.
Cắt rồi nộp thuế nhà công,
Từ rày mới được yên lòng ấm no. - Nhất canh trì, nhị canh viên, tam canh điền.
- Miền Đông thì được hoa màu
Miền Chải tôm cá, miền Cầu cửi canh
Mở chợ may vá thông hành
Miền cuối buôn bán, tập tành xưa nay. - Tháng giêng chân bước đi cày,
Tháng hai vãi lúa ngày ngày siêng năng.
Thuận mưa lúa tốt đằng đằng,
Tháng mười gặt lúa ta ăn đầy nhà.
Ngày thì đem thóc ra phơi,
Tối lặn mặt trời đổ thóc vào xay.
Một đêm là ba cối đầy
Một tay xay giã, một tay giần sàng
Tháng ba ngày tám rỗi ràng,
Làm sao đủ gạo mùa màng khỏi lo. - Trâu năm sáu tuổi còn nhanh,
Bò năm sáu tuổi đã tranh về già. - Đồng chiêm xin chớ nuôi bò,
Mùa đông tháng giá, bò dò làm sao. - Tua rua một tháng mười ngày,
Cấy trốc luống cày cũng được lúa xôi. - Nhất thì, nhì thục.
- Tháng giêng là tháng ăn chơi.
Tháng hai trồng đậu trồng khoai trồng cà
Tháng ba thì đậu đã già
Ta đi ta hái về nhà phơi khô
Tháng tư đi tậu trâu bò
Để ta sắm sửa làm mùa tháng năm.
Đất thiếu trồng dừa đất thừa trồng cau - Thứ nhất cày nỏ, thứ nhì bỏ phân
- Tốt giếng tốt má, tốt mạ tốt lúa
- Trồng tre đất sỏi, trồng tỏi đất bồi
- Một cục đất ải bằng một bãi phân
- Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống.
- Nhai kỹ no lâu, cày sâu tốt lúa
- Giàu nuôi lợn nái lụi bại nuôi bồ câu
- Đất thiếu trồng dừa đất thừa trồng cau
- Qua giêng hết năm qua rằm hết tháng.
Xem thêm:
200 câu thành ngữ hay về cuộc sống mà bạn dùng hằng ngày
22 câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ nói về tinh thần lạc quan yêu đời
117 câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ về thời tiết, khí hậu
Ca dao tục ngữ về kinh nghiệm sống trong đạo lý nhân sinh
Trên bước đường trưởng thành của con người phải học hỏi rất nhiều thứ, từ những kiến thức ở trường lớp thì ta còn phải học hỏi kinh nghiệm sống của người đi trước. Những kinh nghiệm sống ấy vô cùng quý báu và đáng trân trọng bởi nó là sự đánh đổi của người đi trước có thể là thời gian hay một mất mát nào đó.
Cùng lưu lại những câu tục ngữ về kinh nghiệm sống trong đạo lý nhân sinh để làm bài học “rèn giũa” chính mình.
- Ai ơi muốn hưởng lộc trời
Trước thờ cha mẹ, sau thờ vợ con. - Làm anh ăn trước, bước đầu
Dạy dỗ em út ngõ hầu thay cha. - Muốn may thì phải có kim
Muốn hay thì ắt phải tìm người xưa. - Đừng tham của rẻ, của ôi
Những của đầy nồi là của chẳng ngon. - Khó mà biết lẽ, biết lời
Biết ăn, biết ở hơn người giàu sang. - Vườn rộng chớ trồng tre ngà
Nhà rộng chớ chứa người ta ở cùng. - Thương người người lại thương ta
Ghét người người lại hoá ra ghét mình. - Tài ra ngoài mới lớn,
Lính ra trận mới nên công. - Ở có nhân, mười phần chẳng khốn
- Ở có đức, mặc sức mà ăn.
- Cái nết đánh chết cái đẹp.
- Ai thương ai ghét mặc tình
Phận mình cứ giữ tâm mình thật ngay. - Nhất nghệ tinh, nhất thân vinh
Ai ơi phải quý nghề mình mới nên - Hoặc buôn bán, hoặc thợ thuyền
Nghề gì cũng sẽ làm nên sang giàu. - Đố ai bưng kín miệng bình
Đố ai đan thúng cho mình úp voi
Đã mà lấy thúng úp voi
Úp sao cho khỏi lòi đuôi lòi đầu. - Ai ơi cứ ở cho lành
Tu nhân tích đức để dành về sau.
Của phi nghĩa có giàu đâu
Ở ngay thật, giàu sang mới bền. - Lấy hận thù diệt hận thù
Hận thù không mất nghìn thu vẫn còn. - Ở đời tham của thì thua
Của ăn thì hết, mà cái phỗng thờ vua hãy còn. - Khi giàu thì chẳng đỡ ai
Đến khi hoạn nạn chẳng ai đỡ mình. - Đời người có một gang tay.
Ai hay ngủ ngày chỉ được nửa gang - Đời người sống mấy gang tay
Hơi đâu cặm cụi cả ngày lẫn đêm. - Hoa thơm nhà hương nhờ nhụy,
Người có giá trị nhờ đạo đức tác phong. - Của đời cha mẹ để cho
Làm không ăn có, của kho cũng rồi - Muốn no thì phải chăm làm
Một hạt thóc vàng, chín hạt mồ hôi. - Tốt gỗ hơn tốt nước sơn.
- Đâm lao phải theo lao.
Ca dao tục ngữ là những lời truyền nhau từ thế hệ này sang thế hệ khác. Đây là những kinh nghiêm được ông bà ta tích lũy trong quá trình lao động sản xuất. Những câu ca dao tục ngữ về kinh nghiệm sống luôn ở dạng ngắn gọn, dễ hiểu nhưng cũng không thiếu những giá trị về nghệ thuật. Với những hình ảnh thân quen xung quanh cuộc sống,.. sẽ giúp người đọc dễ dàng tiếp thu những ý nghĩa mà câu ca dao, tục ngữ mang lại.
Đừng quên cập nhật liên tục những bài viết mới nhất, hấp dẫn nhất tại VOH Sống đẹp.