69 bài thơ về cây lúa, lay động lòng người

Lúa gạo vốn là nguồn lương thực cơ bản của nước ta. Trải qua nhiều thăng trầm, biến cố lịch sử cây lúa vẫn cùng người nông dân mạnh mẽ vươn lên, để từ đó hình ảnh thân thương của cây lúa cũng được đưa vào từng lời ca, tiếng hát, đặc biệt là những bài thơ về cây lúa cũng được khắc họa một cách chân thật, rõ ràng.

Những bài thơ về lúa hay nhất

Vì là một loại cây nông nghiệp lâu đời gắn liền với lịch sử đất nước Việt Nam nên những bài thơ về cây lúa hay cánh đồng lúa đều mang trong mình một chút gì đó mộc mạc bình dị của thời gian, của quá khứ… Dường như đọc những bài thơ về lúa ta sẽ cảm nhận được ngay hình ảnh một miền quê, nơi có những con người Việt Nam cần cù chăm chỉ ngày đêm để tạo ra những “hạt ngọc” cho đời.

Cánh đồng làng (Đặng Minh Mai)

Bao xa cách nay về thăm lại

Cánh đồng làng nhẫn nại công cha

Ngạt ngào hương lúa toả xa

Đượm mồ hôi mẹ rớt qua tháng ngày!

Con đường nhỏ thơ ngây còn đó

Bụi tre xanh lấp ló bóng cò

Xa xa có mấy đàn bò

Thủng thẳng cất bước khi no trong lòng

Quê hương hỡi mỏi trông mong đợi

Ký ức xưa vời vợi trở về

Những ngày cắt cỏ bờ đê

Lội bơi cùng bạn sông quê mỗi chiều

Lúa trĩu hạt bao nhiêu công sức

Của mẹ cha thao thức bao ngày

Cấy cày vất vả mê say

Thức khuya, dậy sớm lòng đầy niềm vui

Mùa thu hoạch bồi hồi trong dạ

Thành quả đây nay đã đến gần

Gạo thơm, hạt béo trắng ngần

Thắm tình quê mẹ ân cần sẻ chia!

Cây lúa (Huệ Trinh)

Đông giá vừa tan

Trời đổ nắng vàng

Rộn ràng mùa mới

Mầm xanh phơi phới

 

Áo mới ra đồng

Mẹ còng lưng cấy

Mồ hôi mây mẩy

Thánh thót ruộng cày

 

Thoăn thoắt đôi tay

Từng cây lúa nhỏ

Gọi từng sợi gió

Chở mưa tưới đồng

 

Đừng gọi cơn giông

Làm đau mầm lúa

Đừng kêu nắng lửa

Thui lúa cháy bời

 

Hãy nói ông Trời

Thuận hoà mưa nắng

Người không lo lắng

Lúa đẹp dâng đời.

Cảnh thanh bình (Oblivion Thach)

Đất nước qua rồi cuộc chiến tranh

Cơm no áo ấm sống yên lành

Sân phơi óng ánh màu bông lúa

Góc bếp thơm nồng vị của canh

 

Liếp ổi sau nhà vừa mọc nhánh

Vườn xoài cuối bãi cũng vươn cành

Xuân này rộn rã vui ăn tết

Hạnh phúc đây rồi cảnh sống thanh!

Đồng quê ngày mùa (Ho Nhu)

Chiều về ngắm cảnh đồng quê

Mênh mông cò lượn bốn bề xốn xang

Một màu thảm lúa dát vàng

Bồi hồi hoài niệm những trang sách đời

Tuổi thơ nhặt nhánh thóc rơi

Chắt chiu gom góp cuộc đời mẹ cha

Bát canh, thìa mắm, quả cà

Giọt mồ hôi đổ… nâng ta trưởng thành

Ra đi bằng chị bằng anh

Trở về ngắm lại bức tranh ngày mùa

Dù không còn cảnh thi đua

Sân kho hợp tác trống khua rộn ràng

Đồng quê mình vẫn rộn vang

Người người hối hả nắng vàng hong phơi

Bôn ba khắp bốn phương trời

Không quên hạt gạo, tình người quê ta

Hương thơm gạo mới quê nhà

Ơn người cày cấy gần xa sớm chiều

Cảnh đồng quê thật đáng yêu

Bâng khuâng lại nhớ những chiều có nhau.

Hương lúa (Trương Thị Anh)

Nồng nàn hương lúa đồng quê

Ngày mùa vất vả lúa về đầy sân

Đồng xa cho đến ruộng gần

Lúa vàng trải thảm hương nồng cốm quê

Cò vui sải cánh bay về

Tình quê hương lúa như mê hoặc lòng

Bóng ai ngả lộng trên đồng

Hiu hiu gió thổi tóc bồng bềnh bay

Cánh đồng lộng gió chiều nay

Lâng lâng bỗng thấy như say cảnh làng.

Lời tự tình cây lúa (Phú Sĩ)

Thương lắm chân tình ơi cây lúa quê hương

Nắng chiếu sương rơi một đời bao lam lũ

Thấm giọt mồ hôi mấy mùa luôn bám trụ

Chẳng quản nhọc nhằn cho vụ lúa oằn bông

Thương lắm chân tình câu hát lý bên sông

Tất tả mùa thương con nước ròng nước lớn

Nắng hạn phèn chua cây lúa buồn than thở

Nụ cười dở dang vẫn thắm nở môi hồng

Thương lắm chân tình cây lúa vẫn hoài mong

Cho cuộc đời vui thêm nồng câu thân ái

No ấm an lành bỏ qua ngày dầu dãi

Đầu đội gió trời thương lắm ấy nhà nông

Thương lắm chân tình cây lúa lại đơm bông

Nhắn gởi yêu thương trong lòng người xa xứ

Mỏi gót phong sương trên bước đường lữ thứ

Xin hãy quay về nơi đất mẹ còn trông ….

Cây lúa quê hương (Quang Nguyễn)

Từ bao giờ lúa đã có

Ai tô màu xanh dịu hiền

Mồ hôi đổ bao gian khó

Từ bao giờ thời tổ tiên

 

Ai làm quê hương xanh

À bác nông dân họa sĩ

Vẽ bằng mồ hôi hình thành

Bằng nước mắt, bằng ý chí

 

Mai con lớn, nhớ yêu thương

Người cho con, từng hạt gạo

Để con no với quê hương

Từng miếng cơm, từng manh áo

 

Quê ta đẹp, có nông dân

Bao mùa cày cấy siêng năng

Vì quê hương, bao thế hệ

Phơi mình mưa nắng bảo vệ

Lúa tươi tốt, đồng xanh mơn.

Hương chiều (Thanh Phong)

Là đà khói bếp quyện sương thanh

Nắng tắt bên nương quạ đậu cành

Ruộng họ dùng dằng gom lúa thóc

Nhà mình quấn quýt đợi cơm canh

 

Gian lao cũng giữ tình nồng thắm

Khổ sở nhưng trao mộng ngọt lành

Mãi mãi yêu nhau tròn thệ nguyện

Nghèo mà ấm áp chẳng đua tranh.

Thơ tôi (Vu Cuong‎)

Quanh năm lam lũ cày bừa

Đầu trần chân đất đã thừa nắng mưa

Quê nghèo nước mặn đồng chua

Bấy nhiêu đó… ngấm vào thơ tôi rồi

Thơ tôi mộc mạc thế thôi

Cũng như cây lúa củ khoai ngoài đồng.

Vui mùa đổi mới (Hồng Phúc)

Nhớ ngày cày, cấy một thời

Bao nhiêu công sức, bao đời nông dân

Suốt ngày tưới nước, bón phân

Chiêm thì ngập úng, mùa cần chờ mưa

Lo nhất là việc cày, bừa

May, trâu đâu có, sớm trưa người làm

Tối, ngày vất vạ mùa màng

Năng suất thì thấp, vội vàng bán đi

Giờ đây đã khác mọi khi

Ruộng điền mở rộng, còn chi phải bàn

Khoa học tiến bộ mang sang

Hỗ trợ sản xuất, dân làng xướng vui

Máy móc hỗ trợ sức người

Vừa nhanh, vừa rẻ, hết thời ái lo

Mùa màng thu hoạch trúng to

Lúa vàng trĩu quả, ấm no dân làng.

Xem thêm:
35+ bài thơ về thiên nhiên hay, câu thơ về phong cảnh thiên nhiên khiến bạn say đắm
Thơ hiện đại Việt Nam - Tiếng lòng của người thi sĩ
35 bài thơ về suối rừng nuôi dưỡng tâm hồn, tình yêu quê hương

Những bài thơ về lúa chín

Cây lúa tảo tần vừa hiến dâng cho đời bông mẩy hạt, rồi những bông lúa vàng trĩu nặng đã thành thóc thành gạo đi muôn phương nuôi sống con người. Cùng nhau đọc những vần thơ về lúa chín thân thương để có thể thấu hiểu sâu hơn về tình yêu của người nông dân dành cho cây lúa trong từng vụ mùa.

Cây lúa nước (Thọ Thật Thà)

Sắp tới hè thu lúa chín vàng

Từng bông nặng trĩu bao gian nan

Khắp chốn nông thôn một màu vàng

Cây lúa còn mãi theo thời gian

 

Bát cơm ta ăn hạt gạo trắng

Là hạt mồ hôi đổ dưới nắng

Là công cực khổ của nông dân

Là sự vất vả với khó khăn

 

Lúa được bao bọc màu vàng sáng

Hấp thụ tinh hoa của nắng vàng

Ương mầm nảy nở của thời gian

Lớn lên trỗ hạt nhờ công chàng

 

Lúa nước lớn lên trong mưa gió

Tươi tốt là bởi phù sa cho

Đó là thực phẩm trời ban tặng

Ai đã lớn lên điều thích ăn.

Bài ca cây lúa (Lê Chiên)

Lúa xanh vẫn mướt trên đồng

Gian nan vất vả nhà nông bốn mùa

Dân nghèo chẳng quản nắng mưa

Nhọc nhằn hôm sớm sáng trưa vun trồng

 

Em là cô gái văn công

Động viên góp chút tấm lòng hát ca

Mang tinh thần đến từng nhà

Quên đi mỏi mệt khi ra làm đồng

 

Cầu trời cho lúa vàng bông

Bội thu năng xuất để không phụ người

Bà con rạng rỡ nụ cười

Dựng xây đất nước đẹp tươi mạnh giàu

 

Thắm tình vẹn nghĩa bên nhau

Thủy chung son sắt bền lâu trọn đời

Việt Nam đất nước ta ơi

Tự hào dòng máu sinh thời rồng tiên.

Hương lúa (Toan Nguyenduc)

Lắng nghe trong gió thì thào

Âm thanh sóng lúa rì rào sáng mai

Trải qua suốt một đêm dài

Sáng nay cây lúa vươn vai trổ đòng.

 

Mùi hương lúa mới thơm nồng

Lúa thì con gái bềnh bồng tỏa hương

Thương người một nắng hai sương

Để cho hương lúa vấn vương lòng người

 

Đã nghe thấy tiếng em cười

Đã nghe em hát "Người ơi đừng về…”

Ơi người em gái chân quê

Lắng nghe em hát, anh về được không?

 

Vẫn mùi lúa mới đơm bông

Vẫn là hoa dại ngoài đồng đó thôi

Mà em vẫn để cho tôi

Nghe câu Quan họ đứng ngồi không yên

 

Anh về mời mẹ cha lên

Cậy nhờ mai mối kết duyên tơ hồng

Để rồi thành vợ thành chồng

Để cho lúa mới hương nồng về anh.

…

Thương em trong dạ sao đành…!

Cánh đồng lúa (Hưng Xuân)

Tháng mười về lúa chín cả đồng quê

Những thửa ruộng vàng ong như trải thảm

Tiếng máy chạy ầm vang cả thôn xóm

Bờ tre xanh mấy đám trẻ nô đùa

Chiều tháng mười nắng ngả cuối mùa thu

Đàn cò trắng trong lời ru của mẹ

Có cô Tấm hiền ngoan từ thủa bé

Bắt cua đồng cả cá bống đổi cơm…

Đất với người vẫn chung thuỷ mặn nồng

Mỗi hạt thóc theo chân bao người lính

Tiền tuyến gọi hậu phương cùng đánh Mỹ

Bếp Hoàng Cầm bữa cơm thắm máu xương

Đã qua rồi tiếng súng đạn chiến trường

Cơm độn sắn giờ chỉ còn trong sách

Bao vất vả mới có ngày thu hoạch

Ăn chén cơm thấy xúc động vô cùng

Khói lam chiều gợi nỗi nhớ mông lung

Mùi rơm rạ thơm lừng cơm gạo mới

Cá kho tộ vài trái cà muối xổi

Chờ em về thưởng thức bữa cơm quê…

Bài ca cây lúa (Tím Bằng Lăng)

Em viết tặng bài ngợi ca cây lúa

Có tình người chan chứa những yêu thương

Tháng mười về mùa gặt mới thơm hương

Rơm vàng óng trên con đường quê mẹ

Vầng mây trắng chiều bình yên gió nhẹ

Con đò chờ lặng lẽ khách qua sông

Vàng sắc hoa mùa cải mới trổ ngồng

Cánh cò trắng mênh mông tìm gọi bạn

Hoàng hôn ngả cuối chân trời tím rạn

Giữa khung trời đôi cánh nhạn liệng bay

Hương mùa thu ngào ngạt thoảng đâu đây

Tình đất ấm bao ngày ta vun xới

Bài tình khúc mang bao niềm vui mới

Nhớ thương thầm em đợi mãi người xa

Về nhé anh ta hát bản tình ca

Về cây lúa chan hòa tình đất mẹ.

Vào mùa gặt (Quốc Phương)

Trên quê hương... đang rộn rã tiếng cười

Bao thôn nữ... vào mùa thu hoạch mới

Máy gặt lúa... cứ băng mình chạy tới

Hạt lúa vàng... mong đợi những ngày qua

Quê hương mình... đồng bát ngát bao la

Cò thẳng cánh... dễ ai mà quên được

Con sông nhỏ... vẫn mang đầy nguồn nước

Mỗi khi về... còn ước lại tuổi thơ

Quê hương ơi... từ xưa tới bây giờ

Bao vất vả... vẫn chờ người gánh vác

Nay thay đổi... người nông dân cũng khác

Nhẹ nhàng hơn... chẳng nhếch nhác như xưa

Hạt lúa vàng... đền đáp những sớm trưa

Niềm hạnh phúc... cày bừa rồi gặt hái

Ôi quê hương... vẫn còn đây nhớ mãi

Mùa gặt nào... trai gái cũng thành đôi.

Xem thêm:
100 câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ về quê hương, đất nước, con người Việt Nam
8 bài thơ 4 chữ về quê hương vẽ nên bức tranh làng quê bình dị
Tổng hợp chùm thơ lục bát về quê hương giúp bạn tìm về ký ức miền quê

Những bài thơ về lúa xanh

Sau vụ mùa, những cánh đồng lại bắt đầu được gieo mầm lúa mới rồi những cánh đồng lúa xanh mơn mởn lại có dịp khoe sắc màu. Và các nhà thi sĩ cũng có cơ hội sáng tác ra những bài thơ về lúa xanh để dành tặng cho đời.

Cấy lúa thuê (Ngoquang Tuan)

Ra giêng mạ cứng cây rồi

Em đi cấy lúa mong trời đừng mưa

Còng lưng từ sáng đến trưa

Cắm mặt lầm lũi cho vừa vụ Xuân

 

Gột bùn cho sạch tay chân

Miếng cơm nuốt vội đau dần lưng vai

Vụ xuân kéo hết giêng hai

Một mình lầm lũi chẳng ai bạn cùng

 

Chiều buông chút nắng cầm chừng

Cày thuê cấy mướn chẳng dừng được tay

Mùa Xuân lan đến nơi này

Nhìn người trẩy hội lắt lay phận mình.

Cấy lúa (Nguyễn Đức Hựa)

Cấy lúa ai nào chỉ cắm không

Công chăm sớm tối để bông hồng

Còng lưng vất vả khi thời vụ

Mỏi gối đau tay lúc xuống đồng

Giữ nước mưa về mong mỏi tốt

Khô cằn nắng hạn sẽ sinh ngồng

Mùa vui thắng lợi nhờ công sức

Của vợ cùng chồng chống bão giông.

Hương quê (Mami Vam)

Mây trắng trôi bồng bềnh theo con nắng

Góc trời hồng như dệt gấm thêu hoa

Khói lam chiều tô điểm nét hiền hòa

Hương lúa mới trên đồng xa bát ngát.

 

Gió ru êm như lời ca tiếng nhạc

Điệu ơ à dào dạt thắm tình quê

Bước chân hoa nhè nhẹ lối đi về

Nghe rộn rã giữa chiều quê êm ả.

 

Thoảng vương nhẹ trong tôi hương vị lạ

Nghe ngọt ngào ấm áp lịm bờ môi

Tim dâng cao bao xúc cảm bồi hồi

Lòng rạo rực nhân đôi niềm vui mới.

 

Nắng hanh hao mang tình yêu về tới

Lúa thẳng hàng phơi phới cánh đồng xanh

Nghe miên man dịu ngọt mát trong lành

Hòa nhạc khúc chứa chan tình đôi lứa.

 

Quê hương ơi dạt dào miền đất hứa

Thắm ân tình trải rộng những ước mơ

Trái tim yêu bao khát vọng đang chờ

Khơi ngọn lửa cháy bừng thêm sức sống.

Thăm em (Minh Tuấn)

Lúa giờ đã thắm màu xanh

Khóm chen chúc mọc, kết thành bức tranh

Nắng xuân, rơi giọt trong lành

Cho đôi mắt sáng long lanh nụ cười.

 

Làm bên đồng lúa xanh tươi

Nón em trắng xóa mây trời trên cao

Gió nghiêng vạt áo hoa đào

Bàn tay nhanh nhẹn nhổ vào cỏ hoang.

 

Về đây ơi ngọn nắng vàng

Cho đồng lúa trổ thênh thang cánh cò

Chiều xuân mưa, nhẹ nỗi lo

Lúa xanh gặp nước như hò... trên sông.

 

Bao đời mưa nắng trên đồng

Thương yêu ngọn lúa, nặng công nuôi người.

Bước đời chia những thắm tươi

Quê hương mãi giữ nụ cười lúa xanh.

 

Tuổi xuân mơn mởn mộng lành

Bóng em thấp thoáng mong manh cuối chiều

Hương đồng như trải mến yêu

Gió đưa mấy khúc sáo diều ai dăng.

 

Tay làm chẳng ngại bùn hăng

Nước da chẳng sợ lúc dầm nắng mưa

Làm mùa quên sớm quên trưa

Tình riêng em gửi bốn mùa gió gieo.

 

Nghề quê trồng lúa dẫu nghèo

Tình em mưa nắng, nghĩa theo thật thà

Em đi làm cỏ đồng xa

Để ai đang đợi... trong nhà có hay.

Chiều ngoài đồng (Tứ Phong)

Nhớ ai chiều ngoài đồng

Lúa xanh khắp mênh mông

Gió dây dưa cành cây

Sáo kêu buồn đắng lòng.

 

Chiều nào anh nhớ mong

Còn đâu tà áo nâu

Lúc ta quen trên đồng

Rồi em bước theo chồng.

 

Ngày vui em qua sông

Áo hoa cận cùng người

Đàn kêu vang khúc ca

Em bước trong dần xa...

 

Nào ai đâu có hay

Chim sáo bay xa rồi

Cánh đồng lúa non xanh

Người đi chẳng trở về.

Xem thêm:
Ý nghĩa câu nói “Sông sâu tĩnh lặng lúa chín cúi đầu”
Giải thích ý nghĩa câu thành ngữ ‘Một nắng hai sương’ ngụ ý điều gì?
110 câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ về con người xã hội được sử dụng hằng ngày

Thơ về cánh đồng lúa

Những hạt thóc, hạt gạo được người nông dân gieo trồng, chăm bẵm kỹ càng không chỉ nuôi sống chúng ta hàng ngày mà còn chứa đựng những ân tình sâu nặng, truyền thống bao đời đã hun đúc. Và điều này cũng được khắc họa rõ nét qua đôi bài thơ về cánh đồng sau đây. 

Những cánh đồng (Đỗ Thị Tấc)

Con sinh ra trên cánh đồng mùa đông

Đất nứt xé đôi gốc rạ

Đất nứt như gót chân ông bà

Đất nứt như tiếng nấc...

Trâu thở ra khói

Người nói ra sương

Ơi con quý con thương

Cha cho con lửa ấm

Mẹ cho con sữa thơm

Ông bà cho con dao để đầu giường

Cha dắt con ra cánh đồng mùa hạ

Mẹ gieo thóc giống

Dâng niềm hy vọng lên trời

Những hạt thóc như mỏ gà trống

Gõ vào bình minh

Vào núi

Vào mây

Vào lòng mẹ

 

Lung linh trong lòng ruộng

Con reo cười trong tiếng ếch uôm... uôm

Mẹ dắt con ra cánh đồng mùa thu

Dáng người mang hình bông lúa

Niềm vui theo lưng ngựa về nhà

Niềm vui ngả vàng mặt sàn

Niềm vui nghiêng chặt căng bồ

Niềm vui...

Con thành thiếu nữ

Có chàng trai dắt con trên cánh đồng mùa xuân

Mùa xuân theo hoa đào lên núi

Hát gọi

Người ơi!

Hát gọi

Tình ơi!

Tình no

Lời theo gió

Tình khát

Tình không lạc

Hát đi con!

Hát cho cả phần mẹ cha chưm kịp hát

Hát gọi trăng lên

Hát đợi mặt trời.

Rồi dắt nhau đi

Trên những cánh đồng vui...

Cánh đồng (Trần Quang Quý)

Tôi lại nghe dào lên cánh đồng cỏ đêm giàn giụa trăng

Đâu đó bước chân nghẽn trong bùn quánh

Mùi rơm thơm gợn thổi ngang đồng.

Những thửa ruộng

Như những con dấu vuông đóng dấu đời người trên bùn đất

Giọt mồ hôi truyền kiếp

Loang áo sương, bạc mắt người thân

Đất sinh nở những mùa vô định.

Nơi ông bà tôi đã yên rồi

Bóng dáng người di cảo trong hạt thóc

Người nông dân đi suốt đời mình

Còn truyền lại lưỡi cuốc cùn như báu vật

Tất cả cùng hái gặt trên cánh đồng này

Và cánh đồng đã gặt hái họ.

Tôi đã mở cuộc đời ra

Trên lưỡi cày cha lầm lũi

Và sâu thẳm trong tôi một cánh đồng thiêng không mùa vụ.

Mẹ tôi

Gieo gặt lòng nhân từ

Màu mỡ cất từ trái tim khổ hạnh

Người đã thả tôi lên mặt đất

Như hạt giống nối luống cày thế hệ

Xanh lên xanh lên niềm tin cỏ biếc

Phiêu diêu dằng dặc cánh - đồng - người.

Cắt lúa đồng chiêm (Mai Văn Thuỷ)

Rủ nhau cắt lúa đồng chiêm

Nước dâng đuối cả lưỡi liềm mẹ tôi

Thuyền nan úp nón thành nôi

Buộc vào lưng mẹ con ngồi ở trong.

 

Quanh năm bán mặt ruộng đồng

Bông chìm bông nổi mà lòng chẳng no

Con cò ướt cánh co ro

Quá trưa mẹ vẫn đi mò lúa rơi.

 

Mong manh một tấm áo tơi

Làm sao che được bời bời gió mưa

Váng cà cuống thả lưa thưa

Cay xè mắt mẹ lúa chưa đầy thuyền.

Cây lúa (Nguyễn Sĩ Đại)

Mảnh mai cây lúa quê nhà

Nghìn năm bão lũ xoáy qua đất này

Mẹ cha nghiêng xuống rãnh cày

Lật hai phía đất mà xây mùa màng

 

Phất cờ trụ với thời gian

Qua trăm bồi lở vượt ngàn bom rơi

Lá xanh vút thẳng lên trời

Bông vàng trĩu xuống cho người cầm tay

 

Rễ bền hút chặt đất đai

Mà nên cổ thụ với đời, lúa ơi

Nợ nần nước mắt, mồ hôi

Thuỷ chung toả xuống vai người ấm no

 

Rưng rưng cây lúa quê nhà

Tôi từ bóng lúa lớn ra cuộc đời.

Bài ca cánh đồng (Nguyễn Thị Đạo Tĩnh)

Cánh đồng sau mùa gặt

Lũ trẻ thả trâu ăn rông

Rủ nhau đuổi bắt cào cào

Cào cào giã gạo cho nhanh

Mẹ mang áo đỏ áo xanh cho cào

Câu hát ngấm vào chân rạ

Tóc khét mùi nắng

Da sém vệt bùn

Lũ trai chia phe

Chơi trận giả

Lũ gái

Hò nhau gom lá

Nhóm lửa nướng khoai

Khói thơm tới cổng nhà trời

Những chiều mưa rơi

Trong ngôi miếu cổ

Gối đầu lên hương lúa

Phó mặc cánh đồng cho đàn trâu

Cái ngủ mày ngủ cho sâu

Rơm rạ cuốn về đâu

Cánh đồng sau cơn sốt

Giấc mơ khu chế xuất

Về làng

Tóc nhuộm vàng

Áo phông đầy chữ

Lũ trẻ không chia phe chơi trận giả

Chúng bắn nhau trên màn hình điện tử

Và uống nước đóng chai

Ðàn cào cào bật ra khỏi gốc rạ.

Cánh đồng lúc tinh mơ (Vũ Quần Phương)

Mặt trời mùa đông nhoà trong sương đục

Cánh đồng tinh mơ người đi cày

Con bò vàng thở ra hơi khói

Trời khô, đất thoáng

Mái rạ mảnh một tia khói bếp

Vệt khói loang thơm ấm vạt đồi

 

Buổi sáng bao nhiêu đời

Sương khói vẫn như bình minh thứ nhất

Chai sạn bao chuyện đời mặt đất

Buổi sớm bình yên này

Làm rơi nước mắt

 

Đời người như hạt

Gieo trên rãnh cày

Lặn trong đất lại trồi lên xanh tốt

 

Cây như hồn cha ông dào dạt

 

Thanh khiết ngọn gió mai

Bờ tre sẫm những ngọn đèn xóm mạc

Người thành hương đất đai.

Cánh đồng buổi chiều (Nguyễn Khoa Điềm)

Có một nhà thơ đi mãi vào cánh đồng buổi chiều

Lởm chởm gốc rạ sau mùa cấy gặt

Mùi thơm lúa khoai thân thuộc

Nói gì, hở tiếng reo cỏ may

Mùa thu vừa trở lại?

 

Nhà thơ cúi xuống tìm hạt mồ hôi bỏ quên

Trên mặt đất

Bao người đã mất, đang còn

Sống âm thầm sau rặng tre khuất lấp

Không một dấu vết

Những mặt ruộng nứt nẻ.

 

Chúng ta vẫn bưng bát cơm trắng mỗi ngày

Thật đơn giản, hiển nhiên, như hơi thở

Không còn nhớ có bao giọt mồ hôi trên mặt ruộng

Bao nhiêu bùn, bao nhiêu khổ đau

Khi mồ hôi trở nên quá rẻ

Kẻ ranh ma trở nên quá giàu

 

Đã lâu nhà thơ lại về với cánh đồng làng

Hít sâu hương thơm no ấm

Nhận ra trong mỗi khuôn mặt đen sạm

Những tháng ngày bỏ quên

 

Bằng bước chân chậm rãi

Nhà thơ lặng lẽ nối gót người nông dân đi mãi

Mặc cho ngôi sao hôm xa ngái dẫn đường

Thăm thẳm ngõ quê rơm rạ

Trái tim lăn tròn êm ả...

Cánh đồng bao la (Tế Hanh)

Cánh đồng bao la

Giãi ra xa xa

Hàng tre tha thướt,

Lòng ta thướt tha.

 

Phất phơ trong gió

Hương vị thơm tho

Của buổi hò;

Em ơi! có rõ...

 

Em trông đám dậu

Cao hơn đám lúa

Như anh cao hơn

Em nửa cái đầu.

 

Đường đi thì nhỏ

Bờ cỏ thì xanh

Trời cao thì thanh;

Em ơi! có rõ...

 

Anh mang trong lòng

Cả một cánh đồng

Anh nghe nặng nề

Bao mối tình quê...

 

Đồng quê ngát tình:

Lòng anh ngát xanh:

Kìa đôi chim hót

Em ơi! yêu anh...

Bên cánh đồng (Trần Anh Thái)

Đã hết chiều

Những tia sáng trên cánh đồng vẫn còn lần lữa

Buốt lạnh chạm vào se thắt sâu xa

 

Con sông chở hoàng hôn chiều nay không vỗ sóng

Bến đò hoang loang nắng xa buồn

Thửa ruộng nhỏ suốt đời mẹ ta đào xới

Vẫn còn nguyên gốc rạ lấm mặt người

 

Ta bỏ ồn ào về bên đồng cỏ

Lặng lẽ nghe tiếng gió u trầm

Cho ta ngậm nỗi buồn chôn giấc mơ trong đất

Trước hiên nhà tiếng ếch nghẹn câm.

 

Phía chân trời cơn mưa vần vũ

Đổ xuống người đang cắt lúa đêm

Đêm úp xuống lưng - người úp vào bóng tối

Mặt đất lem nhem sau tiếng thở dài.

Đồng làng (Đoàn Văn Cừ)

Tháng sáu đêm chiều nước cạn khô

Tiếng gà xao xác gáy canh tư

Vẫn còn người tát trên đồng vắng

Sao lặn tầng không, nguyệt xế mờ

 

Tháng bảy trời mưa ngập bốn bề

Sóng đồng khuya đập các bờ tre

Sáng ra người đứng trên đường cái

Chỉ thấy trời xanh nước phẳng lỳ

 

Tháng tám trăng thu toả ánh vàng

Chuột đồng cắn lúa chạy lang thang

Bờ tre người đứng reo hò đuổi

Trống mõ canh khuya đánh rộn ràng

 

Gió mưa tháng một lạnh tê người

Đất ruộng cày lên xếp luống phơi

Những sớm nắng đông vờn lấp loáng

Tiếng người xếp ải rộn nô cười

 

Tháng chạp đương kỳ đổ ải khô

Chỗ gieo xỏ cuốc chỗ phang vồ

Ruộng hôm nước chảy vào như suối

Bọt trắng phơi quanh các mặt bờ.

Cánh đồng và biển cả (Dương Kim Hào)

Con về rồi đây...

Nơi Cha ngắm hừng đông đon chiều biển lặng

Mẹ ngắm đằng tây mong ngày dịu nắng

Cha ra khơi, Mẹ quang gánh ra đồng.

 

Con về rồi đây...

Vẫn nắng chiều vẫn biển cả mênh mông

Đâu bóng Mẹ liêu xiêu bờ ruộng nhỏ

Đâu dáng Cha đi về nơi đầu ngõ

Lũy tre anh trồng gió vít lá lao xao!

 

Rằng nhục rằng vinh, đất thấp trời cao

Là đục là trong, gừng cay muối mặn

Còn câu ví Mẹ ru, vọng câu kiều Cha dặn

Chị hát khẽ bên thềm, cục tác tiếng gà trưa...

 

Ôm vào lòng ký ức tháng năm xưa

Con sóng trắng, giấc mơ đêm con trắng

Sớm mai nay hừng đông trời biển lặng

Thương nhớ phía cánh đồng, thương nhớ phía khơi xa!

Xem thêm:
Những bài thơ lục bát ngắn hay nhất về quê hương, tình yêu, gia đình
Những bài thơ về nỗi nhớ trong tình yêu, thơ về nỗi nhớ quê hương
18 bài thơ cây tre Việt Nam thể hiện tình yêu quê hương, đất nước

Thơ về cánh đồng lúa chín

Mùa lúa chín. Trên cánh đồng lại nhộn nhịp, đông vui. Nhà nào cũng dậy từ sớm để chuẩn bị đầy đủ mọi thứ nào liềm, quang gánh, bạt,... Mùi hương sữa của lúa thơm nồng nàn, mùi ngai ngái của bùn lầy, mùa dịu ngọt của rơm rạ sau mỗi vụ mùa hòa cùng cơn gió đồng nội thôi về. Hình ảnh thân thương ấy đã được các thi nhân đưa vào những câu thơ chứa đựng nhiều cảm xúc. 

Biển lúa (Xuân Diệu)

Tôi đã rơi vào biển lúa,

Tôi bơi, bơi, khoái trá lạ thường.

Áo quần tôi ướt mát giọt sương.

Mùi thơm đầy hương lúa, nếp hương.

 

Theo đợt gió, lựa chiều sóng lúa,

Tôi bơi trên ngút ngàn gợn lụa,

Lúa sắp chín rồi, tôi nghe reo

Những hạt nhiều bằng mấy lúc gieo.

 

Những hạt căng bằng mồ hôi rỏ hạt,

Những hạt mẩy bằng muôn gàu nước tát.

Những hạt vàng, hạt ngọc xô nhau,

Vẫn dính nhành mà vẫn chạy mau.

 

Từ Bắc Ninh về huyện Thuận Thành,

Theo vòng xe đạp, trải mông mênh,

Mắt tôi ôm hết bao nhiêu lúa,

Xanh chuyển sang vàng, vàng ấp xanh.

 

Cảm ơn người không nghỉ bàn tay,

Cảm ơn kẻ cày sâu cấy dày,

Cảm ơn đất nước luôn sinh đẻ

Cho tôi bơi biển lúa một ngày!

Gặt lúa đêm trăng (Huy Cận)

Đêm trăng này lúa chín

Bộ đội đi qua làng

Các anh xuống gặt hộ

Phòng ngày mai giặc sang.

 

Lấy thêm liềm thêm hái,

Mượn thêm gánh thêm quang;

Người người cúi xuống ruộng,

Tay khoát khoát lúa vàng,

Vui tựa tằm ăn rỗi

Rào rào trong đêm trăng.

 

Cười nói nấp chân đê,

Súng dựng chờ mọi ngả,

Gió mát trăng đầu hè,

Lúa thơm vào tận dạ.

 

Sao cuối cùng vừa lặn

Chân ruộng cũng gặt bằng.

Yêu nhớ anh bộ đội

Gặt lúa giùm đêm trăng.

(Việt Bắc, 1949)

Thơ mừng được mùa lúa (Huy Cận)

Lúa vàng bát ngát. Mặt trời dát

Thành biển lúa vàng, thành biển hạt...

Tia nắng thu trong nhấp nháy cười,

Lúa chạm vào nhau thành tiếng hát.

 

Hôm qua gặt bói ở góc đồng,

Anh chị chiều nay đi gánh cát;

Gạch tươi ta lát cái sân hồng

Kịp đón mùa này lúa nặng bông.

 

Trải giấy hồng đơn chờ tết mới,

Trải sân gạch đỏ đón mùa về.

Cuộc đời quả đẹp chưa ngờ tới,

Gà gáy ran làng vọng xuống đê.

 

Cây lúa vươn vai lần thứ nhất

Cao cao nặng nặng nứt chân trời.

Mùa sau chắc hẳn sân kia chật,

Trữ nắng ba mùa cho lúa phơi.

Mùa trăng (Mã Giang Lân)

Xóm tranh nhỏ đầu thôn

Tôi thao thức trongh ngôi nhà thao thức

Cánh đồng đang vụ gặt

Bàn tay tôi còn đậm hơi bùn

 

Tôi bâng khuâng mùi lúa chín thơm

Nơi túi áo cộm đầy những thóc

Gió từng cơn ngang dọc

Chạy thênh thang khắp làng

 

Tôi vùng lên ra cửa đứng nhìn

Một đồng trăng mỡ màng no đủ

Tôi thức trọn một đêm không ngủ

Lại tay liềm đi gặt mùa trăng.

Gió đồng (Mã Giang Lân)

Trưa

mới nhận chân được gió đồng

mát dịu dàng dưới trời nắng gắt

 

Những người nông dân ngừng tay gặt

túm tụm trên bờ mương

người ngả lưng trên cỏ

ngửa mặt chẳng cần nón mũ

dang hai tay muốn ôm hết gió đồng

người ngồi ăn cơm

đôi đũa khoan thai như và gió

Người ngồi im như tượng giữa đồng

mắt lơ đãng nhìn trời, nhìn lúa

hay lơ đãng nghĩ suy

mùa lúa chín với bát cơm kia

như chẳng có gì gắn bó

lúa cứ nồng nàn thơm trong gió

cơm thì khô và trắng đến não lòng

sau bao nhiêu nắng xối mưa dầm

còn lại bát cơm khô trắng

 

Những khi ấy làm sao tôi có mặt

để được mừng thầm lặng với bà con

để được ăn một hạt dẻo thơm

và nhận muôn phần cay đắng

để được quên trưa nắng

trong gió đồng vô tư nhân ái cùng tôi

 

Ôi gió đồng trong sạch của muôn đời.

Có chú ve giữa cánh đồng rơm rạ (Hương Tràm)

Em mơ lúa vàng mùa đã gặt xong

Ủ sưởi ấm tim giữa đồng rơm rạ

Mang em mười ngày chín tháng mẹ đã

Sinh em ra giữa xuân hạ giao mùa

 

Ủ ngày phơi đêm nhớ khoảng trời xưa

Vừa rưng rức chuyện đời thường ba kể

Phía chông chênh hoang hoải kiếp con người

Có khóc cười, có đau đáu niềm vui

 

Oằn oại trui mình lòng đất ve ơi

Mười lăm năm mặt trời xua bóng tối

Ve trở mình giữa đồng ngân tiếng gáy

Mùi rạ rơm ru ấm mãi yêu thương

 

Nắng đương xuân giao hạ khắp nẻo đường

Hoà phối khí góc sân trường ve gọi

Tiếng reo vang vút mình qua đám khói

Ve ưỡn mình ngạo nghễ giữa thiên nhiên

 

Mười lăm năm đâu phải hạ đầu tiên

Mà ve cứ lặng yên nhìn mưa trút

Chắc thời gian hối thúc buổi chia ly  

Ve hát khúc sầu chi rồi bật khóc

 

Mười lăm năm, dưới đất sâu khó nhọc

Gió tạt sương dày nắng dọc triền lưng

Lý tưởng soi đường vững bước gian truân

Gieo khát vọng cho hạ mừng reo dứt

 

Ngẫm đời ve thương quãng đường cơ cực

Thương mẹ quê mơ trọn nụ cười vui

 

Có

Chú ve

Giữa đồng rơm rạ khói.

Cánh đồng vàng thu (Lưu Quang Vũ)

Lúa xanh đã nặng hạt vàng

Đồng xa đã gặt, đường làng trải rơm.

Thu đi lạnh giục đông sang

Núi nhoà sương trắng chiều hôm mất rồi

Nơi nào xa cách ai ơi

Áo em đã ấm vai người hay chưa

Mai còn lắm gió chiều mưa

Thương nhau chỉ có lời thơ gửi cùng

Giờ xa chín núi mười sông

Mắt vời cánh nhạn bâng khuâng chân trời

Nhớ như than bếp đỏ ngời

Phủ tro thêm đỏ, mưa rơi vẫn hồng

Nỗi thương muôn vạn muôn trùng

Tìm nhau trong sắc cánh đồng vàng thu.

Ngày mùa (Đoàn Văn Cừ)

Lúa trải vàng như bể kén tơ

Từng đôi chim sẻ tới nô đùa

Mổ từng bông một trong khi gió

Bốc nhẹ mùi thơm phảng phất đưa

 

Trên cồn cỏ biếc nắng hồng tuôn

Dây thắt lưng xanh nón nghệ tròn

Cô chủ khuyên vàng đeo lấp lánh

Miệng cười đen nhánh, áo nâu non

 

Trời biếc long lanh nắng dội tràn

Đường trưa cát nóng bỏng da chân

Hàng người gánh lúa vào trong xóm

Dưới mặt trời hôm bốc đỏ dần.

Lúa về (Đoàn Văn Cừ)

Lúa gánh về trưa xếp chật hè

Sáng trăng sân trải lúa vàng hoe

Lúa câu hột muối đè lăn đá

Lúa nếp dày bông tuốt đũa tre

 

Bọn người đập lúa dưới trăng thanh

Tay đập đều như máy rất nhanh

Thóc rụng vun đầy bên cối đá

Sao ngà tàn rớt dưới trời xanh

 

Rạ nỏ chiều hôm đánh đống dần

Thóc săn quạt sẩy bụi đầy sân

Trăng vàng giã gạo, vồ lên, xuống

"Trăm một! Trăm hai!" - tiếng đếm lần

 

Gạo ních vào chum, trấu đổ bồ

Cám lồng đầy ró lợn ăn no

Xong mùa, mỏ hái treo từng chuỗi

Phản tối người chen, tiếng ngáy khò.

Trước cánh đồng vừa gặt (Lê Quang Trang)

Đổ mồ hôi sôi nước mắt

Để có hạt vàng hôm nay

Gốc rạ trơ trên đồng vắng

Hương mùa còn đọng đâu đây

 

Câu thơ phơi lên mặt giấy

Hiện ra như những luống cày

Bùn đất suốt đời lặn lội

Biết được chút gì trong tay...?

Thăm lúa (Trần Hữu Thung)

Mặt trời càng lên tỏ

Bông lúa chín thêm vàng

Sương treo đầu ngọn gió

Sương lại càng long lanh.

 

Bay vút tận trời xanh

Chiền chiện cao cùng hót

Tiếng chim nghe thánh thót

Văng vẳng khắp cánh đồng

 

Đứng chống cuộc em trông

Em thấy lòng khấp khởi

Bởi vì em nhớ lại

Một buổi sớm mai ri

 

Anh tình nguyện ra đi

Chiền chiện cao cùng hót

Lúa cũng vừa sẫm hột

Em tiễn anh lên đường

Chiếc xắc mây anh mang

 

Em nách mo cơm nếp

Lúa níu anh trật dép

Anh cúi sửa vội vàng

Vượt cánh đồng tắt ngang

 

Đến bờ ni anh bảo

“Ruộng mình quên cày xáo

Nên lúa chín không đều

Nhớ lấy để mùa sau

Nhà cố làm cho tốt”

 

Xa xa nghe tiếng hát

Anh thấy rộn trong lòng

Sắp đến chỗ người dông

Anh bảo em ngoái lại

 

Cam ba lần ra trái

Bưởi ba lần ra hoa

Anh bước chân đi ra

Từ ngày đầu phòng ngự

 

Bước qua kì cầm cự

Anh có gửi lời về

Cầm thư anh mân mê

Bụng em giừ phấp phới

 

Anh đang mùa thắng lợi

Lúa em cũng chín rồi

Lúa tốt lắm anh ơi

Giải thi đua em giật

 

Xoè bàn tay bấm đốt

Tính cũng bốn năm ròng

Ai cũng bảo đừng mong

Riêng em thì vẫn nhớ

 

Chuối đầu vườn đã lổ

Cam đầu ngõ đã vàng

Em nhớ ruộng nhớ vườn

Không nhớ anh răng được

 

Mùa sau kề mùa trước

Em vác cuốc thăm đồng

Lúa sây hạt nặng bông

Thấy vui vẻ trong lòng

Em mong ngày chiến thắng.

Xem thêm:
Tuyển tập những bài thơ cây dừa hay nhất, xúc động nhất
Tuyển tập thơ về hoa sen - biểu tượng của nét đẹp Việt Nam
Hình tượng "Sửu" trong ca dao, tục ngữ Việt Nam

Thơ về cánh đồng xanh 

Mùa lúa, các cánh đồng quê lại phủ một sắc xanh mơn mơn, cứ thể trải dài, trải dài. Rảo bước dạo quanh trên những con đường làng, hương thơm nồng, ngào ngạt của lúa cứ vấn vương trong tâm hồn. Từng "đợt sóng xanh" cứ nhấp nhô, rì rào khiến bao trái tim thổn thức. Những cung bậc cảm xúc ấy đã được đưa vào văn thơ, điển hình như những bài thơ hay dưới đây. 

Người đi cấy (Mã Giang Lân)

Cả ngày bán lưng cho trời

bán mồ hôi cho đất

người đi cấy nghĩ gì trước nhất?

- Mong mưa thuận gió hoà

lúa chóng xanh cây

thích đơn sơ, chân thật

đừng dập dờn bướm bay

sâu nở

Giá làm được gió

giá làm được mây

thì cầm bằng hạt thóc trong tay

 

Bán lưng cho trời

bán mồ hôi cho đất

cả ngày

người đi cấy nghĩ gì trước nhất?

- Tháng năm tháng mười

đi gặt

ăn cơm gạo mới mình làm ra

đơn sơ vậy mà cả ngày tất bật

mong được thanh thản cuối đời

bán mồ hôi cho trời

và bán lưng cho đất.

Ca khúc tặng cây lúa (Mã Giang Lân)

Cây là, là cây lúa đây

Xanh theo gió sớm, xanh vây nắng chiều

Xanh trong hun hút mắt người

Một xanh đau đáu, chín mười chờ trông

 

Có cây mới có cánh đồng

Có màu lúa chín ấm lòng tháng ba

Cơn giông tháng tám chuyển qua

Heo may thắc thỏm rét xa rét gần

 

Cây là, là của tình thân

Mưa giăng tháng bảy, nắng vần tháng năm

Vẫn như từ độ xa xăm

Vàng là nắng, hạt mát đằm là mưa

 

Có cây mới có ngày mùa

Trăng lên đầu ruộng người chưa muốn về

Lời yêu nói với lời thề

Véo von câu ví câu vè thiết tha

 

Là cây của những xưa xa

Những ngày giáp hạt mẹ cha mỏi mòn

Một năm gặt mấy mùa buồn

Xót xa tay hái, cõi còm thân cây

 

Xác xơ như cánh cò gầy

Nắng trưa nắng chói, sương dày sương đêm

Vẫn tin chân cứng đá mềm

Cất lên câu hát lại liền ước mơ

 

Là cây, cây cũng không ngờ

Cái màu xanh ấy cứ chờ để xanh

Qua bao ngày hạn tháng hanh

Qua bao bom đạn chiến tranh, đến giờ

 

Và tôi, tôi cũng không ngờ

Lúa thơm từ bấy đến giờ vẫn thơm

Mỗi mùa bông mẩy hạt hơn

Thuỷ chung cây lúa đền ơn với người.

Bức tranh mùa lũ (Trịnh Bửu Hoài)

Mưa đầu mùa bong bóng vỡ mặt sông

Sóng cuộn phù sa đổi màu con nước

Lũ xô dòng ai xuôi ai ngược

Mãi tha hương một kiếp lục bình

 

Cánh đồng xanh thao thức chuyển mình

Đàn ong mật bỏ cành dời tổ

Bầy kiến ngậm ngùi xa hang ổ

Bến sông chìm xuồng gác ngực bờ cao

 

Bên hiên nhà cá giỡn bóng trăng sao

U ẩn đêm trường ai buông câu hát

Bài vọng cổ gió đưa dìu dặt

Chợt bùi ngùi sông nước mênh mông

 

Như lũ bướm vàng chấp chới giữa đồng không

Chút hồn nhiên màu hoa điên điển

Chẳng ngỡ ngàng khi đồng xanh hoá biển

Người nông dân ôm câu lưới ra đồng

 

Không cỡi lưng trâu thì ngất nghểu trên xuồng

Vẫn ngang dọc cánh đồng quê ruột thịt

Dẫu lạc giữa gió mưa mù mịt

Vẫn quay về êm ấm mái nhà rơm

 

Hạt lúa này vượt lũ thành cơm

Bếp củi ướt bập bùng trên nước nổi

Tấm vạt nhỏ suốt mùa lụt lội

Là nơi ấm áp một gia đình.

Ước nguyện cánh đồng (Trần Quang Đạo)

Kính tặng hương hồn Cha

Toóc đã rã cây rơm tròn bóng nắng

lúa con lên mơn mởn phủ xanh đồng

mùa gạch nối vơi bớt ngày giáp hạt

cha ngoài bảy mươi vẫn làm lụng lo toan

 

Cha một bên sông

áo lính cũ vết bùn thâm còn bám

roi cày ăn mồ hôi lên bóng nước tay cầm

chiều xuống chậm trong tiếng rơi... nghé ọ.

 

Đàn bò một bên sông

ruộng lúa con cám dỗ tầm nhìn

ợ màu xanh lên trong cơn mơ nhai lại

giục bước chân khao khát tiến về.

 

Cha đã đói triền miên từ Ất Dậu

lại đói phần cần con quanh năm tháng nghèo nàn

nên thương lúa như thương người máu thịt

mùa mất thì ruột cũng mềm.

 

Cha vội lội qua sông như người lính trận

cứu thảm lúa con thoát cơn mơ nhai lại của đàn bò

ơi thảm lúa... nửa chừng cơn chuột rút

cha như người lính trận đã ra đi!

 

Cha ra đi

cây trong vườn để tang rủ mặt lá buồn

mạ như chân nhang cắm xuống bùn đưa tiễn

mở một ban mai ước nguyện cánh đồng.

Miền đất những dòng sông chảy về phía mặt trời (Bùi Hoàng Tám)

Bên phải là sông Hồng

Bên trái là sông Luộc

Đất như con thuyền trôi trong vòng tay nước

Mở bông bênh một dải đất yên lành

 

Ở nơi này ngọn gió cũng màu xanh

Mà nước các dòng sông thì đỏ

Nắng cứ ủ mình trong nách lúa

Để mặt trời từ lúa lại đi ra

 

Ở nơi này câu hát cũng lan xa

Người làng kia ru cho người làng này nằm ngủ

Rặng dâm bụt ánh lên chiều ráng đỏ

Đủ hắt sắc hồng lên má gái làng bên

 

Ở nơi này nàng cũng đậm mùi men

Chèo say sóng, cánh buồm say gió

Con gái con trai say nhau ngoài ngõ

Mà nụ hôn thơm hương cốm đầu mùa

 

Mảnh đất này chín nắng mười mưa

Lúa và người cùng lội chân vào ruộng

Lá thì mọc lên, rễ thì mọc xuống

Cả hai cùng tươi tốt dưới mồ hôi

 

Miền đất những dòng sông chảy về phía mặt trời!

Xem thêm:
Giải thích ý nghĩa câu tục ngữ "Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống"
Tuyển chọn 20 bài thơ về nghề nghiệp ý nghĩa
Tuyển tập bài thơ về nón lá - nơi lưu giữ bản sắc văn hóa Việt

Thơ ngắn về cánh đồng lúa

Tuy ngắn gọn nhưng mỗi câu thơ lại ấp iu bao kỷ niệm, bao hình ảnh đẹp về làng quê, về cánh đồng Việt Nam. 

Tinh mơ (Nguyễn Trọng Tạo) 

Như có ai gọi tôi từ chân đê ngoài đồng vắng

Hay cây sáo xanh presvin đã thổi báo xuân về

Tôi chạy dọc bờ đê chân trần mơn man sóng

Sóng nước sông quê và sóng lúa đồng quê

 

Không có ai? Hay có có không không? Tôi cứ nghe tiếng gọi

Ôi cỏ non! Chẳng lẽ lại là người?

Tôi nằm ngập cỏ non ngập hương trinh trời đất

Tiếng sao xanh ve vuốt tinh mơ chưa hiện rõ mặt trời

 

Lưỡi mùa xuân liếm nhẹ thịt da tôi.

Thời vụ (Mai Văn Phấn)

Cánh đồng trên đầu vừa mở cho tiếng vọng

Cởi bỏ những ưu phiền

Cởi bỏ hoàng hôn

Mạch nước chảy về

Mỗi giọt đều được lau chùi từ thăm thẳm

Nhằm nơi ta bay ngược cánh cò.

Lại vỡ bài ca gieo hạt

Tiếng trầm hùng qua thanh đới tổ tiên

Như cố dạy giọt mồ hôi học nói

Cỏ lác u sầu biết gượng mà đi.

Nhưng cánh đồng không còn chờ lâu được

Qua bình minh, rồi trở lại bầu trời

Có ai đặt vào tay ta khoảng lặng im

vụn rời như nắm thóc

Lời ca chống những cặp môi lên

ấm ướt cả không gian.

Bông lúa nặng hạt (Nguyễn Lãm Thắng)

Bông lúa nặng hạt

gió mưa đêm qua

chuỗi buồn nằm sát đất.

Cây lúa (Huy Cận)

Mơn mởn đời ươm hoa trái non

Cho tôi chăm bón. Đến mùa hồn

Thì tôi sẽ chết như cây lúa

Đầu ngả mang đầy hạt dẻo ngon.

Lúa lổ (Huy Cận)

Lá bàng dệt mướt bình mình,

Sau mưa mây trắng trời xanh nõn nà.

Trận mưa kịp vụ chiều qua

Mát chân lúa sớm đồng ta lổ rồi.

Mây bay trắng nõn chân trời,

Đồng quê lúa lổ thơm mười dặm xa.

Bên đường mơn mở phù sa

Hàng cây gạo kết đèn hoa chật cành.

Cây lúa và giọt mưa (Nguyễn Anh Nông)

Em như cây lúa đồng khô cạn

Khao khát mưa- anh đến cháy lòng.

*

Anh mang lụt đến, mang bão đến

Lúa đồng em ngập trắng mênh mông.

*

Em héo rũ sau chiều nước rút

Anh thành mây ở chốn thinh không.

*

Lúa em phơ phất thì con gái

Anh hoá mưa cho lúa trổ đòng...

Đoàn người gánh lúa (Hoàng Tạo)

Bùn lấm lưng đùi quần vấn cao,

Đường thôn bước vội cười xôn xao.

Trên vai ngọn lúa ngù vàng vẫy,

Như đón ngày no hớn hở chào.

Đôi cánh lúa xanh non (Phan Cung Việt)

Đi dọc dặm dài đất nước

Giữa hai cánh lúa dập dờn

Hai cánh chim bằng trong sách ước

Vỗ lên trời sắc lúa xanh non…

Gió về hỏi lúa (Tụ Vinh)

Gió về hỏi lúa đòng xanh

Sao em biếc lá, đượm cành, tươi bông

Chị ơi nhờ được vun trồng

Nước phân, cần giống nhọc công tháng ngày

Đáp đền em nguyện bấy nay

Bông sây, hạt nặng như vay ơn người.

Cánh đồng buổi mai (Khương Hữu Dụng)

Bướm lượn chim kêu giữa cánh đồng

Bước ra mừng lại thấy vừng đông

Sương đeo ngọn cỏ màu phô bạc,

Nắng hé chồi hoa sắc trổ hồng.

Kèn trúc chăn bò kêu dậy núi,

Gàu giai tát nước hát vang sông.

Cái nghề gồm cả vui và khổ

Bức vẽ thiên nhiên đẹp lạ lùng…

Cánh đồng ngày mùa (Đoàn Văn Cừ)

Đàn bò nâu đưa mũi ngửi say sưa

Những bông thóc sum suê tròn mẩy chín.

Xem thêm:
Ca dao, tục ngữ, thơ về trầu cau, cây cau đặc sắc nhất
360 câu ca dao dân ca Việt Nam hay nhất từ 3 miền đất nước
24 bài thơ về kháng chiến anh hùng bất khuất

Thơ thiếu nhi về cánh đồng lúa

Mỗi bài thơ tả về cánh đồng lúa dưới đây sẽ giúp các bé thêm yêu quý và trân trọng "hạt ngọc" mà người nông dân đã vất vả sớm trưa, "bán mặt cho đất, bán lưng cho đời" để tạo nên. 

Cánh đồng lúa vàng (Phạm Văn Đệ) 

Cánh đồng lúa chín

Vàng như thảm nhung

Theo gió nhẹ rung

Làn hương thơm mát.

 

Cánh đồng bát ngát

Nặng trĩu mùa vàng

Đàn trâu lững thững

Cõng lúa về làng.

Cái máy tuốt lúa (Định Hải)

Trông kìa, máy tuốt

Rung triệu vì sao

Đầy sân hợp tác

Thóc vàng xôn xao.

 

Máy tròn xoay tít

Núi thóc dần cao

Máy không biết mệt

Cười reo rào rào.

 

Chú công nhân ơi

Máy ngoan thật nhỉ

Suốt cả mùa vui

Máy thành dũng sĩ.

Yêu đồng lúa xanh (Tụ Vinh)

Em yêu đồng lúa xanh

Đêm gió mát trăng thanh

Ngan ngát đưa hương lành

Đồng xanh tươi lúa xanh

 

Em yêu đồng lúa xanh

Mồ hôi vẽ nên tranh

Công cha mẹ góp thành

Nuôi em tròn ngày xanh

 

Em yêu đồng lúa xanh

Nắng mai vàng hanh hanh

Lúa vờn sương long lanh

Vui bước chân học hành

 

Em yêu đồng lúa xanh

Cho mái trường em xinh

Cho nước non thanh bình

Hồng tươi ánh bình minh.

Con trâu đen lông mượt (Trần Đăng Khoa)

Con trâu đen lông mượt

Cái sừng nó vênh vênh

Nó cao lớn lênh khênh

Chân đi như đập đất

Trâu ơi ăn cỏ mật

Hay là ăn cỏ gà

Đừng ăn lúa đồng ta

(Lúa của mẹ của cha

Phải cấy cày vất vả)

Trâu ơi, uống nước nhá

Đây rồi nước mương trong

Có ánh mặt trời hồng

Có ánh mặt trăng tỏ

Bờ mương xanh mướt cỏ

Của trâu đấy, tha hồ

Trâu cứ chén cho no

Ngày mai cày cho khoẻ

Đừng lo đồng nứt nẻ

Ta có máy bơm rồi

Khó nhọc mấy mùa thôi

Sau thì trâu được nghỉ

Máy cày rồi có nhé

Trâu chỉ còn vui chơi

Hếch cái mũi, trâu cười

Nhe cả hàm răng sún...

Hạt gạo làng ta (Trần Đăng Khoa)

Hạt gạo làng ta

Có vị phù sa

Của sông Kinh Thầy

Có hương sen thơm

Trong hồ nước đầy

Có lời mẹ hát

Ngọt bùi đắng cay...

 

Hạt gạo làng ta

Có bão tháng bảy

Có mưa tháng ba

Giọt mồ hôi sa

Những trưa tháng sáu

Nước như ai nấu

Chết cả cá cờ

Cua ngoi lên bờ

Mẹ em xuống cấy...

 

Hạt gạo làng ta

Những năm bom Mỹ

Trút trên mái nhà

Những năm cây súng

Theo người đi xa

Những năm băng đạn

Vàng như lúa đồng

Bát cơm mùa gặt

Thơm hào giao thông...

 

Hạt gạo làng ta

Có công các bạn

Sớm nào chống hạn

Vục mẻ miệng gàu

Trưa nào bắt sâu

Lúa cao rát mặt

Chiều nào gánh phân

Quang trành quết đất

 

Hạt gạo làng ta

Gửi ra tiền tuyến

Gửi về phương xa

Em vui em hát

Hạt vàng làng ta...

Mùa lúa chín (Nguyễn Khoa Đăng)

Vây quanh làng

Một biển vàng

Như tơ kén…

Hương lúa chín

Thoang thoảng bay

Làm say

Đàn ri đá

Lúa biết đi

Chuyện rầm rì

Rung rinh sóng

Làm xáo động

Cả rặng cây

Làm lung lay

Hàng cột điện...

 

Bông lúa quyện

Trĩu bàn tay

Như đựng đầy

Mưa, gió, nắng

Như đeo nặng

Giọt mồ hôi

Của bao người

Nuôi lớn lúa…

     *

Em đi giữa

Biển vàng

Nghe mênh mang

Đồng lúa hát…

Hạt thóc (Ngô Hoài Chung)

Tôi chỉ là hạt thóc

Sinh ra trên cánh đồng

Giấu trong mình câu chuyện

Một cuộc đời bão dông.

 

Tôi ngậm ánh nắng sớm

Tôi uống giọt sương mai

Tôi sống qua bão lũ

Tôi chịu nhiều thiên tai.

 

Dẫu hình hài bé nhỏ

Tôi trải cả bốn mùa

Dẫu bây giờ bình dị

Tôi có từ ngàn xưa.

 

Tôi chỉ là hạt thóc

Không biết hát biết cười

Nhưng tôi luôn có ích

Vì nuôi sống con người.

Cánh đồng quê em (Bùi Minh Huế)

Bé theo mẹ ra đồng

Vầng dương lên rực đỏ

Muôn vàn kim cương nhỏ

Lấp lánh ngọn cỏ hoa.

 

Nắng ban mai hiền hoà

Tung lụa tơ vàng óng

Trải lên muôn con sóng

Dập dờn đồng lúa xanh.

 

Đàn chiền chiện bay quanh

Hót tích ri tích rích

Lũ châu chấu tinh nghịch

Đu có uống sương rơi.

 

Sóng xanh cuộn chân trời

Cánh đồng như tranh vẽ

Bé ngân nga hát khẽ

Trong hương lúa mênh mông.

Lúa, gạo và cơm (Nguyễn Lãm Thắng)

Gặt về phơi khô

Lúa nằm yên đợi

Thin thít trong bồ

Chờ ngày vui tới

 

Lúa vào máy xay

Cởi áo vàng ngay

Trắng tinh hạt gạo

Nằm trong lu đầy

 

Khi gạo vào nồi

Sống chung với nước

Lửa lại đun sôi

Hạt cơm ngà ngọc

 

Bao nhiêu khó nhọc

Bao nhiêu mồ hôi

Là hương thơm phức

Đền ơn cho người.

Cùng ông thăm lúa (Nguyễn Lãm Thắng)

Cùng ông thăm lúa trên đồng

Cháu vui vui giữa mênh mông đất trời

Bồng bềnh mây trắng êm trôi

Tiếng chim ríu rít gọi mời hân hoan

 

Cánh đồng như một biển vàng

Gió đưa lớp lớp hàng hàng sóng lay

Hạt vàng tròn trịa căng đầy

Mùi hương thơm ngát ngất ngây đồng chiều

 

Theo ông cháu biết bao điều

- Có hạt cơm, phải mất nhiều công lao.

Nói gì mà lúa rì rào?

Hình như lúa bảo: - sắp vào mùa vui.

Hạt thóc (Kim Chuông)

Cái ngày còn mặc áo xanh

Thóc nằm bú sữa trên nhành lúa tươi

Thóc xoa phấn trắng quanh người

Cho thơm cả ngọn gió xuôi mặt cầu

 

Lớn rồi thóc mặc áo nâu

Dầm mưa, dãi nắng nuôi bầu sữa căng

Chờ ngày, chờ tháng, chờ năm

Nứt tung vỏ trấu, tách mầm cây non

 

Thóc nằm như giấc ngủ ngon

Mà lòng thao thức như con mắt nhìn.

Có thể thấy hình ảnh làng quê Việt Nam tuyệt đẹp với cây lúa được khắc họa qua rất nhiều những bài thơ, câu ca dao, tục ngữ…. Vì thế, chúng tôi mong rằng sau khi đọc được những bài thơ về cây lúa bạn sẽ trân trọng hơn những hạt cơm được ăn hàng ngày vì đó chính là cả một hành trình vất vả mà người nông dân làm ra.

Đừng quên cập nhật liên tục những bài viết mới nhất, hấp dẫn nhất tại VOH Sống đẹp.

Sưu tầm - Ảnh: Internet