Loài mèo vốn thân thuộc và gần gũi với các gia đình nên ông cha ta thường dùng thói quen, đặc tính của chúng để nói chuyện người, chuyện đời. Ví như khi nhắc đến kẻ tự khoe, tự phụ người xưa có câu “Mèo khen mèo dài đuôi”. Cùng VOH giải thích thành ngữ “Mèo khen mèo dài đuôi” là gì để thấy được những triết lý, bài học nhân sinh ý nghĩa.
“Mèo khen mèo dài đuôi” là gì?
Từ xa xưa, con mèo đã gắn liền với đời sống của người Việt Nam và trở thành hình ảnh biểu tượng quen thuộc trong văn học. Ông cha ta vốn chuộng việc lấy chất liệu từ cuộc sống thực tiễn để thể hiện những triết lý nên con mèo cũng xuất hiện trong nhiều câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ. “Mèo khen mèo dài đuôi” chính là câu thành ngữ châm biếm, phê phán nổi bật trong số đó và thường xuyên được sử dụng.
“Mèo khen mèo dài đuôi” là gì? Ngoài nghĩa đen là con mèo tự khen chiếc đuôi của chính mình thì câu thành ngữ này còn có ý nghĩa khác. Đó là mượn chuyện mèo để chỉ những người luôn tự khen, tự ca ngợi, đề cao chính mình, cho rằng thứ mình có, cái mình làm ra là khéo, là hay, là nhất...
Không những vậy, “Mèo khen mèo dài đuôi” còn là lời mỉa mai dành cho những kẻ chủ quan, khoe khoang, tự cao, tự phụ, tự mãn nhưng thực tế không có tài cán gì. Đây là câu thành ngữ vừa chỉ một kiểu người khá phổ biến trong xã hội vừa là tấm gương soi cho những đối tượng này lại vừa là bài học cho những người khác.
Đó là bài học về sự khiêm tốn, khiêm nhường khi tự đánh giá bản thân cũng như không nên tự khen ngợi quá đà mà không có căn cứ, cơ sở.
Xem thêm:
Giải thích ý nghĩa thành ngữ "thùng rỗng kêu to" và bài học đằng sau
Giải thích ý nghĩa thành ngữ ‘Cầm đèn chạy trước ô tô’ là gì?
Giải thích ý nghĩa câu nói ‘Chưa đỗ ông nghè đã đe hàng tổng’ dạy điều gì?
Thành ngữ “Mèo khen mèo dài đuôi” trong tiếng Anh
“Mèo khen mèo dài đuôi” tiếng Anh là “Every bird loves to hear himself sing”. Dịch sang tiếng Việt, ý nghĩa của câu nói này là chú chim nào cũng thích nghe tiếng hót của mình. Về nghĩa bóng, “Every bird loves to hear himself sing” dùng để chỉ việc mọi người có xu hướng thích khoe về khả năng của bản thân, thích nghe mình nói về mình.
“Mèo khen mèo dài đuôi” - khoe khoang, tự phụ tự hại chính mình
Dẫn đến các thói xấu
Người thích khoe khoang, tự phụ, tự cao tự đại rất dễ vướng phải những thói xấu khác. Khi đánh giá bản thân quá cao, người ta dễ nảy sinh suy nghĩ mình là nhất từ đó hạ thấp, không biết cách tôn trọng người khác. Điều này có thể dẫn tới thói huênh hoang, hợm hĩnh.
Khi việc tự ca ngợi, đề cao mình trở thành thói quen và không có điểm dừng, giới hạn, người ta sẽ bắt đầu dùng lời nói dối để lấp liếm. Tuy nhiên, vì “Mèo khen mèo dài đuôi” vốn có chút phóng đại so với thực tế nên nó có xu hướng dẫn đến thói ba hoa, khoác lác.
Đánh giá sai về bản thân
Nếu bạn cứ tự đánh giá cao, khen ngợi, ca tụng bản thân như câu thành ngữ “Mèo khen mèo dài đuôi” thì sẽ không thể nhìn thấy khuyết điểm của bản thân. Việc phóng đại ưu điểm của mình cũng dễ làm con người nảy sinh sự ảo tưởng.
Cho nên, ở một phương diện nào đó, khoe khoang, tự phụ, chủ quan thực sự sẽ hại người. Nó khiến chúng ta đánh giá sai về chính bản thân mình.
Xem thêm:
Tự phụ là gì? Tính tự phụ sẽ mang tới tác hại như thế nào?
Bệnh tự luyến hay hội chứng rối loạn nhân cách ái kỷ là gì?
Giá trị bản thân là gì? Những danh ngôn, câu nói hay nhất về giá trị bản thân
Hạn chế khả năng phát triển của bản thân
Đề cao bản thân quá mức khiến bạn hiểu sai về khả năng cũng như không thấy được khuyết điểm của mình. Chính vì vậy, khi nhận được thông tin phản hồi, ý kiến đóng góp mang tính xây dựng tích cực hoặc quan điểm đối lập bạn cũng có xu hướng từ chối, không chấp nhận. Tư duy đóng khung, không cải thiện bản thân chính là lý do khiến con người không thể phát triển, không thể thành công.
Ngoài ra, “Mèo khen mèo dài đuôi” cũng có một cái hại khác. Ấy là sự tự mãn, thỏa mãn và suy nghĩ bản thân đã xuất sắc sẽ khiến con người không còn động lực để phấn đấu. Trong khi không có nỗ lực, con người sẽ không làm được bất cứ điều gì.
Khó tạo dựng mối quan hệ
Ca ngợi bản thân quá đà, đặt mình lên trên người khác tạo ra ấn tượng không tốt và ảnh hưởng đến các mối quan hệ thậm chí là cả cơ hội của bạn. Cho nên, người tự khen mình, đặc biệt khen không có cơ sở thường không nhận được sự tôn trọng, tin tưởng của mọi người. Điều này cũng tạo ra rào cản trong việc giao tiếp và tương tác với xã hội.
Xem thêm:
Phát triển bản thân là gì? Ý nghĩa của việc phát triển bản thân mỗi ngày?
Tại sao con gái phải cố gắng nỗ lực? 5 lý do này chính là động lực cho bạn đấy
Lắng nghe là gì? Chinh phục nghệ thuật lắng nghe để hoàn thiện bản thân
“Mèo khen mèo dài đuôi” có hoàn toàn tiêu cực?
Mặc dù câu thành ngữ “Mèo khen mèo dài đuôi” phê phán kẻ thích tự khen mình nhưng xét trên một khía cạnh nào đó, hành động này không hoàn toàn xấu. Trên thực tế, tự ca ngợi, tự khen ngợi bản thân ở một mức độ phù hợp có thể mang tới những lợi ích tích cực.
- Khẳng định và tạo sự tự tin: Tự đề cao bản thân cũng có thể là biểu hiện của sự tự tin vào năng lực của bản thân. Tự tin là phẩm chất quan trọng, giúp con người đối mặt với các thách thức trong cuộc sống và tiến gần thành công.
- Giảm căng thẳng, tạo sự lạc quan, động lực: Năng lượng tích cực, lạc quan cùng khả năng nhận thức điểm mạnh của bản thân giúp con người có động lực đối mặt, vượt qua và giải quyết vấn đề. Tự khuyến khích bản thân cũng là một cách an ủi hiệu quả, đặc biệt là khi gặp phải khó khăn, thất bại.
Tổng hợp ca dao, tục ngữ, thành ngữ về khoe khoang, tự phụ
Tự cao tự đại, khoe khoang quá mức được đề cập khá nhiều trong ca dao, tục ngữ, thành ngữ. Vì vậy, ngoài việc tìm hiểu “Mèo khen mèo dài đuôi” là gì, bạn có thể tham khảo một số gợi ý do VOH tổng hợp để tăng thêm vốn hiểu biết.
1. Qua đò khinh sóng
2. Buôn mây bán gió
3. Diễu võ dương oai
4. Gà chết vì tiếng gáy
5. Lợn cưới áo mới
6. Một tấc đến trời
7. Múa rìu qua mắt thợ
8. Nói khoác gặp thời
9. Thùng rỗng kêu to
10. Cậy sắc khoe tài
11. Giữ giá làm cao
12. Cái miệng hại cái thân
13. Múa gậy vườn hoang
14. Nói thánh nói tướng
15. Ba hoa chích chòe
16. Con cá sẩy là con cá lớn
17. Tam quan cao hơn chùa
18. Voi chết vì ngà, chim chết vì lông
19. Xấu hay làm tốt, dốt hay nói chữ
20. Ếch ngồi đáy giếng, coi trời bằng vung
21. Mười voi không được bát nước xáo
22. Chì khoe chì nặng hơn đồng
23. Chưa được ăn bánh, bóc lá đã từng
24. Ba ngày té re, một ngày rắn cứt đã khoe ầm ầm
25. Bảy mươi chưa đui chưa què chớ khoe mình lành
26. Người chẳng có mẽ lại khoẻ làm dáng
27. Hơi có mã đã khoe mình đẹp
28. Quân tử ẩn hình, tiểu nhân lộ tướng
29. Ai ơi chớ vội khoe mình,
Dễ mà bưng kín miệng bình được sao.
30. Thôi thôi quần tía xuống màu
Dây lưng mua chịu khoe giàu với ai?
31. Nhún nhường quý trọng biết bao
Khoe khoang kiêu ngạo ai nào có ưa.
32. Giàu chi anh gạo đổ vô ve
Chuột ăn không được mà khoe rằng giàu.
33. Không cau ăn vỏ cò ke
Chồng chưa đi nói chạy khoe khắp làng.
34. Đành rằng cơm nguội muối vừng
Đem thân đi ở thì đừng khoe khoang
Cái quần hồ lơ, cái áo hồ lơ
Đem thân đi ở mà rơ nỗi gì?
35. Khoe khoang có một phần rùng
Rùng đi chín bữa về không cả mười
Nói ra sợ chúng bạn cười
Về nhà vợ chửi, ra ngoài trời bêu.
Xem thêm:
50 câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ nói về sự giả tạo, lời nói dối
40+ câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ về lời nói, lối ứng xử trong giao tiếp hằng ngày
56 câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ châm biếm mỉa mai cuộc sống, phụ nữ lẫn đàn ông
Ca dao, tục ngữ, thành ngữ về con mèo
Không chỉ mỉa mai kẻ thích tự khoe, tự đề cao mình, ca dao, tục ngữ, thành ngữ về con mèo còn mang tới những bài học nhân sinh sâu sắc khác. Chúng ta cùng chiêm nghiệm triết lý được ông cha gửi gắm qua những câu nói sau.
1. Mèo lại hoàn mèo
2. Mỡ để miệng mèo
3. Mèo đàng chó điếm
4. Mèo già hóa cáo
5. Mèo lành ai nỡ cắt tai
7. Mèo mù vớ cá rán
8. Mèo vật đống rơm
9. Mèo nằm xó bếp
10. Như mèo thấy mỡ
11. Chuột gặm chân mèo
12. Chó chê mèo lắm lông
13. Mèo nhỏ bắt chuột to
14. Ăn ở như chó với mèo
15. Giấu như mèo giấu cứt
16. Mèo già khóc chuột
17. Mèo nhỏ bắt chuột con
18. Rình như mèo rình chuột
19. Biết mèo nào cắn mỉu nào
20. Mèo nào chẳng ăn vụng mỡ
21. Mèo ra cửa, chuột xướng ca
22. Mèo cào không xé vách vôi
23. Mèo hoang lại gặp chó hoang
24. Con mèo đánh giặc đông tây
Con voi nằm bếp ỉa đầy nồi rang.
25. Vai mang bức tượng con mèo
Chị giàu chị ở, em nghèo em đi.
26. Chẳng thảo vì mèo ăn than
Vì chưng bát mỡ đổ tràn xuống tro.
27. Mèo thấy mỡ mèo thèm chết giãy
Mỡ thấy mèo mỡ nhảy tê tê.
28. Mèo đến nhà thì khó, chó đến nhà thì giàu
29. Mèo không chê chủ khó, chó không chê chủ nghèo
30. Con mèo con mẻo con meo, muốn ăn thịt chuột phải leo xà nhà
31. Con mèo xán vỡ nồi rang, con chó chạy lại mà mang lấy đòn
32. Mèo tha miếng thịt xôn xao, kễnh tha con lợn thì nào thấy chi
33. Mèo ngao cắn cổ ông thầy
Ông thầy bắt được cả bầy mèo ngao.
34. Mèo nằm trổ máng vênh râu
Chuột chạy không bắt, lắc đầu nghêu ngao.
35. Con mèo, con mẻo, con meo
Ai dạy mày trèo, mà chẳng dạy tao?
36. Vợ với chồng như hồng với cốm
Nào ngờ như chó đốm mèo khoang.
37. Chó già ăn vụng cá khô
Ông chủ không thấy đổ hô cho mèo.
38. Con mèo trèo lên cây táo,
Mồ hôi chưa ráo, áo cụt chưa khô
Dầu mà anh có nơi mô
Em nguyền thác xuống ao hồ trọn danh.
39. Con mèo mà trèo cây cau
Hỏi thăm chú chuột đi đâu vắng nhà
Chú chuột đi chợ đường xa
Mua mắm mua muối giỗ cha chú mèo
40. Con mèo đuôi cụt nằm ở nhà bên
Biết mẹ đi mua cá, nó leo lên mút đuôi kèo
Mẹ xách con cá đối, nó nhìn theo
Thấy để trên cối đá nó khều liền tay
Lần sau nhớ lấy lần này
Thấy mẹ mua cá đem ngay cất liền
41. Con mèo đuôi cụt nằm ở nhà bên
Biết mẹ đi mua cá, nó leo lên mút đuôi kèo
Mẹ xách con cá đối, nó nhìn theo
Thấy để trên cối đá nó khều liền tay
Lần sau nhớ lấy lần này
Thấy mẹ mua cá đem ngay cất liền.
Từ chuyện ý phê phán những kẻ hợm hĩnh, tự khen, tự khoe, câu thành ngữ “Mèo khen mèo dài đuôi” đã nhắc con người phải khiêm tốn, cẩn trọng trong việc đánh giá, ca ngợi bản thân. Đây cũng chính là điều mà thế hệ trước răn dạy và hy vọng các thế hệ nối tiếp ghi nhớ.
Trên đây là phần giải thích ý nghĩa câu thành ngữ “Mèo khen mèo dài đuôi”. Cùng VOH tìm hiểu kho tàng ca dao, tục ngữ, thành ngữ Việt Nam cũng như khám phá các kiến thức mới, các bài viết hấp dẫn tại chuyên mục Sống đẹp.
