Trong quá trình tìm hiểu về Phật giáo, chúng ta thường xuyên bắt gặp từ vô minh. Nhưng vô minh là gì và có ảnh hưởng thế nào? Hãy cùng VOH tìm hiểu thuật ngữ này nhé.
Vô minh là gì?
Trong các giáo lý Phật giáo, vô minh được lý giải ở những mức độ khác nhau. Theo cách cơ bản nhất, vô minh được hiểu là sự thiếu hiểu biết hoặc quan niệm sai lầm về bản chất của một sự tồn tại nào đó. Tuy nhiên, sự thiếu hiểu biết này không phải là không có học thức mà là “quan niệm sai lầm về bản chất của thực tại”.
Theo nghĩa Hán Việt, "vô" nghĩa là không, "minh" là sáng. Khi ghép hai từ này lại, chúng ta có vô minh tức là không sáng. Không sáng ở đây có thể hiểu là không sáng suốt, không trí tuệ, trạng thái tinh thần mê muội, không thông đạt chân lý cũng như không thể lý giải rõ ràng đạo lý của các sự tình đang xảy ra.
Xem thêm:
Sân si nghĩa là gì? Những điều cần biết về cách sống tham sân si trong cuộc sống
Sám hối là gì? Ý nghĩa của việc sám hối tội lỗi mỗi ngày?
Bản ngã là gì? Đi tìm bản ngã và cái tôi của chính mình trong cuộc đời này
Người vô minh là gì?
Vô minh chi phối tâm và trí của con người. Như vậy, người vô minh chính là người mắc phải những phải những điều sau:
- Trong tâm, con người nảy sinh sự ham muốn (tham), sự giận dữ (sân), si mê, ngu muội (si).
- Trí bị chi phối bởi cái nhìn sai lệch (tà kiến), cái ta (chấp ngã), trở ngại do những hiểu biết sẵn có trong tâm trí (sở tri chướng).
Nguyên nhân dẫn đến vô minh
Theo Phật pháp, vô minh không sinh ra từ các tác động ngoại cảnh mà xuất phát từ bên trong bản thân mỗi người. Nếu để bản ngã trong sáng bị lung lay bởi những thói hư tật xấu ở đời, vô minh sẽ xuất hiện.
Cách thoát khỏi vô minh, tránh phiền não
Theo Phật pháp, để thoát khỏi vô minh, điều quan trọng là giữ cho tâm kiên định, giữ cho trí trong sáng. Dưới đây là một vài cách để thoát khỏi vô minh, giúp tâm trí rộng mở hơn.
Học cách hài lòng với cuộc sống hiện tại
Những hoài bão, dự định và ước mơ là điều mà mỗi người cần có trong đời. Nhưng nếu không biết kiểm soát chính mình, những danh lợi, chức quyền sẽ là nguyên nhân dẫn đến vô minh. Khi bị những thứ trên chi phối, rất khó để thoát khỏi cám dỗ của nó.
Nếu phạm phải vô minh, dù cho bản thân làm nhiều đến đâu, có được bao nhiêu cũng không bao giờ cảm thấy đủ. Một người quá coi trọng danh lợi sẽ dần mất đi tính lương thiện, làm trái với quy luật tự nhiên.
Cách để thoát khỏi “lòng tham không đáy” chính là biết mình cần gì và muốn gì. Hãy tự hỏi rằng, nếu không đạt được những mục tiêu đó, liệu có ảnh hưởng đến cuộc sống của mình hay không. Biết cách tiết kiệm, hài lòng với cuộc sống hiện tại, bạn sẽ thấy cuộc đời thật đẹp và nhẹ nhàng biết bao nhiêu.
Học cách kiềm chế cảm xúc
Không biết cách kiềm chế cảm xúc chắc chắn sẽ khiến con người mất bình tĩnh, không thể nhận biết đúng sai trong hành động. Điều này dẫn đến vô minh.
Muốn kiểm soát cảm xúc, bạn có thể tham khảo một vài cách dưới đây:
- Hạn chế những suy nghĩ tiêu cực: Những suy nghĩ tiêu cực sẽ khiến bạn chán nản, căng thẳng. Tập nhìn nhận vấn đề với tinh thần tích cực để có thể tìm thấy những hướng giải quyết tốt hơn.
- Tập trung giải quyết vấn đề thay vì tranh cãi: Nếu gặp vấn đề bất đồng quan điểm, hãy tập bình tĩnh, hít thở sâu, phân tích nguyên nhân và tìm phương án giải quyết.
- Đừng giam giữ thù hận và ác cảm trong lòng: Thù hận làm nảy sinh vô minh. Người có nhiều thù hận trong lòng sẽ thường bị đưa đến những quyết định sai lầm. Tập cách buông bỏ ác cảm để tâm hồn nhẹ nhàng hơn.
- Dành thời gian cho bản thân nhiều hơn. Tập lắng nghe tiếng nói bên trong mình. Thiền là một bộ môn phù hợp có thể giúp bạn làm điều đó.
Xem thêm:
Những câu nói hay của thiền sư Thích Nhất Hạnh giàu giá trị nhân đạo
16 câu nói hay của sư thầy Thích Tâm Nguyên về cuộc sống
Những câu nói hay của Phật giúp bạn an yên và thêm yêu cuộc sống
Không kiêu căng ngạo mạn
Một vài dấu hiệu của người kiêu căng, ngạo mạn là luôn cho mình đúng, coi mình như trung tâm của vũ trụ. Thậm chí, một vài người còn có thái độ khinh thường và không tôn trọng người khác. Tất cả đều là biểu hiện của sự vô minh.
Để hạn chế kiêu căng, ta phải học được đức tính khiêm nhường. Khiêm nhường không chỉ giúp bản thân nhận thức được giá trị của mình mà còn tạo được thiện cảm đối với những mối quan hệ xung quanh. Để làm được điều đó, trước hết, bạn nên học cách kiềm chế lời nói, ngôn ngữ của mình.
Bên cạnh đó, học cách lắng nghe ý kiến và suy nghĩ của người khác cũng giúp chúng ta hạn chế sự kiêu căng. Đi đến nhiều nơi, tiếp xúc nhiều người, ta mới thấy chính mình thật nhỏ bé. Núi cao ắt sẽ có núi cao hơn, vì vậy, ta cần phải không ngừng học hỏi, phát triển bản thân hơn nữa.
Không hoài nghi, ngờ vực người khác
Người càng đa nghi sẽ càng dễ gặp những cảm xúc tiêu cực. Hãy sàng lọc và loại bỏ những thứ tiêu cực để hướng tới suy nghĩ tích cực.
Để làm được điều này, bạn nên bình tâm suy xét vấn đề trên nhiều phương diện. Hãy lắng nghe ý kiến của những người xung quanh để biết liệu mình có đang nghi ngờ đúng hay chỉ “bi kịch hóa” vấn đề.
Nghi ngờ khác hoàn toàn với cẩn thận. Trong cuộc sống, cẩn thận là cách rất tốt để hạn chế rủi ro. Tuy nhiên, sự nghi ngờ vô lý sẽ dẫn đến nhiều tai hại. Nếu giữ cho mình sự đa nghi quá mức, bạn sẽ đánh mất lòng tin với những người xung quanh, lạc vào vô minh lúc nào không hay.
Hy vọng VOH đã cung cấp đến độc giả những thông tin về vô minh là gì cũng như cách để thoát khỏi vô minh. Khi nào chúng ta gột bỏ được hết vô minh trong tâm thức, chân tâm mới có cơ hội được xuất hiện. Hãy giữ tinh thần trong trạng thái thoải mái nhất, ta sẽ thấy cuộc đời này thật đẹp xiết bao.
Sưu tầm - Nguồn ảnh: Internet
